Hoxe vou comentar outra novela en galego, non por nada, pero teño un amigo que ultimamente déixame algunha de vez en cando das que lle gustan a el ou que pensa que poden gustarme e, a verdade, é que sempre acerta porque todo o que teño lido a través del resultoume máis que agradable de ler.
Por outro lado, agora que ando con estas cousas dos libros resúltame chocante a pouca información que podemos atopar sobre escritores en lingua galega ou sobre as súas obras por internet adiante, a verdade é que en comparación con outras linguas os resultados atopados nalgúns casos son mínimos e normalmente uns repiten o que din outros, vamos, que aparece a mesma información idéntica en varios sitios.
Comento isto porque sobre o autor da novela que vou comentar custoume bastante atopar algo pola rede adiante, e o que apareceu é pouco pouco. Polo que vin ademais é unha persoa celosa da súa intimidade, porque case nin fotos temos para poder ilustrar un pouco o texto.
O autor é Cid Cabido, e a novela titúlase “Unha historia que non vou contar”. Naceu en Xunqueira de Ambía, na provincia de Ourense, no ano 1959. Ademais de escritor, traballou como redactor e guionista nalgúns programas da Televisión de Galicia e tamén en Edicións Xerais. É autor de varias novelas como a colección de relatos “O intercepto” (1986), a novela “Fourmán” (1987) coa que gañou o premio do Café de Catro a Catro; “Días contados” (1991) tamén de relatos e gañadora do premio Cidade de Lugo; “Panificadora” (1994), coa que gañou o Premio Blanco Amor; “Gupo abeliano” (1999) tamén gañadora do Blanco Amor. Esta que comento hoxe foi editada no ano 2009 e é a súa produción máis recente, coa que acaba de gañar hai uns días o Premio da Academia de Escritores en Lingua Galega na categoría de narrativa.
O título en si da mesma xa é algo curioso, xa que iso dunha historia que non vou contar non parece precisamente o mellor xeito de animar ao lector a coller o libro, porque sempre podemos pensar, para que, se non nola vai contar, pero xa veremos, ou mellor leremos.
A historia está contada en primeira persoa como se o protagonista fóra o propio autor, que ao mellor o é, non o sabemos, porque a parte de como investigar uns feitos para poder escribir algo máis despois está bastante ben reflectida, aínda que non pareza que teña demasiadas ganas de escribir. O protagonista vaise vivir a un apartamento dun amigo en Vigo coa escusa de facer unha investigación e recollida de datos para escribir un libro, pero xa digo que moitas ganas non ten, porque cústalle un mundo poñerse a iso, xa que calquera cousa é boa para non ter que traballar. Vive como un señor, pasea, sae polas noites e le moito no sofá do apartamento. Ben, ler ler tampouco moito, porque usa unha expresión desas que me encantaron e quedaron gravadas mentres lía, porque di que “dorme os libros”, que é algo que fai continuamente. A historia é máis un relato de como se escribe unha novela sobre un feito real, os pasos que ten que dar e o proceso de investigación. Parte dun suceso real, o asasinato en Vigo no ano 1974 dun coñecido empresario do sector conserveiro, casualidade ou non, dunha empresa que hoxe está en problemas e a punto de, posiblemente, desaparecer. Para min isto non é máis que un punto de partida para escribir sobre o proceso de creación, de investigación e, sobre todo, do complicado que é a veces escribir sobre un suceso real do pasado. O asasinato nunca estivo demasiado claro en moitos aspectos e iso é o que o protagonista quere investigar, saber de verdade as razóns do suceso, como se produciu, quen estivo implicado... Nun principio é el so o que pretende facelo, pero unha noite toma contacto cunha rapaza coa que manterá unha relación e que será a que realmente o anime, tire del, tome decisións e o faga traballar un pouco, pero pouco, conste. Paula será o motor que o empuxe a recompilar datos, facer entrevistas, conseguirá poñelo en contacto con algunhas persoas que teñen algo que contar, será fundamental para o desenvolvemento da historia. Non so descubriremos cousas sobre ese asasinato, senón tamén sobre a sociedade viguesa da época nos últimos ano do franquismo, cunha serie de sucesos que tamén tiveron moita sona. Así a historia, para os vigueses, ten un atractivo máis, xa que os lugares, as situacións e moitos personaxes, aínda que cambiados de nome, poden ser recoñecidos facilmente polo lector. Quizais este medio resumo quedárame un pouco caótico, pero creo que me contaxiei do relato, porque iso é o que é fundamentalmente, un caos tanto na súa vida, como na súa investigación, os seus pensamentos, todo é lixeiramente caótico.
O que máis me gustou é como está escrita. Ten unha naturalidade que en ocasións ata parece esaxerada. Narrada case como se estiveramos contar a alguén a historia. Os diálogos son rápidos e moi conversacionais, a forma de narrar parece descoidada, pero remarco o parece, porque non o é. Por un lado queremos saber que pasou de verdade en Vigo no ano 74 co suceso mencionado, pero xa veremos como é difícil saber a verdade moitas veces. Tamén me parecen xeniais os capítulos nos que se transcriben as entrevistas que ten o protagonista con persoas que poden axudarlle a aclarar os feitos, coñecer datos novos ou afirmar ou negar os que xa ten. Estas entrevistas si que son caóticas, e algunhas liñas tiven que lelas máis dunha vez para poder seguir a historia. É nelas onde se ve máis esa naturalidade na forma de escribir do autor, frases sen rematar, divagacións por outros camiños que non son os que quere seguir o entrevistador ou datos tan subxectivos que non lle valen de nada. Supoño que ten que ser moi complicado facer un relato coherente tras estas entrevistas, darlle unha forma á historia que un quere coñecer, en realidade creo que acabamos compadecendo ao protagonista pensando no momento, se é que chega, en que queira coller todos eses datos e escribir a historia.
A novela está chea de momentos humorísticos, a verdade é que sorrín máis dunha vez. Está chea de referencias cinematográficas que aparecen para suxerir situacións, estados de ánimo, etc. E tamén moitos momentos nos que a música e os músicos, un tema, unha canción entran dentro da historia dun xeito nada forzado, ao revés, quédanlle moi ben. E deixo para o final as referencias filosóficas, tanto sobre autores como sobre ideas, xa que axudan perfectamente a entender ese caos vivencial no que está o protagonista da historia, sempre dubidando sobre o que debe facer, esperando a que alguén se anime a facelo por el ou a empuxalo de tal modo que non poida negarse. Atención, entre outras cousas, ao concepto de transferencia, que me pareceu algo xenial e que non vou desvelar en que consiste, porque hai que lelo. Máis que a historia, a verdade, o que me gustou é como está contada, a forma de escribir e de usar todos estes recursos mencionados.
Pois aí queda a recomendación, tamén é unha novela curtiña, 267 páxinas e editada por Xerais. Animádevos a ver se ao final conta ou non a historia que nos promete.
viernes, 30 de abril de 2010
"Unha historia que non vou contar", Cid Cabido
martes, 27 de abril de 2010
"A lei das ánimas", Carlos G. Reigosa
Hoxe vou comentar unha novela que saíu ao mercado hai uns días e que me gustou bastante. Está escrita orixinalmente en galego, pero as obras deste autor soen ser traducidas ao pouco tempo ao castelán, así que, aínda que eu recomendaría lela en galego por moitas razóns, sempre podedes esperar á tradución.
O autor é de sobra coñecido, Carlos G. Reigosa, e a novela titúlase “A lei das ánimas. A novela da Santa Compaña”. E non pensedes polo subtítulo que é unha novela costumista sobre esa coñecida lenda galega, para nada, a Santa Compaña, como veredes despois, será un dos personaxes fundamentais da historia.
Carlos González Reigosa é un autor que naceu en Lagoa de Pastoriza, provincia de Lugo, o 2 de setembro de 1948. Ademais de escritor é periodista, licenciado en Ciencias Políticas e en Ciencias da Información. Desde o ano 1997 ata hai pouco foi director de Publicacións, Análise e Estilo da Axencia EFE de información internacional. Entre 1990 e 1997 foi director de Información desta axencia. Publicou numerosos artigos en medios de comunicación españois e americanos. É autor das novelas “Oxford, amén” (1982), “Crime en Compostela” (1984), “O misterio do barco perdido” (1988), “A guerra do tabaco” (1996), “Narcos” (2001) e “Intramundi” (2002) e “A vida do outro” (2009). Tamén é autor de catro libros de relatos curtos (“Homes de tras da corda”, “As pucharcas da lembranza”, “Irmán Rei Artur” e “Os outros disparos de Billy”), ademais de varios traballos de investigación e ensaio. “Crime en Compostela”, traducida ao castelán- obtivo o Premio Xerais no ano 1984 e leva máis de 15 edicións en galego. Con “La agonía del león” gañou o Premio Internacional Rodolfo Walsh de Literatura Testemuñal en 1996. Tamén é autor de guións de cine e televisión. Dirixiu cursos de verán na Universidade Complutense, na Menéndez Pelayo ou na Universidade de Santiago de Compostela, normalmente sobre cuestións literarias e xornalísticas. Tamén dirixiu cursos de xornalismo nos Estados Unidos.
Posiblemente a súa novela máis coñecida, sobre todo porque supuxo un grande éxito de vendas tanto en galego como en castelán foi “Crime en Compostela”, dous dos personaxes desta novela, o xornalista Carlos Conde e o detective Nivardo Castro aparecen nesta mesma que estou a comentar.
A novela comeza case como unha historia de amor, sorprende a linguaxe usada nos primeiros capítulos, moi poética e que reflicte os sentimentos dos dous personaxes. Melba e Xoán volven para a súa casa tras un día na praia das Catedrais nunha viaxe dominada por unha néboa que será un dos elementos predominantes na historia. Pero a partir de aquí tanto a linguaxe como a historia toman un xiro inesperado para o lector. Prodúcese un violento crime que fai que incluso o capitán da Garda Civil Agapito Landín veña desde Madrid para a investigación. Os mencionados Nivardo Castro e Carlos Conde actúan case como testemuñas da investigación á que acoden tentando por un lado axudar e por outro conseguir un bo artigo para o periódico, ademais de ser vellos coñecidos do capitán que leva a investigación. Unha investigación chea de misterios, de escuridade e de forzas do máis aló que interveñen como uns personaxes máis da historia. Non quero descubrir moito máis, porque o bo da historia é sobre todo como se vai desenvolvendo pouco a pouco e como o lector vai avanzando, sabendo moitas máis cousas que os investigadores, cara a un final moi ben engarzado.
A novela subtitúlase “A novela da Santa Compaña”. Toma unha tradición galega das máis arraigadas no escurantismo popular e a converte nun personaxe máis do relato, un dos máis importantes e o curioso e que en ningún momento parece que esteamos a ler unha novela fantástica, xa que todo este compoñente fantástico e misterioso está perfectamente metido dentro do puzzle que conforma a historia. Podemos dicir que é unha novela a medio camiño entre a investigación e o terror, sen chegar a ser unha novela de terror, claro, porque todo vai sucedendo dun xeito eu diría que crible, curiosamente. Por un lado temos a investigación da policía, os que non cren nos misterios e un curioso cabo da Garda Civil da zona que parece ser o único que é capaz de ver a verdade. Por outro lado temos a Santa Compaña, aparecendo de cando en vez polas páxinas do libro. Cada un polo seu lado quere o mesmo, a cousa e saber cal deles vaino conseguir.
Gustoume moito a forma de escribir, con ese cambio radical que comentei entre os primeiros capítulos e o resto do libro. Tamén, as veces, a novela parece un catálogo das lendas e tradicións galegas, xa que non queda unha sen mencionar, sendo as dúas máis importantes a xa mencionada Santa Compaña e o Urco, o can que segundo a tradición aparéceselle aos que van morrer, pero polas páxinas van aparecendo todas as lendas galegas relacionadas coa morte, unhas máis explicadas que outras, pero que sempre aparecen como reais ou polo menos como posibles para a maior parte dos personaxes, excepto para os que veñen de fóra, que son máis incrédulos.
Gustoume moito a localización da historia. Estamos entre Mondoñedo, Ribadeo, Foz, toda a franxa norte da provincia de Lugo, que aparece como un lugar perfecto para a mesma. Bosques tupidos, rúas estreitas e escuras, praias paradisiacas, estradas comarcais que axudan a acrecentar o misterio, as festas dos pobos, todo está perfectamente reflectido sobre todo para acrecentar o misterioso do que está a acontecer. A néboa e a chuvia que aparecen constantemente e son un personaxe máis e as xentes do pobo, que son as que creen na parte escura do que está a ocorrer. Hai unha serie de personaxes que contribúen moito a facer crible a historia.
E non me gustaría rematar sen comentar que non so está a historia, podemos atopar entre as páxinas, as veces dun xeito máis claro que outras, moitas reflexións bastante serias e profundas sobre a vida, a morte, as relacións persoais, as formas de vida, as crenzas e moitas outras cousas. Para min o mellor son as conversas que manteñen o xornalista, Carlos Conde, e o detective, Nivaldo Castro, que esconden e descobren moitos dos sentidos da vida e do que merece a pena en realidade.
É unha historia moi entretida, condensada nada máis que en 224 páxinas que se me fixeron curtas, a verdade, porque disfrutei bastante da lectura, así que creo que é unha boa lectura, que esconde máis do que parece, so hai que tentar descubrilo. Ademais non hai moitas historias na nosa lingua que teñan ese medio aire de terror, e é unha boa posta de actualidade de algo que, ao parecer, moita xente viu nas noites escuras e tenebrosas de Galicia, a Santa Compaña. Por certo, editado por Galaxia.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=FDmj9mGYHyg&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
domingo, 25 de abril de 2010
Samantha Que?
Hoxe imos tirar de novo pola banda da televisión. De vez en cando buscamos simplemente entreternos e pasar un bo rato, buscar algo que faga que ríamos un pouco ou, polo menos, que un pequeno sorriso apareza na nosa cara, que xa hai moitas cousas que fan que esteamos serios. As series cómicas eran as máis habituais hai anos, agora están algo menos presentes nos nosos televisores, que están máis cheos de policías nun montón de tipos distintos, aínda que todos fagan máis ou menos o mesmo, so se diferencian na forma de investigar, xa que unhas son máis movidas e outras máis de investigación e menos de acción.
A de hoxe é o que os americanos chaman “sitcom”, que viría a ser máis ou menos unha “comedia de situación”, que se desenvolve en situacións cotiás e con personaxes digamos “normais”, aínda que como o que buscan normalmente é provocar o sorriso pois non soen ser demasiado normais.
A serie chámase na súa versión orixinal “Samantha Who?”, aquí traducírona como “Samantha Que?, aínda que tanto pola tradución como polo que nos conta na mesma o máis correcto sería titulala “Samantha Quen?”, xa veredes por que. Eu vina nun dos canais de pago, no canal TNT, e vin o outro día nunha revista de televisión que agora a está a emitir o canal Cuatro na súa programación de tarde. Son dúas temporadas, unha de 15 capítulos e outra de 20. Hai anos as series deste tipo, como xa dixen, eran moi habituais e foron das que comezaron o despegue das series televisivas, a mera comedia para pasar o rato e pouco máis, aínda que esta algo máis ten, claro. Son episodios de vinte minutos de duración, así que son curtiños e pasan rápido, ideais para combinar con outra cousa cando un está canso.
A protagonista é unha rapaza duns trinta anos que ten un alto posto nunha empresa medio de avogados medio construtora, que non sei moi ben a que se adicaban exactamente, pero manexaban moito diñeiro, iso si. Vive co seu noivo nun apartamento bastante luxoso, deses con porteiro e todo, ten un armario deses onde te metes ti e uns amigos e aínda queda sitio, cheo de roupa e, sobre todo, enormes coleccións de zapatos. Leva unha vida a todo trapo, ten un amante, sae todas as noites aos locais de moda de Chicago e ten sona de soberbia, autosuficiente, borde e bastante insoportable. É un auténtico tiburon dos negocios, pisa a quen sexa e ninguén lle importa demasiado. A súa relación cos seus pais é case inexistente, nin se levan ben nin queren levarse. Ou sexa, un auténtico horror de muller. Pero todo isto cambia cando ten un accidente de coche. A consecuencia do mesmo pasa unha temporada en coma e cando esperta, non recorda absolutamente nada. Sofre unha amnesia total e non recorda nada da súa vida anterior. Este é o motivo central da historia, xa que non recoñece a ninguén, non recorda o seu traballo, aos seus amigos (que son poucos), aos seus inimigos (que son moitos máis), ao seu noivo, amante, pais, traballo, nada de nada. Esta situación provoca os enredos e momentos cómicos de cada episodio. E todo isto vese acrecentado porque cando vai descubrindo como era antes non é capaz de recoñecerse, así que decide que ten que cambiar é ser unha boa persoa. Así tentará desfacer todas as ofensas e malas actuacións da súa vida anterior e todas as mentiras que ela mesma montaba para manter o ritmo e tipo de vida que levaba antes. Este intento provocará unha serie de situacións realmente cómicas e divertidas, todos o podemos imaxinar, e tamén a idea central da serie, que seria algo así como que faríamos nos coa nosa vida se tiveramos a oportunidade de volver a empezar outra vez mentres alguén nos vai dicindo todo o que fixemos mal no pasado. Así que empeza por darlle unha oportunidade a esa amiga da adolescencia que sempre quixo estar ao seu lado pero que ela sempre rexeitou e ademais a que ofendeu. É a culpabilidade a que lle fai tentar arranxar todos os erros do pasado, a medida que vai recordando a persoas ás que lle fixo a vida imposible, enganou, vacilou, etc. Tamén tentará arranxar a situación cos seus pais, xa que ao non recordar que non se falaban a súa nai, sobre todo, tentará recuperar a súa filla. Tampouco recorda nin ao seu noivo nin ao seu amante, co que o compoñente romántico tamén está bastante presente en case todos os episodios. Boa tamén a súa amiga e compañeira de traballo, unha trepa que non entende que Samantha queira cambiar de vida e ser distinta ao que era antes, non entende que queira ser unha boa persoa e deixar de ser a que pisaba e asoballaba a todo o mundo antes. Moi boa a relación que se establece entre a protagonista e o porteiro do edificio, que é o único que ao principio lle di as cousas como son e que se encarga de axudala a recordar cousas que fixo na súa vida anterior, sempre con bastante malo leite, claro, xa que el é un dos principais ofendidos.
A protagonista é a actriz Christina Applegate, non demasiado coñecida salvo por algunhas series de televisión anteriores a esta, pero é unha actriz de comedia máis que decente, sobre todo porque neste caso todo o peso recae sobre ela, o que non quere dicir que os demais estean mal, todo o contrario, todos cumpren perfectamente os papeis que desempeñan e son unha compañía perfecta. Os afeccionados á TV poderán recordala como a filla dunha das mellores comedias de hai anos e que eu considero que influíu moitísimo en dúas series de animación do mellor que se fixo (falo de “Los Simpson” e “Padre de familia”), a serie era “Matrimonio con hijos”, na que tiñamos a un matrimonio cun fillo e unha filla bastante estraños e especiais, cun humor negro e rompedor para a época e ademais nada correcto. A filla era un pendón, o fillo facía o que lle daba a gana, o pai era un pobre home que vivía baixo os tres restantes elementos da familia, e a súa muller era para darlle de comer aparte. Pois esta foi a primeira serie que fixo Christina Applegate, logo algunha máis con menos sona ata chegar a ser a protagonista desta que estou a comentar e que lle valeu dúas nominacións nos Globos de Ouro como mellor actriz nunha serie de comedia.
Xa digo, non é nada doutro mundo, non ten a calidade de outras que teño comentado, pero para pasar un rato moi divertido e botarse unhas risas é ideal e moito mellor que outras que teñen pasado por aquí. Ademais a idea central, que todo o mundo pode cambiar e chegar a ser mellor persoa, é algo a ter en conta, e todos os esforzos, desgustos, aventuras, situacións incómodas e embarazosas que ten que pasar para conseguilo estou seguro de que vos farán sorrir máis dunha vez.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=K-z5JwcRmPQ&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
viernes, 23 de abril de 2010
Recursos para dous casos concretos
Este post pertence aos que me piden no cursiño
Neste post temos que desenvolver dous supostos prácticos de aplicación de programas informáticos axeitados para os dous casos que nos dan.
CASO A: trátase dunha alumna de tres anos afectada de leucomalacia, as consecuencias da mesma son alteracións na mobilidade e na linguaxe, a súa motricidade está pouco desenvolvida e a fala bastante afectada. A súa comprensión lingüística é boa e ten capacidade para imitar e atender. Parto de que terá acceso a unha pantalla táctil, que pode ser o máis indicado para manexar certos programas debido aos seus problemas de motricidade, engadíndolle algún tipo de alternativa ao rato e o uso do teclado en pantalla por exemplo. Tras navegar pola rede atopei tres recursos que se poderían utilizar con bastante facilidade e penso que bos resultados. Os tres son de uso gratuíto, detalle a ter en conta. Dous foron extraidos da páxina http://www.cuadernalia.net/spip.php?article8318, creados polo CEFIRE de Elda e como autora principal figura Carmen Clemente Aguilar, baixo o título de “Desarrollo del lenguaje en niños con necesidades educativas especiales”. Na descarga do mesmo atopamos un documento de texto e dous arquivos executables, xa que, o cal tamén pode ser unha avantaxe, non é imprescindible a instalación, poden executarse directamente. Os programas son moi sinxelos e breves, pero tendo en conta a idade da rapaza para a que os vamos usar parécenme suficientes como inicio a actividades máis complexas. Son:
Colorín Colorado: un programa baseado nas cores e a asociación das mesmas con obxectos da vida cotiá. O alumno escolle unha cor e vaille presentando obxectos recoñecibles para el tanto de xeito visual como auditivo, polo tanto reforza aspectos lingüísticos que pode repetir. Ao final dálle a opción de escoller entre varios obxectos aquel ou aqueles que son da cor elixida.
El cuerpo humano: tamén é un programa sinxelo sen ningunha complicación. Aparece un debuxo dun corpo humano primeiro masculino e logo feminino. Ao lado do mesmo temos as palabras que designan as partes principais do mesmo, e facendo clic sobre cada unha delas aparece ao lado dereito un neno pronunciándoas.
Ambos os dous son programas moi simples pero que pensando en que están dirixidos a unha alumna de tres anos parécenme completamente axeitados para a práctica de aspectos que poden ser facilmente recoñecidos por ela, tanto as cores como as partes do corpo humano son elementos do léxico que primeiro aprenden os nenos, polo que me parecen adecuados.
Outro recurso, esta vez extraido da páxina web http://www.aitanatp.com/index.htm, son unha serie de actividades de lectoescritura realizadas en Jclic, programa de sobra coñecido e mencionado en varias ocasións en distintos aspectos deste curso. Unha avantaxe das mesmas é que poden executarse directamente, non é necesario encher o ordenador con arquivos, basta con pinchar na actividade en cuestión e aparece unha pantalla na que se executará. Son actividades enfocadas ao ensino da lectura e da escritura, polo que poderían ser usadas neste caso concreto xa cando o proceso estivera un pouco avanzado e o nivel da linguaxe da alumna estivera un pouco máis desenvolvido. As actividades están divididas en seis niveis, polo que neste caso usaríamos as incluídas dentro do primeiro nivel. Todas elas son moi intuitivas e usaríamos sobre todo as dedicadas á lectura, que poden axudar a fixar conceptos de vocabulario básico.
CASO B: neste suposto traballamos cun alumno de 15 anos nunha aula específica en Secundaria. Ten unha deficiencia cognitiva leve e o seu nivel curricular correspondería ao segundo ciclo de Primaria. A idea fundamental neste caso é o traballo de habilidades e capacidades relacionadas co desenvolvemento social e a súa autonomía persoal enfocadas a que teña unha vida o máis autónoma posible. Para este caso tamén vou comentar tres recursos, un é unha páxina web, outro non é exactamente un programa e o terceiro creo que é o que máis se adapta ao caso concreto. Todos eles, como no caso anterior son gratuitos.
Fondo lector: é un programa de desenvolvemento da lectura comprensiva con varios niveis de dificultade. Creo que un dos aspectos previos para conseguir esa autonomía persoal pode ser o dominio da linguaxe, polo que traballar con este programa pode ser importante. Conta de moitos exercicios e ademais está aberto a que o profesorado que o utilice poida introducir ou modificar os mesmos en función das súas necesidades. Ten exercicios de coherencia, de comprensión, busca de sinónimos e antónimos, busca de palabras, significados..., paréceme bastante completo e de fácil manexo
O segundo non é exactamente un programa, senón que é unha actividade atopada en formato powerpoint cunha serie de exercicios enfocados ao uso do ordenador para diversas cousas. Propón unha serie de actividades co ordenador, aínda que estea pensado para usar cun TabletPC penso que se pode adoptar a outros formatos informáticos. Parte de ideas como que o alumno escriba o mellor que lle pasou ese día, busca de datos en internet, creación “literaria” desenvolvendo varios aspectos que me parecen interesantes para este caso concreto. Atopeino na seguinte páxina: http://www.cuadernalia.net/spip.php?article3221, baixo o epígrafe de “La magia de las palabras a través del Tablet PC”
http://static.slidesharecdn.com/swf/ssplayer2.swf?doc=jorgegimeno15-100423134854-phpapp02&rel=0&stripped_title=jorgegimeno15
O terceiro foi o resultado de andar pasmando por internet a ver se aparecía algo interesante e penso que se adapta perfectamente ao solicitado para este caso. É un programa chamado “Tranvía”, atopado na seguinte páxina: http://www.educa.jcyl.es/educacyl/cm/profesorado/tkContent?pgseed=1240563990878&idContent=19569&locale=es_ES&textOnly=false e que está pensado precisamente para promover a autonomía nos entornos doméstico, social e laboral de alumnos con necesidades educativas especiais de 3º e 4º da ESO. Pode descargarse directamente da páxina nun arquivo comprimido e un pdf coa guía de uso. Tras probalo pareceume moi interesante, xa que abarca todo aquilo que se pretende neste suposto en forma dun xogo bastante entretido e ben feito. Creo que está moi traballado e polo que puiden ver moi completo con actividades de diversos tipos, enfocadas a traballar a autonomía e desenvolvemento persoal nos campos da alimentación, a vida san e segura, saír de casa e o traballo, moi completo e sinxelo de utilizar.
jueves, 22 de abril de 2010
A televisión
Antes de ler, pídovos que vexades enteiro o vídeo que o acompaña, porque é o que provoca o texto que ven a continuación e porque penso que é digno de escoitar enteiro.
Hoxe teño o día entre reivindicativo e protestón, así que aínda que a temática máis ou menos será a de sempre a cousa vai ser algo máis xeral do habitual. Quero dicir que non vou escribir hoxe sobre ningunha novela, serie ou película en concreto, senón que vou tocar o tema das nosas televisións e os seus programas.
Ao principio deste camiño co blog unha das primeiras series que comentei, recomendándoa encarecidamente, foi “Boston Legal”, aínda que non vou volver falar dela, mais podería porque dá moito de si (cada capítulo daría para un bo montón de reflexións). Agora estamos a ver a cuarta temporada, sufrindo, porque xa estamos case rematando e sabemos que so nos queda unha, pero gardareina para volver a vela seguramente dentro duns anos. Ben, pois un dos últimos capítulos que vin fíxome pensar en que ben podía aproveitar para falar un pouco do tema de como está a nosa televisión e a programación que nos ofrece.
Agora vexo poucos programas, as series, que é o que vemos normalmente, grávoas para velas con calma, sen anuncios e esas cousas, e iso que nas cadeas de pago non pasa o mesmo que nas outras, anuncios hai, pero moitos menos. Así que fóra de algún telexornal non son dos que están pegados ao aparato todo o día, un par de capítulos de algo pola noite, algunha película e pouco máis. Non por nada, senón porque a programación diaria paréceme moi mala, por non dicir algo peor. Os que confiaban en que co paso ao TDT a cousa ía mellorar algo deben de estar moi decepcionados, porque temos máis ou menos o mesmo que antes, pero multiplicado por máis canais, é o que hai.
O vídeo está extraido do episodio 15 da cuarta temporada de “Boston Legal”, titulado “El país de los tabloides”. Xa dixen que as críticas que fan en todos os capítulos non se deixan nada polo camiño, cada cousa que podamos imaxinar aparece nalgún momento. Normalmente son dous casos por capítulo e neste tócalle ás emisoras de televisión, que en Estados Unidos, no que se refire a telerrealidad están, por sorte para nós, varios pasos por enriba das nosas, no mal sentido, claro. Tamén é certo, e pode verse, que estes americanos poñen demandas por todo e para todo, pero neste caso a historia é tremenda. A cousa é que un pai demanda a unha cadea televisiva por considerala responsable do asasinato da súa filla. Ela acudiu a un programa deses nos que parece que te chaman para falar dun tema, opinar ou contar a túa historia e de repente a cousa transfórmase en algo completamente distinto, é unha encerrona. Neste caso cando ela menos o esperaba apareceu o seu antigo noivo no plató para pedirlle que volvera con el e ademais pídelle matrimonio. O noivo era un maltratador, unha persoa violenta e perigosa, pero iso a cadea non lle importou, non pensaron que puidera pasar nada, so aumentar o nivel de audiencia. Ela díxolle que non e aos poucos días el vai a súa casa e a mata. Ademais do programa a cadea, tralo asasinato, aproveita para aumentar a audiencia emitindo varias veces o momento do programa en cuestión no que se producen os feitos, alucinante, a verdade, pero non tan lonxe da realidade.
Nos temos ao longo do día varios programas dese estilo nos que un vai pensando que vai falar de cousas relacionadas co seu traballo ou con cousas cotiás e de repente aparece a irmá (ou irmán) co que non se fala desde hai anos, a parella á que deixou porque non o aturaba máis, a amante do marido (ou viceversa) e un montón de historias sinistras e truculentas que so buscan aumentar a audiencia a base de airear cousas máis que privadas da vida da xente. Claro que un pode adoptar a postura de coller e marchar, pero supoño que cando de repente un se atopa nesa situación completamente inesperada non é fácil reaccionar. A isto podemos sumar os programas do corazón, os de xente metida nunha casa, nunha granxa ou onde sexa, os debates políticos (que agora de repente aparecen en medio de programas do corazón) e varios exemplos máis que sería difícil e longo enumerar.
Como profesor, educador e pai este é un tema que penso que debería de preocuparnos bastante, sobre todo porque eles ven bastante ese tipo de programas e pensan que todos eses comportamentos que podemos ver son “normais”. É complicado facer un debate na clase sen que uns pisen aos outros cando están falando, que respecten as ideas contrarias as súas que outras persoas poden dar e que reflexionen sobre o que están a escoitar. Como imos dicirlles que iso non está ben se en calquera debate que ven en televisión eses comportamentos son os que se producen e se animan. Falan todos á vez, alzan a voz ata chegar a gritar para facerse oír, insúltanse, písanse e non falemos do pouco respecto que demostran a opinións contrarias as súas, ridiculízanse, mófanse uns dos outros, é algo vergonzoso e contrario á formación, educación e exemplo. Eles mesmos deberían de pensar en que imaxe están a dar, en que están a ensinar, porque moitos dos que os vexan pensarán que iso é o que hai que facer, e é moi difícil loitar contra iso.
Non sei se é a audiencia a que reclama ese tipo de programas ou foron ese tipo de programas os que conquistaron á audiencia, pero creo que todos, espectadores e programadores, deberían de facer xa un proceso de reflexión serio para cambiar esta tónica, alguén debería de dar o primeiro paso.
É posible que o caso usado no vídeo da serie mencionada poida parecer esaxerado, pero non creo que estea tan lonxe da realidade ou que en calquera momento poidamos atoparnos cun caso así, esperemos que non.
Isto foi o de hoxe, creo que esta medio reflexión-protesta é algo necesario para todos, isto ten que cambiar de rumbo dunha vez, cousa que non vexo porque cada vez vai a máis, pero haberá que poñer o límite algunha vez e nalgún sitio, que ninguén pense que todo vale.
miércoles, 21 de abril de 2010
"Venganza en Sevilla", Matilde Asensi
Hoxe vou aforrarvos a reseña bibliográfica da autora das dúas novelas que vou comentar, porque xa a fixen hai uns días, cando apareceu por aquí como a autora de “Todo bajo el cielo”, falo de Matilde Asensi.
Rematei hai pouco a súa última novela, “Venganza en Sevilla”, que é unha continuación de “Tierra firme”, polo que falarei das dúas un pouco. En realidade falamos dunha triloxía, un concepto perigoso, tanto na literatura como no cine ou na televisión, aínda que nestes dous últimos medios a explotación dalgúns personaxes está esgotada, aínda que os directores e guionistas parecen non sabelo e seguen con segundas, terceiras, cuartas... partes ata matar aquilo que tiña unha certa orixinalidade ou gracia. Na literatura este esgotamento tamén é posible, pero para min é menor, non tan habitual. De todos modos neste caso, aínda que xa digo desde un principio que me gustaron as dúas novelas, creo que, na miña modesta opinión, a autora equivocouse. E penso isto porque pareceríame mellor ler a historia dun tirón, nunha soa novela. Por un lado porque tanto cando lin a anterior e esta que estou a comentar quedoume un mal sabor na boca ao quedar a historia colgada, non me gusta nada esperar para saber o desenlace de algo, sinceramente. Pero ademais creo que a historia, repartida en tres, queda un pouco coxa. Non é unha historia tan complexa nin densa como para ter que separala en tres, así creo que queda como aquelas novelas por entregas de hai tantos anos, case como folletos, e creo que perde nesta distribución. Cando un está máis metido na acción, esperando a ver que pasa a continuación, de repente, rematou, fin, e quedamos sen saber que vai pasar ao final. Cando estaba a ler esta e quedábanme poucas páxinas pensaba, “a ver que fai agora a autora, porque quedan cousas por pasar pero non quedan páxinas, espero que non faga como outros, que de repente aceleran a cousa e rematan de mala maneira”, pero non, rematei o libro pero a historia non remata. Hai sagas nas que cada libro conta unha historia cos mesmos personaxes, iso non está mal sempre que o autor sexa intelixente, pero hai tempo que non lía unha novela que quede así, colgada, sen saber que máis vai pasar despois. Por iso non me gustou nada esta separación, creo que sería moito mellor para o lector ter a oportunidade de ler enteiras as aventuras e andanzas de Catalina Solis, pero eu non son nin o editor nin o autor.
“Tierra firme”, publicada no ano 2007 é a primeira aventura da triloxía que a autora denomina “La vida extraordinaria de Martín Ojo de Plata”. A historia comeza a finais do século XVI. Nela coñecemos a Catalina Solis, orfa de pai e nai, que viaxa co seu irmán desde España ata América para casar cun home ao que non coñece. Na viaxe son abordados por piratas, que acaban coa vida de toda a tripulación e tamén co seu irmán. Ela será a única supervivente, lanzada ao mar vestida de rapaz, despois de que a súa ama a convenza. Esgotada chega a unha illa deserta, na que vivirá durante case dous anos, pasando todo tipo de penurias e adversidades ás que vai sobrepoñéndose pouco a pouco, chegando incluso a atopar un gran tesouro pirata nunha gruta oculta. Pasado ese tempo un barco chega a illa. Os tripulantes descóbrena e o contramestre do barco decide adoptala, pero baixo a identidade dun home. Catalina cóntalle a súa historia a Esteban e este, que coñece ao seu futuro marido, convéncea para que se faga pasar por un home, por un lado para evitar esa voda e por outro para poder viaxar con eles protexendo a súa verdadeira identidade. Así nace Martín Nevares, o personaxe que dominará esta historia. O seu pai adoptivo preséntaa ante todos como un fillo mestizo que atopou na súa viaxe, incluso a súa muller, que rexenta unha casa de citas. Así Catalina / Martín entra nun mundo de comerciantes, contrabandistas, enganos e moitas aventuras. E no medio de todo isto temos á familia dos Curvos, uns importantes comerciantes (máis ben contrabandistas) que serán os antagonistas fundamentais dos nosos protagonistas e básicos na continuación da historia.
“Venganza en Sevilla” transcorre a comezos do século XVII. Catalina, tralos sucesos do relato anterior, vive como muller viúva ata que recibe noticias dos seus pais adoptivos. A súa nai está gravemente ferida tras un ataque de corsarios holandeses á cidade na que vive e o seu pai foi apresado e viaxa como galeote nun barco cara a Sevilla. Así que decide ser de novo Martín para viaxar a ver como está a súa nai e logo embárcase nunha aventura cara a España para tentar rescatar ao seu pai. Cando chega a Sevilla descobre que o seu pai está na cadea, medio morto, e que os culpables son a odiada familia Curvo. O pai morre e pídelle a Martín que vingue esa afrenta asasinando a toda a familia Curvo, aos cinco irmáns. Xogando coa súa dobre identidade e a axuda dos seus amigos urdirá un traballado plan para levar a cabo o xuramento realizado ao seu pai.
Falamos de novelas de aventuras no sentido máis clásico do xénero, quizais por iso me gustan tanto, parécenme moi entretidas, amenas, divertidas e cinematográficas. Pode que sexa un resto da miña afección ás películas de capa e espada, aquelas que puñan a montóns na tele cando era máis novo, as veces paréceme que vai aparecer Burt Lancaster e o seu colega mudo saltando de patio en patio polas rúas de Sevilla. Historicamente están ben documentadas, aínda que non creo que sexa a idea fundamental da autora, pero podemos facernos unha idea bastante boa de como era a vida naquel momento histórico. Por un lado temos a vida na “Tierra Firme”, que é como se coñecían as novas terras descubertas por Colón, un mundo onde o máis listo é o que mellor sobrevive. Reflexa perfectamente como era o comercio entre as colonias e España, tanto o legal como o ilegal, e como era a vida alá, coa escravitude e a dureza. Nesta segunda o que máis patente queda é como un reino como o de España daquela época, que recibía riquezas a montóns das novas terras vivía dividido en dous mundos completamente distintos e na máis tremenda pobreza e despilfarro. Temos por un lado ao pobo, sobrevivindo como podía e por outro lado a unha nobreza e, sobre todo, a uns comerciantes nos que todo era gasto, aparencia e chamar a atención con grandes casas, riquezas, tapices... mentres o pobo case morría de fame.
Tamén paréceme destacable a forma de narrar, que en moitas cousas e conscientemente recorda as grandes obras do Século de Ouro español, pero “sen pasarse”, de vez en cando aparecen algunhas expresións e construccións con ese estilo que lle dan ese aire de novela antiga, que non lle queda nada mal, porque tampouco parecería demasiado normal que estivera narrado de xeito moderno. Gústame a fluidez coa que escribe, algo moi sinxelo e que pode afrontar calquera tipo de lector, o que me parece un mérito. Xa comentei nalgún post anterior que a primeira delas púxena como lectura para un grupo de alumnos de 4º da ESO o curso pasado, e gustoulles máis que outras moitas cousas que leran, así que algo debe de ter. Agora poreilles esta segunda, a ver que tal.
Deixo claro que penso que son dúas novelas de aventuras máis que entretidas, non lle pidades moito máis. Non podo dicir cal das dúas me gustou máis, porque penso que a primeira ten a novidade do personaxe que é home ou muller segundo lle conveña e na segunda, aínda que é un recurso máis utilizado, pois xa non é novidoso. Pero a segunda ten toda esa historia de como vai tecendo a rede para levar a cabo as súa intencións, que resulta moi entretido para o lector. Tamén penso que a historia e os personaxes poderían dar moito máis de si, que darían pe para unha historia algo máis complexa, penso que peca un pouco de simplista e quizais as cousas pasan as veces con demasiada rapidez, algo máis de complexidade non lle viría nada mal porque penso que daría lugar a unhas novelas bastante mellores. De todos modos cumpren perfectamente coa súa intención, entreter e facer pasar un bo rato ao lector.
Se lestes a primeira non deixedes pasar esta (xa teño ganas de ler a terceira para ver como remata a historia) e se non o fixestes creo que se queredes pasar un bo rato deberiades de facelo.
domingo, 18 de abril de 2010
"El club Dante", Matthew Pearl
Como xa dixen nalgunha ocasión leo sobre todo para entreterme, o que non quere dicir que lea todo o que se me pon por diante, pero case. Normalmente son dos que se empeza un libro ten que terminalo, non deixo ningún polo camiño, de momento, aínda que tamén é certo que cada vez son algo máis selectivo e escollo o que vou ler, o que non quere dicir que as veces non me equivoque. Son afeccionado tamén ás novelas de misterio, investigacións, asasinatos, policías ou investigadores privados e esas cousas, non demasiado á novela negra no seu sentido máis estricto, pero si a aquelas que andan cerca. Certo é que neste xénero dos investigadores hai cousas máis que decentes, outras que se quedan na media e moitas máis coas que non merece a pena perder o tempo. Non é o caso da que vou mencionar hoxe, porque creo que, sobre todo nun sentido estilístico, está algo por riba da media.
A novela titúlase “El club Dante” e o autor Matthew Pearl. Naceu no ano 1975 en Nueva York, cidade na que reside na actualidade. Viviu os seus primeiros anos en Florida. En 1997 graduouse cum laude en Literatura Inglesa e Norteamericana na Universidade de Harvard. Estes estudos e esa graduación con nota tan alta nótanse perfectamente na súa forma de escribir e nos elementos que usa para desenvolver as súas intrigas, que como veremos, sempre están relacionadas con obras ou autores máis que coñecidos da literatura mundial. No ano 1998 recibiu un importante e prestixioso premio, o Dante da Sociedade Dante de América. Escribiu o primeiro borrador desta novela mentres cursaba estudos de Dereito en Yale, onde licenciouse no ano 2000. Vemos que pasou por dúas das Universidades máis prestixiosas non so dos Estados Unidos, senón do mundo, polo que algo debe de ter. Impartiu posteriormente clases de Literatura e Escritura Creativas en Harvard e encargouse dunha edición del “Infierno”, traducido polo poeta inglés Henry Wadsworth Longfellow. Esta é a súa primeira novela, “El Club Dante”, publicada no ano 2003 en máis de vinte países con bastante éxito e no seu momento foi considerado como un dos autores máis prometedores. De momento, ademais dista, publicou dúas novelas máis, que mencionarei ao final.
A novela transcorre no ano 1865. Neses anos a sociedade americana vive nun certo caos provocado polo asasinato do presidente Abraham Lincoln e a Guerra Civil. A delincuencia, a corrupción e os disturbios raciais son moi habituais. Nesta situación histórica as rúas da cidade de Boston convértense no Inferno. Atopan a un coñecido xuíz co corpo cheo de moscas e larvas dunha especie estraña. Posteriormente a aparición dun sacerdote católico enterrado boca abaixo e cos pes envoltos en chamas provoca unha forte conmoción. Tamén desconcertan ao policía Nicholas Ray, un home de cor que sofre o rexeitamento dunha sociedade racista mentres se enfronta a un caso difícil e turbador. Os membros do Club Dante, formado por un pequeno grupo de intelectuais, escritores e mestres de Harvard, liderados polo poeta Longfellow, verán neses crimes a escenificación das torturas que aparecen no “Inferno” de Dante. Nese momento están enfrontándose á primeira tradución da “Divina Comedia”, así que os membros do club recorrerán aos seus coñecementos para comparar a beleza dos versos do poeta Dante Alighieri coa cruel e sanguenta interpretación que deles fai un asasino despiadado que vai sempre un paso por diante deles. O asasino atopa neses versos os castigos adecuados para que as vítimas paguen polos seus pecados, e está disposto a todo.
Polo que vin por internet adiante, esta novela provoca sentimentos encontrados e opostos. A moita xente non lle gustou nada, din que é pesada e moitos non chegaron a lela enteira, o que a min paréceme entón unha opinión algo gratuíta, para poder opinar con base supoño que habería que lela enteira. Digo isto porque as primeiras páxinas a min tamén me pareceron algo pesadas, espesas e custoume algo entrar na historia, pero logo disfrutei moito da mesma, gustoume moito. As outras opinións que atopei van nesta mesma dirección, moitos dos que a leron din que é estupenda. No seu momento publicitouse como unha alternativa “intelixente” ás novelas de Dan Brown, pero creo que so están relacionadas no sentido de que hai asasinatos, misterios e unha certa liña argumental. Non teñen nada que ver no estilo co que están escritas. Esta é unha novela contada cun estilo máis traballado, non tan facilón como as de Brown e quizais sexa iso o que botou para atrás a algúns dos seus lectores. Tamén é certo que a obra que se usa como liña argumental para a historia é complicada e a moitos lles resultará descoñecida, pero o autor explícase perfectamente e non é necesario ler ou coñecer a “Divina Comedia” para seguir a historia. Recoñezo que non é sinxela de ler, que a ratos é algo farragosa e densa, igual demasiado “literaria”, pero nótase moi ben de onde ven o autor e os estudos que realizou, que se plasman perfectamente tanto na forma de escribir como no desenvolvemento da historia. Xa digo, se a ledes tentade pasar das 50 primeiras páxinas e logo seguro que disfutaredes moito da lectura, porque para min merece a pena.
Ten a súa propia páxina web, bastante interesante para botarlle unha ollada antes de animarse a lela: http://www.seix-barral.es/club-dante/ e o autor tamén ten páxina, como case todos hoxe, so que está en inglés, pero pódese ver: http://www.matthewpearl.com/
As dúas novelas que publicou despois desta tamén están directamente relacionadas con autores clásicos, aínda non as lin, pero serán das que faga en breve, así que dentro dun tempo seguro que aparecerán por aquí, porque a verdade é que é un autor que tiña un pouco apartado, pero ao revisar esta primeira vin que tiña tamén estas dúas, e como gustoume bastante tentarei facerme con elas a ver que tal. No ano 2007 publica “La sombra de Poe” e no 2009 “El último Dickens”, que polo que vexo nos resumos teñen máis ou menos o mesmo esquema.
viernes, 16 de abril de 2010
ZAC Browser
ASPECTOS XERAIS
Programa: Zac Browser para PC versión 1.5
Autor: pois neste caso foi creado por un particular, o avó dun neno chamado Zackary que naceu no ano 2002 e que foi diagnosticado de autismo severo. O seu avó creou este navegador como un xeito para que interactuara co ordenador
Web de consulta / descarga: pode descargarse de dous xeitos, un instalador do programa ou un arquivo que o executa sen instalalo da páxina: http://www.zacbrowser.com/es/, que ten versións en inglés, castelán e francés
Tipo de distribución: gratuita
Requirimentos: funciona con calquera versións de windows, incluída a versión 7, na páxina non especifica ningún mínimo, pero probeino en dous equipos, un antigo e outro máis novo e funcionou sen problema nos dous, ademais é compatible con pantallas táctiles, PC, portátiles, netbooks e tablet PC
Documentación: na páxina da unhas breves indicacións do funcionamento, que é moi sinxelo
Idioma: o programa está en inglés, castelán, francés, alemán e, creo, que turco ?
ASPECTOS CURRICULARES
Destinatarios: está pensado para nenos con autismo, desordes do espectro autista como o síndrome de Asperger, desorden do desenvolvemento dominante (PDD son as siglas en inglés) e PDD-NOS
Áreas / Ámbito: ten “exercicios· de interacción con elementos da pantalla, sobre todo centrado en aspectos visuais, debuxo, sons, contos visuais, axuda de imaxes para tarefas cotiás...
Contidos curriculares: axudar na solución de dificultades na interacción social, dificultades de comunicación, intereses restrinxidos e comportamento repetitivo. Adecuado para nenos e nenas con nivel baixo, medio e alto de autismo funcional
Descrición: é un programa no que prima o visual, con gran número de actividades que van crecendo en cada versión, os elementos cos que o neno pode interactuar son moitos, de bo tamaño e cores chamativos, moi fácil de usar e con movemento, música e interactividade
Estrutura da aplicación: parte dunha pantalla inicial na que aparecen na parte baixa en bo tamaño as distintas aplicacións ás que se pode acceder, ao pinchar nelas ábrense, segundo a que sexa, as posibilidades que ten. Por exemplo na de pintura ten na parte superior tres brochas de distintos grosores, unha paleta de cores no centro e á dereita tres posibilidades de borrado, ademais de algún elemento máis que pode usar. Ten tamén unha canle de televisión que enlaza, por exemplo, co Disney Channel, outra parte con contos, música e vídeos, etc.
ASPECTOS TÉCNICO-ESTÉTICOS
Capacidade de motivación (de 1 a 5): se nos fiamos dos comentarios da páxina e do que estuve a ver creo que conseguiría un 5
Interactividade (de 1 a 5): tras probalo sen dubidalo un 5, é completamente interactivo, se exceptuamos o apartado da televisión, claro está
Accesibilidade: fundamentalmente co rato, pero como xa se comentou é compatible con pantallas táctiles (o que pode ser moi interesante) e incluso co mando da Nintendo WII (que tamén me parece un acerto)
VALORACIÓN GLOBAL: tras ver o programa e os comentarios sobre el que aparecen por internet en varias páxinas a valoración global é máis que positiva, sobre todo se pensamos que foi creado por un particular para dar solución a un problema e logo posto de forma gratuíta a disposición de calquera que queira usalo
OBSERVACIÓNS: paréceme un programa máis que interesante, ten moitas actividades e bastante sinxelas, o que non quere dicir simples. Ademais parece, polos comentarios vistos, que é un programa ideal para os rapaces aos que vai dirixido, pero creo que pode ser útil para unha gran diversidade de usos e rapaces, incluso para nenos pequeno e outro alumnado con necesidades especiais.
jueves, 15 de abril de 2010
Glee
A verdade é que ultimamente foron varios libros seguidos, así que hoxe toca serie de televisión. Vou falar dunha produción recente, xa que aínda está pola primeira temporada e, polo menos, ten prevista unha segunda. Ademais no seu primeiro ano obtivo varios premios importantes, o maís coñecido o Globo de Ouro, gañando o de mellor serie de comedia e musical e tres dos seus actores, o profesor, a encargada do grupo de animadoras e unha das que cantan tamén obtiveron premios nas categorías de musical e comedia. Si, falamos dunha serie musical, algo non demasiado habitual no panorama televisivo, non recordo series musicais nos últimos anos tralo grande éxito dunha das mellores do xénero, “Fama”, pero diso hai moitos anos. O musical é un xénero que ten moitos seguidores, polo menos a min, de vez en cando e se está ben feito, gústame bastante. Foi un dos maiores impulsores do cine americano alá polos anos 30 e 40 e nos anos 80 tivo de novo un certo pulo no cine, con cintas como “Fiebre del sábado noche” ou “Grease”, pero creo que é un xénero como o Guadiana, de repente desaparece e volve a aparecer con forza pasados uns anos. Agora quizais sexa un xénero máis teatral, xa que a cantidade de musicais que se poden ver en escena nas grandes cidades é bastante ampla e cobre varios xéneros. De todas maneiras, con poucas excepcións, na televisión non é algo habitual, así que hoxe toca serie musical.
Chámase “Glee”, que traducido sería algo así como xúbilo ou alegría, e diso ten a montóns. Non é fácil clasificala, a verdade. A acción transcorre nun instituto americano onde todo parece normal. Xa sabedes por outras cintas que nestes centros de ensino teñen grupos para todo e fan concursos de todo, de silabeo, de debates, de xadrez, deportes a esgalla, de bandas de música, de animadoras..., que non sei de onde sacan o tempo estes rapaces para estudar, porque non lles debe de quedar moito; neste incluso hai un club de castidade (non é broma, que por outras referencias, sei que existen). Ben, pois neste, ademais de todo isto, tiveron uns anos antes o “Glee Club”, un grupo de rapaces e rapazas que se adican a cantar, bailar, facer coreografías e, claro está, participar en concursos (porque ademais nestes centros boa parte dos presupostos dependen directamente da cantidade de concursos que gañen, que xa lles vale). Hai un profesor destes con gañas de facer cousas que ademais de dar clase, como todos alá, teñen outras obrigas, unhas máis agradables que outras, que na súa xuventude participou nese club e tivo unha certa sona, agora bota de menos a música e síntese un pouco bastante frustrado. Así decide tentar formar de novo o club Glee para participar no concurso de centros, pero a ninguén lle interesa a música, alí o principal e o fútbol americano e as animadoras, que son os que se levan o diñeiro. Así que recolle ao alumnado que ninguén quere, que non teñen amigos ou que son un pouco especiais pola súa forma de ser, o físico, as actitudes... Algúns din que é unha serie de frikis, de xente rara, máis ben é unha serie na que os protagonistas son inadaptados, as veces por decisión propia e outras por non ser aceptados polos demais, ou por ser aceptados, pero non estar contentos con iso. Tamén din que é como a cara B (isto é de cando non había CD e os discos tiñan dúas caras e a B era a veces a secundaria) de “High School Musical”, esa saga de Disney de nenos e nenas guapiños que tamén se poñen a cantar e que tivo moito éxito entre os e as preadolescentes. Nese sentido pode ser, é algo parecido pero non son os bos, nin os guapos, nin os ricos..., pero a idea central é que calquera pode perseguir os seus soños e chegar a conseguilos, ata os máis rariños.
Digamos que non so os alumnos son os raros, tamén temos unha serie de personaxes entre o profesorado que é para darlles de comer aparte. Evidentemente non estamos ante unha serie realista, para nada, máis ben en moitas ocasións chega a rozar o esperpéntico ou ridículo. Temos a encargada das animadoras, ata arriba de esteroides, sempre de chándal, sempre facendo exercicio e cunhas actitudes e poses moi masculinas. Un adestrador de fútbol americano que é un indio nativo e que tamén ten o seu. A orientadora é una rapaza nova que está obsesionada coa limpeza, tanto que, por exemplo, limpa cada uva antes de comela (e isto é so un exemplo). O director, un indio da India máis preocupado polo presuposto que polo centro. Todos estes e máis conforman un plantel de xente con comportamentos completamente esaxerados, pero non tan lonxanos de moitas realidades existentes.
Entre o alumnado que recolle para o club temos ao xogador de fútbol, atractivo ao que todos queren parecerse, pero tremendamente inseguro. O alumno gay ao que todos martirizan día tras día. A alumna con un talento inmenso para cantar e bailar pero que non ten ningún para as relacións sociais. Unha asiática que tartamudea cando fala, pero non cando canta. A alumna de color, anchota, simpática e cunha tremenda voz. Un alumno en cadeira de rodas..., e non nos perdamos ás animadoras, que están todo o día con esa roupa, camiseta e faldiña curta, saen así de casa e pasan todo o días no instituto con ese atuendo.
Vendo isto pode parecer algo estraño, raro, e a verdade é que o é, non o vou negar. Advirto que é desas series que ou gustan moito ou que un odia e non é capaz de ver en absoluto, porque lle parecen horrorosas. A min entretenme bastante, paréceme simpática e as veces ten momentos divertidos e cun certo aire crítico bastante notable. Se non vos gustan os musicais nin vos plantexedes vela, pero se vos gustan aínda que sexa un pouco eu daríalle unha oportunidade, sobre todo porque os números musicais son verdadeiramente bos, as voces dos alumnos son excelentes e sempre están a facer versións de temas máis que coñecidos. Eu lle daría unha oportunidade. Nas cadeas de pago pode verse na Fox, e nas cadeas do TDT empezou hai pouco en Antena Neox (creo).
É unha serie na que os protagonistas son un grupo de perdedores, tanto profesores como alumnos, pero coa idea de que hai que tentar estar por encima da xente e facer o que a un lle guste, é a única maneira de ser feliz, e as veces o conseguen, non sempre. Tamén é unha serie que non é nada politicamente correcta, o cal é unha alegría, e non pensedes que está pensada so para adolescentes, é moi intelixente, traballando coa parodia de si mesma e desmitificando a idealización da época escolar. Os deportistas, as animadoras que son sempre os personaxes a admirar e seguir son aquí patéticos, e son os habitualmente patéticos os que acaban por conquistar ao público. É a demostración de que podemos facer o que queiramos, polo menos tentalo.
Tentádello, dádelle unha oportunidade e a ver se os gusta.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=Nz5kla5sFM4&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
martes, 13 de abril de 2010
"El falsificador de pasaportes", Cioma Schönhaus
Parece que sempre asociamos novela histórica con Idade Media e é verdade que por moitas razóns é unha época que chama moito a atención, que ten moitos ingredientes para dar boas e entretidas novelas con moitos datos históricos polo medio, a sociedade feudal, os nobres e os campesiños, cristiáns, musulmáns, xudeus..., son moitas as cousas que se poden narrar e en calquera país aparece algunha contando historias. Isto ven a conto de que a que vou comentar hoxe rompe con esta tendencia, aínda que hai tamén moitas novelas que transcorren na mesma época que esta. Falo de unha novela non demasiado coñecida e que lin hai pouco, recomendo a súa lectura, a min gustoume moito. O título é “El falsificador de pasaportes” e o autor Cioma Schönhaus, un dos homes máis buscados pola policía de Berlín durante a época nazi. E esta afirmación non é novelesca, é realidade, porque falamos dun relato autobiográfico.
O autor naceu en Berlín en 1922. Empezou os seus estudos de bacharelato no Realgymnasium de Königstadt, pero en 1937 é obrigado a trasladarse á Mittelschule da comunidade xudía. Estuda despois dous anos Artes Gráficas nunha escola xudía de Berlín e ata 1942 traballa para os nazis como xastre, torneiro ou mecánico de máquinas de coser. Entre 1942 e 1943 vive na clandestinidade e usa as súas impresionantes dotes como debuxante para falsificar documentos oficiais. Vive en Berlín, escondido e alternando distintos nomes e lugares de residencia. Acosado por unha orde de busca e captura da Xestapo foxe a Suíza. Alí o teólogo Karl Barth conséguelle unha beca na Universidade de Basilea. Entre 1944 e 1953 estuda Belas Artes e Oficios e tamén Filoloxía Xermánica, Psicoloxía e Psicanálise. Entre 1953 e 2000 dirixe un taller propio de artes gráficas e comunicación.
A novela céntrase na súa etapa como falsificador e prófugo no Berlín dos anos da guerra. Ao principio da algúns datos sobre a súa infancia, pero a historia comeza no ano 1941, cando en Alemaña xa é un feito a persecución contra os xudeus e toda unha serie de leis que limitan a súa vida e rematan nas detencións e nos campos de concentración. O propio autor rememora cando, con vinte anos, decide ser un habitante clandestino de Berlín. A súa intención é clara, escapar do réxime nun momento no que a súa familia xa foi deportada. Ademais ten un talento enorme que lle vai servir para sobrevivir, non so a el, senón a moitos dos seus compatriotas, é un gran debuxante. Así adicarase a falsificar todo tipo de documentos e pasaportes que poidan axudar non so a el, tamén a moitos compatriotas para poder vivir nese Berlín que os persegue e rexeita ou para poder escapar de Alemaña a outros lugares onde poidan vivir. En ningún momento vaise render ante a cantidade de adversidades e problemas que se lle presentan, nin deixarse levar polo gran medo que pasa, desafía ao seu destino e aposta por sobrevivir, chegando a ser case temerario. Así terá unha relación coa esposa dun soldado alemán, deixarase ver polos ambientes e locais de moda e os mellores restaurantes e hasta terá un pequeno barco de vela. O que sexa con tal de vivir aproveitando todos os momentos que se lle presentan, porque poden ser os últimos. Pero a Xestapo cada vez está máis preto del e os seus disfraces empezan a non ser efectivos, así que tentará a última aventura, chegar a Suíza en bicicleta.
Xa sei que hai moitas historias de xudeus na Segunda Guerra Mundial, unhas mellores que outras, pero esta pareceume distinta, sobre todo polo xeito de contar as cousas. Está escrito dun modo moi preto do lector, case familiar, as veces parece que podes imaxinarte ao protagonista ao teu lado, tomando un café ou nunha agradable tarde de outono mentres conta a súa historia. Unha historia arrepiante, non imos descubrir agora todas as barbaridades, salvaxadas e animaladas que aconteceron nesa época, pero ao mesmo tempo é unha historia tremendamente emotiva, case unha novela de aventuras, ademais sabendo que ten un final feliz, non como ocorre con outras do mesmo tipo, é el mesmo o que está a contar a súa historia, por iso sabemos que ten un final feliz.
Está narrado ademais cun ritmo rápido, sen pararse demasiado en descricións ou en cousas non demasiado importantes, todas as palabras teñen un sentido, non hai nada anecdótico na lectura. É un canto á valentía e ás ganas de vivir nun momento no que iso non era nada sinxelo. Será inevitable conmoverse cando se estea a facer a lectura, tremer de medo ou de emoción ante todo o que pasou e como o seu inxenio e o seu don fixeron que saíra con ben de todo. Tamén é unha historia cargada de ironía que aparece en momentos horrendos, dándonos o punto de vista dun home que burlou ao réxime alemán, e sempre cun sorriso na boca.
Na introdución di “A miña feliz salvación débese a un feito no que desempeña o papel principal a Lei dos Grandes Números. Se o solo de parqué dunha gran sala presenta un buraco grande como un puño e se nesa sala alguén tentase atinar no buraco cun garavanzo, as súas posibilidades de acertar serían mínimas. Pero se se collera un saco de garavanzos e se baleiraran na sala, o buraco enseguida estaría cheo. A historia de cada un deses garavanzos que se colan no buraco constaría, como a miña, dunha cadea de estrañas casualidades. Eu son un deses garavanzos”.
Déixovos, hoxe, cunha historia forte e dura, pero tremendamente optimista dentro da súa dureza. Se a ledes, espero que vos guste tanto como a min.
domingo, 11 de abril de 2010
"El símbolo de cobre", Katia Fox
Hoxe vou comentar unha novela que queda a medio camiño entre a novela romántica e a novela histórica, sen ser exactamente ningunha das dúas. Isto para uns pode ser un defecto e para outros unha virtude, así que teredes que lela para decidir por vos mesmos que é. Novela romántica porque céntrase nunha historia de amor protagonizada por unha muller; novela histórica porque transcorre na Idade Media. De todos modos todas as que levo comentado dentro do xénero teñen sempre unha historia amorosa, é algo inevitable para darlle unha liña argumental e tamén para que resulte atraínte para todo tipo de lectores, o que pasa con esta é que a cuestión histórica non é tan importante como en outras e é máis un marco de desenvolvemento da historia e os datos que dá non son tampouco algo exhaustivo, pero hai certos aspectos nos que resulta moi interesante.
Por outro lado é curioso que poidamos atopar esta novela con dous títulos distintos dependendo da editorial, non sei moi ben a razón, porque ademais pode dar lugar a confusións por parte do lector que, como me pasou a min, pode pensar que son dúas novelas distintas ou que unha é continuación da outra, pero non é así. Podemos atopala co título de “El símbolo del cobre” ou “Forjada en cobre”, as dúas son a mesma historia, e a autora é Katia Fox.
Custoume un pouco atopar algúns datos biográficos desta autora, a pesar de que esta primeira novela súa tivo unha boa acollida e vendeuse bastante ben. Naceu en Alemaña no ano 1946, e alterna épocas en este país con outras no sur de Francia. Interésalle moito a historia medieval, estudou Lingua e Literatura e traballou como tradutora e intérprete. No ano 2005, tras traballar en varias empresas e incluso ter un negocio propio, decidiu que tiña que arriscarse e perseguir o soño de ser escritora. Ten tres fillos e vive en Alemaña, aínda que pasa varios meses ao ano en Inglaterra e Francia realizando tarefas de investigación. Esta novela que comento é a súa primeira novela, publicada orixinalmente en alemán no ano 2007. Polo que vin nalgunha páxina ten outra máis de publicación recente, tamén de ambientación medieval, pero os meus coñecementos de alemán son inexistentes, así que haberá que esperar a que a publiquen en castelán.Paréceme que é unha especie de continuación, xa que a autora pensaba nunha triloxía. É máis, déixovos ao final do post un vídeo de youtube no que publicitan esta segunda novela, iso si, tamén en alemán, pero vese claramente que transcorre na Idade Media.
Normalmente este tipo de novelas céntrase en personaxes masculinos, aínda que algunhas das que comentei, como unha das de Chufo Lloréns, teñen a mulleres como personaxes centrais. Non é demasiado habitual, certo é que sempre hai personaxes femininos, pero normalmente aparecen como acompañantes do protagonista, noivas, amantes, irmás..., nesta a protagonista é unha muller e a súa historia conquistaravos desde o principio, estou case seguro.
A novela desenvólvese na Inglaterra e Normandía so século XII e conta a historia dunha muller que fará todo o posible para conseguir o seu soño, ser un mestre ferreiro nun mundo dominado polos homes. Ellenweore, a protagonista, vive nun momento histórico no que as mulleres teñen un papel moi definido e non poden saír del. Isto é fundamental para poder entender todas as cousas, boas e malas, que lle van pasar. Ten un soño desde a súa infancia, chegar a ser una forxadora de espadas e propietaria da súa fragua. De pequena axudaba ao seu pai na ferrería familiar e todo ía ben, pero esta situación cambia radicalmente cando sorprende a súa nai, Leofrun, cometendo adulterio, o que provocará que a nai a rexeite. Por medo a ser asasinada polo amante vese obrigada a marchar de casa. Coa axuda dunha anciá do seu poboado, Aelfgiva (sospeitosa de bruxería, unha das peores acusacións que lle podían facer a un na Idade Media) decide disfrazarse de mozo para poder conseguir un traballo como axudante de ferreiro nalgunha aldea. Estamos nunha época na que os negocios están dirixidos polos gremios, e estes por homes, unha muller non podía ser mestra ou propietaria dun negocio. Atopa a un ferreiro, Llewyn, que lle ofrece traballo e, posteriormente gracias a este, pasará a traballar para Donovan, un gran mestre da forxa. Donovan e a súa muller Glenna, acollen a Ellen, coñecida como Alan no seu papel de muchacho, e por causa de certas guerras teñen que desprazarse a Normandía acompañando ao exército para fabricar espadas e armas de guerra. Pronto Donovan recoñece que Ellen ten un auténtico don para forxar espadas que non viu nunca antes. En Normandía coñece a dous poderosos homes que marcarán o seu destino, Guillaume o Mariscal (que será o seu gran amor) e Thibault, un medio irmán. O afecto dun e o odio doutro farán que teña que fuxir por Flandes e Francia. Pronto as súas espadas serán codiciadas por toda a nobreza e o seu obxectivo de forxar unha para o rei está cada vez máis cerca. O resto será mellor que o leades vos mesmos, senón non merece a pena.
Ellen é a completa protagonista da historia, é unha loitadora á que nada se lle pon por diante para conseguir os seus soños, que é o que fai que esteamos enganchados á historia. A súa historia de amor é a que fai que estea preto da novela romántica, pero so de refilón. Os personaxes secundarios están ben definidos e todos son importantes e algúns parece que non van ter un papel destacado, pero volven tras algunhas páxinas con moita máis forza. Historicamente non é tan destacable como outros, a Idade Media é máis un mero marco para a historia dunha muller nun mundo dominado polos homes na súa totalidade e os personaxes históricos que aparecen son máis elementos de reafirmación da época que personaxes. O que si está perfectamente reflectido é o traballo do ferro e a forxa de espadas, un mundo que será descoñecido para moitos pero que me pareceu apaixonante, a verdade. É aquí onde se ve a maior parte do traballo de investigación da autora, saberemos perfectamente como se desenvolve este traballo, como era unha ferrería medieval, como se traballaba o ferro, como se temperaba e como se facía unha boa espada, que é o don que ten a protagonista.
En conclusión, unha historia moi entretida, con certos aspectos interesantes e que engancha sobre todo por esa historia de superación, de obstáculos continuos dunha muller na Idade Media querendo desempeñar un traballo exclusivo dos homes. Teredes que lela para saber se o consegue.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=oiR7WtIYqPg&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
viernes, 9 de abril de 2010
Informática e necesidades educativas especiais
Este post de hoxe é dos que me piden no cursiño que mencionei nalgunha ocasión, o seguinte será dos de sempre
Hai uns anos, non tantos, os ordenadores e a informática eran un mundo case descoñecido, arcano e misterioso, non precisamente sinxelo de utilizar e manexar. Aínda recordo o primeiro ordenador que tiven na casa, hai como quince anos máis ou menos. Un mamotreto cunha pantalla que se vía en verde fosforito, cuns disquetes que parecían aqueles discos de vinilo de 45 revolucións metidos nun envoltorio marrón que tiñas que cambiar cada vez que querías manexar un programa. E non digamos o MSDos, aquel sistema operativo que tiñamos no que todo funcionaba a base de comandos, que se non os sabías pouco podías facer. Ademais non existía san Google para botarnos unha man e resolver as nosas dúbidas, se non coñecías o comando ou chamabas a alguén que controlara moito ou quedabas sen facer nada. E non falemos de internet, que daquela non existía, e cando chegou a nos era en forma dun módem que antes de conectar facía uns chirridos, pitidos e ruídos, que parecía que aquilo ía estoupar. Unha vez que se conectaba, mellor non falar de velocidade, menos mal que a maior parte das páxinas máis ou menos adaptábanse a aquela lentitude, porque se intentaramos cargar algunha das actuais a espera sería de horas. Ven isto a conto de canto cambiaron as cousas en poucos anos e o moito que, gracias a ese cambio, podemos aproveitar estas tecnoloxías no noso traballo diario e sobre todo, na súa aplicación a alumnos con necesidades educativas especiais.
Podemos establecer catro grandes grupos no que se refire a este tipo de alumnado, cada un cos seus problemas e solucións adaptadas a eles. Simplemente imos mencionalos e ver que tipo de medios podemos adaptar para eles.
1.Alumnado con problemas motóricos de diversos tipos que poden dificultarlle o uso do ordenador desde un punto de vista físico. Neste caso temos programas que adaptan o teclado para o seu uso en pantalla, isto antes implicaba usar o rato para poder usalo, pero agora isto está a cambiar xa que empeza a haber pantallas táctiles que facilitan moito o uso deste recurso. A isto podemos unir programas que emulan o uso do rato, xunto con punteiros e pulsadores. A este respecto, o uso de pantallas táctiles pode facilitar moito o acceso ao teclado en pantalla, ben a través dos dedos como usando punteiros, que antes utilizábanse a través dun teclado físico, do que agora podemos prescindir, creo que será máis rápido e efectivo o seu uso neste novo tipo de pantallas.
2.Problemas de visión que dependendo do grado do mesmo implicarán o uso de distintos recursos. Para problemas digamos de grado medio, pode ser suficiente con aqueles programas que poden ampliar certas zonas da pantalla, que sumados ao sintetizadores de voz, poden facilitar moito o uso do ordenador. Para problemas máis graves podemos recorrer a teclados en braille e programas que “traducen” o visto en pantalla a este sistema de lectura ou a voz. Para problemas de alto nivel teríamos revisores de pantalla e de documentos ou tomadores de notas, que recurren á voz como substituto do que aparece na pantalla ou do que se quere escribir, por exemplo.
3.Problemas de audición, nos que tamén podemos ter distintos grados nos mesmos. Neste caso podemos acceder a programas de visualización da fala, estimulación da linguaxe, programas de aprendizaxe da lingua de signos (que seguramente resultaranlle máis atractivos que o mero ensino “tradicional”) ou sistemas de comunicación aumentativa.
4.Problemas da linguaxe, terreo no que poden ser de moi distintos tipos, desde a adquisición da escritura, problemas de lectura, corrección, comprensión, etc. Neste caso atopámonos con gran cantidade de programas enfocados a mellorar a lectura, problemas de dislexia...
É algo evidente, como dixen antes, que o desenvolvemento da informática mellorou moito as posibilidades do ensino e formación do alumnado de calquera tipo, pero máis para alumnos con necesidades especiais, aos que antes lles resultaría imposible acceder a certo tipo de contidos e aprendizaxes. Tamén son dos que pensan que o ordenador debe ser un elemento máis no proceso de ensinanza aprendizaxe como algo que contribúe á formación do noso alumnado, sobre todo polo atractivo que lles resulta, e tamén para que descubran que vale para moito máis que aquilo que fan normalmente, e con isto refírome a que fan un uso moi limitado do mesmo.
Pero o máis evidente é que estas novas posibilidades implican que o profesorado tamén cambie en moitos aspectos a súa forma de traballar, a súa preparación e mentalidade. É aquí onde vexo as maiores dificultades. Unha boa parte do profesorado non ten a preparación necesaria en cuestións informáticas, aínda que cada vez, gracias aos cursos e á vontade de aprender, esta carencia vaise solucionando pouco a pouco. A necesidade crea a formación e polo que vexo en moitos dos comentarios deste curso sobre tecnoloxías para alumnos con necesidades educativas especiais, hai moita xente con ganas de formarse e con formación, que ven nas novas tecnoloxías un bo vehículo para mellorar non so o traballo que realizamos, senón, sobre todo porque paréceme máis importante, a forma de ensinar a estes alumnos para reducir no máximo posible a distancia que podía haber antes en canto as súas aprendizaxes. Moitos dos elementos mencionados anteriormente para acceder ao ordenador poden abrir para moitos alumnos e alumnas un mundo novo e descoñecido, unha forma de aprender que antes se lles negaba, sobre todo por falta de medios e que, sobre todo, pode mellorar moito os seus coñecementos e a súa interacción social, reducindo a distancia co resto. Por isto creo que a formación é fundamental para isto, para poder coñecer e traballar con elementos descoñecidos ata o momento, aínda que o máis importante son as ganas de facelo.
Ata o momento non tiven alumnado con este tipo de necesidades, pero en caso de telo, no meu caso concreto non será a falta de ganas nin, agora tras descubrir moitas cousas neste apartado do curso (e as que me quedan), de elementos que poder usar. Creo que a maior dificultade neste campo para os centros nos que a presencia deste alumnado sexa minoritaria son os medios. Todos sabemos como son os presupostos cos que contamos, axustados e mínimos. Atender a este alumnado pode supor un certo gasto que habería que asumir dalgún modo. Como vimos, para certos casos o mesmo sistema operativo ofrécenos unha serie de posibilidades gratuítas que podemos usar sen demasiado problemas (aínda que polo que vin son descoñecidas para a maior parte do profesorado, aos que nin lles soa iso das “Opcións de accesibilidade”, que como xa dixen nun comentario anterior sobre elas, son máis que utilizables para moitas cousas), pero para outro tipo de necesidades non é suficiente. É claro que naqueles centros nos que este tipo de alumnado sexa maioritario a dotación será máis ou menos (ou iso espero) para poder afrontar o uso dos elementos mencionados cunha certa asiduidade, aínda que estou seguro de que en moitos deles non será así. Pero naqueles nos que sexa un alumnado minoritario é onde haberá máis dificultades para usar instrumentos, programas ou accesorios que permitan o acceso ao ordenador no traballo diario. Como xa dixen, a atención a diversidade no sentido máis amplo do termo implica cambios na metodoloxía que usamos no noso traballo diario, e iso é o primeiro que debemos afrontar, sobre todo pensando máis nas cuestións prácticas que nas teóricas. Esta non é a maior dificultade porque todo aquel ao que lle guste o seu traballo ten sempre ganas de mellorar para poder realizalo da mellor maneira posible. Pero estes cambios metodolóxicos non poden centrarse so na boa vontade e ganas de aprender do profesorado, teñen que estar apoiados por unha serie de instrumentos e elementos que lle axuden a levar a cabo eses cambios. A necesidade de ter esas cousas para poder levar á práctica moito do comentado é o maior impedimento. Para iso todos teñen que mentalizarse de que hai que atender absolutamente a todo o alumnado en base as súas posibilidades, carencias, dificultades, etc., e iso implica tamén un gasto económico que hai que afrontar da maneira máis xusta e equilibrada posible.
A conclusión a todo isto, para min, é que, como moitas outras cousas, a teoría está moi ben, as posibilidades son moitas, moitas máis das que poidamos imaxinar, pero as limitacións para poder facer realidade esas posibilidades tamén son moitas, hai que ser realista. Claro que tamén as ganas e a vontade do profesorado compensan con moito esas carencias, pero non estaría mal un pouco de axuda.
jueves, 8 de abril de 2010
Breaking Bad
Hai uns días recibín a revista de Canal+, de paso dicir que cada vez parécese máis a unha folla dominical que a unha información sobre a súa programación, porque perde máis follas que unha árbore en outono, e a maior parte das que permanecen son publicidade. Ben, sigamos, este mes en Paramount Comedy porán a terceira temporada dunha das mellores series dramáticas que teño visto nunca. Algúns dirán que iso mesmo digo de todas, pero claro, teñamos en conta que neste momento as nosas canles televisivas están cheas de series, e eu limítome a comentar aquelas que me gustan ou que me parecen entretidas, que no fondo é o que todos queremos, pasar o rato, pero se de paso vai acompañado dunha boa dose de calidade pois moito mellor.
As dúas temporadas anteriores pasaron so por esta mesma canle, que pode verse tamén en outros operadores, como R por exemplo, pero non pasou polas gratuítas, aínda que creo que lin hai uns días que unha delas pensaba emitila, non recordo cal, pero eu estaría atento para non perdela.
Falo de “Breaking Bad”, que mantivo aquí o título en inglés e que sería algo así como “rompendo cara ao mal” ou simplemente “volvéndose malo”. Se no comentario sobre “Dexter” dicía que non estabamos precisamente ante unha serie politicamente correcta esta idea é algo que se pode aplicar coa mesma facilidade neste caso, porque está tan lonxe como ela da corrección, moi lonxe. De novo imos ver a unha persoa que por unha serie de circunstancias toma un camiño que o vai levar lonxe da normalidade, do correcto, cara a un mundo descoñecido, sórdido e violento. En canto resuma o argumento veredes perfectamente o que quero dicir.
Conta a historia de Walter H. White (interpretado por Bryan Cranston, do que falarei algo máis despois), profesor de química dun instituto en Alburquerque, Nuevo Méjico, en Estados Unidos, claro. É un home dócil, tranquilo, sinxelo, case patético en certos momentos, que ademais para poder soster a súa familia traballa nun lavado de coches. É un respectado cidadán, casado con Skyler White (Anna Gunn), escritora de contos, que ademais está embarazada. Teñen un fillo, Walter White Jr. (R. J. Mitte), un adolescente que naceu con parálise cerebral, que lle provoca algúns problemas coa fala e dificultades motoras, polo que utiliza muletas. Walter, pouco despois de cumprir 50 anos, ten problemas de saúde e diagnostícanlle un cancro de pulmón terminal. Ao principio como lle dan poucas expectativas decide non someterse a ningún tratamento, pero tras visitar a outros médicos e por presións familiares, acepta someterse a un procedemento experimental cun médico que lle da bastantes esperanzas. O problema é o prezo do mesmo, que excede en moito as posibilidades económicas da familia. Isto provoca que empece a pensar en como pode resolver eses problemas. A solución aparece tras acompañar ao seu cuñado a unha redada antidroga. Ve un xeito de conseguir diñeiro fácil e rápido e en grandes cantidades. Gracias aos seus coñecementos de química (veremos a medida que avanza a historia que é un auténtico xenio na materia) decide montar un laboratorio de fabricación de metanfetaminas. Evidentemente non sabe nada do negocio e para iso porase en contacto cun antigo alumno seu, Jesse Pinkman (Aaron Paul) para que o axude na fabricación e distribución. Deste xeito verase metido nun mundo que non so no é o seu, senón que non ten nada que ver co seu, totalmente oposto e distinto. Estes cambios afectarán aos dous protagonistas, Walter e Jesse de moitas maneiras. Walter pasará pouco a pouco desa timidez e silencio vital a ser un home duro, manipulador e cruel, capaz de calquera cousa por conseguir o diñeiro non so para o tratamento, senón tamén para deixar a súa familia en boas condicións trala súa morte. É impresionante a evolución deste personaxe, tanto que non parece para nada o mesmo desde o primeiro ata o último capítulo.
A serie é un tremendo exemplo de humor negro, un impresionante, forte e, moitas veces, máis que desagradable humor negro. Non é este tipo de humor algo habitual no mundo do cine e a televisión americanas, parece máis propio doutros países, pero vos garanto que alcanza cotas inimaxinables. O primeiro laboratorio, para que non os pillen, vai estar nunha destartalada autocaravana que levan ao medio do deserto para que non os vexan, so isto provocará situacións inesquecibles. E xa dixen que o seu cuñado é un dos axentes máis importantes da DEA (a sección antidroga da policía), o que é outro enorme elemento de humor negro, xa que en certo momento vai perseguir a ese novo distribuidor que vende un produto dunha pureza descoñecida ata o momento, tanto que os volve tolos. As relacións que establecen cos distribuidores son algo tremendo, un simple profesor axudado por un rapaz que se ven metidos nun mundo duro, violento e cheo de trampas e enganos. Tantas trampas, enganos e mentiras como as que ten que montar Walter para poder manter esa situación sen que ninguén sospeite nada, tentando levar a mesma vida de sempre, pero envolto en cousas coas que nunca soñou. Ten que manter un equilibro entre a súa familia e a ocultación da nova situación, sumándolle o cancro e o seu tratamento, tendo que facer auténticas barbaridades para protexer a súa vida e a súa identidade como delincuente, sabendo ademais que tiña outras alternativas menos problemáticas.
O guión é do máis brillante que vos podades imaxinar, ben levado, con sorpresas e cada episodio é un paso máis cara a un final aínda por determinar. Xa vos digo que rematei hai un tempo a segunda temporada e estou desexando para ver que pasa na seguinte, porque nos deixaron co mel nos labios e cunha incerteza “insoportable”.
A verdade é que todos os actores están impresionantes, non hai un que non destaque, tanto dos protagonistas como dos máis secundarios. Os elementos do mundo da droga son do máis violento e sórdido que podades imaxinar. Pero destacan por enriba de todos os dous protagonistas. Bryan Cranston interpreta a un Walter creo de matices, as súas caras van desde a desesperación ata a máis forte ira, pasando pola felicidade, a tranquilidade, o desacougo..., e un montón de sensacións que transmite de forma xenial ao espectador. E o mesmo ocorre co seu “axudante”, o pobre Jesse, un drogadicto que se ve metido sen querelo demasiado, no mundo do tráfico a alto nivel e cunha historia familiar e persoal que coñeceremos pouco a pouco.
A primeira temporada é do ano 2008 e consta so de 7 episodios, parece como se probarán a ver como ía a cousa, e visto o éxito que tivo, continuaron cunha segunda de 13. Algúns pensamos, antes de ver o último episodio, que terminaría aí, pero non, hai, polo menos, unha terceira que polo que lin noutros blogs americanos segue a mesma tendencia de xenialidade. Tivo moitos premios en Estados Unidos, pero por mencionar os máis importantes e coñecidos, os Emmy, nos anos 2008 e 2009 o seu protagonista obtivo o premio ao mellor actor dunha serie dramática e, como dixen, non me sorprende, porque a cantidade de sensacións que provoca o seu papel é difícil de ver noutras series.
Pois iso é o que temos, unha serie dramática, de humor negro e case surrealista en moitas ocasións. Tamén advirto, por se non é algo que podades supoñer, que é tremendamente dura, violenta, con escenas e situacións que poñen os pelos de punta a calquera. Isto é algo que pode facer que alguén a deixe ao pouco de comezar. Eu recomendaría que non o fixerades, porque seguro que tras catro episodios non seredes capaces de deixala pasar, polo menos iso é o que me pasou a min, ao principio, tras ver dous, non fun capaz de ver a maravilla que vin despois. Tras esa violencia temos unha historia que merece a pena ver e disfrutar.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=0t_tGu-Os70&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
martes, 6 de abril de 2010
Daños y perjuicios
Hai uns anos as xoias estaban normalmente no cine e a televisión quedaba reservada para meros entretementos rápidos e sinxelos que non permanecían demasiado tempo no tempo. A demostración disto está en que se vemos agora as series que nos asombraban hai anos comprobamos que non resisten demasiado o paso do tempo. Ao mesmo tempo a maior parte dos actores daquelas tentaron nalgún momento dar o salto ao cine, fracasando a maior parte das veces. Agora parece que as cousas con ao revés en varios sentidos. Por un lado é evidente que o cine está a pasar un momento de esgotamento de boas ideas, priman máis os efectos especiais que as historias, que son bastante simples e baleiras (certo é que hai excepcións, pero cada vez menos). Por outro lado hai unha serie de actores que todos coñecemos que están dando o salto ás series de televisión e vendo quen son non creo que sexa cuestión de diñeiro, senón máis ben de que na pequena pantalla están xurdindo ideas e argumentos que de vez en cando merecen a pena máis que calquera película, como é o caso da que vou comentar hoxe.
A protagonista é unha das grandes actrices americanas, Glenn Close, e a serie “Daños y perjuicios” (“Damages” é o título orixinal en inglés). Aquí as dúas primeiras temporadas emitíronas por Canal+ e hai unha terceira que está a emitirse nestes momentos en Estados Unidos. Non sei se a primeira, que xa ten un tempo, foi emitida por algunha das cadeas non de pago, pero se non o foi, están perdendo a oportunidade de poñer algo realmente bo, do mellor que se pode ver neste momento. A primeira temporada é do ano 2007, a segunda do 2009 e a terceira, como dixen, está agora en emisión. Todas elas constan de 13 episodios de corenta minutos. Non me quedo curto se digo que son auténticas películas de dez horas, tanto pola historia como pola realización, a montaxe e pola actuación de todos os actores que aparecen nela, desde o primeiro ata o último. Ademais de Glenn Close temos a outros actores máis que coñecidos, algúns do cine e outros da televisión. Na primeira temporada aparece como un dos personaxes principais Ted Danson (quen non lembra ao camareiro de “Cheers”) e na segunda William Hurt.
Ven a conto este comentario porque hai xa tempo que vira a primeira temporada e tiña a segunda gravada enteira en casa, pero aínda non me puxera con ela. Hoxe vin o primeiro episodio e xa non recordaba o estupenda que é, enganchado estou outra vez seguindo unha historia apaixonante e intrigante. En teoría é unha serie de avogados, pero é moito máis que iso, ten case de todo, unha tremenda intriga, asasinatos, vinganzas, miserias, problemas familiares e moitas sorpresas, porque case ninguén é quen parece ser, senón todo o contrario. Teño que recoñecer que na temporada anterior non foron poucas as veces que quedei mirando para a pantalla con cara de asombro tras algunha revelación que non esperabas e que te deixa atónito.
Glenn Close, de sobra coñecida, gañou un Globo de Ouro á mellor actriz dramática e a serie sempre tivo varias nominacións nos anos da súa estrea. Ela mesma di que animouse a facela pola calidade dos seus guións e porque “Ao ler este dinme conta de que tiña finais fantásticos, impactantes, moi bos”. É unha combinación de historias, tramas xudiciais e suspense, con moitos elementos de misterio. Os flashbacks con continuos e fundamentais no desenvolvemento da historia, imprescindibles para entender as motivacións dos personaxes e o que está a suceder. E por riba de todo ela, cunha actuación impresionante, que te deixa sen respiración por todos os matices que ten e por como se comporta, xenial, de verdade.
Segue a vida dunha avogada de éxito, Patty Hewes (Glenn Close), dura, implacable e elegante, que dirixe de forma férrea un bufete de avogados, uno dos máis poderosos de Nueva York. Na primeira temporada o caso central implica a un millonario, Robert Frobisher (Ted Danson) que parece que estafou aos seus traballadores levando á empresa á quebra. O outro personaxe principal é Ellen Parson (Rose Byrne, que tamén está fabulosa no seu papel), unha avogada nova e brillante que empeza a súa carreira no bufete de Patty e que se verá envolta en todas as intrigas e enganos da trama, que lle afectarán non so a ela, senón tamén a todos os que a rodean. A trama está desenvolvida en dous tempos diferentes, empeza no presente de forma impactante, Ellen deambulando polas rúas en estado de shock e chea de sangue, para retroceder de repente seis meses, cando empeza todo.
A serie é excelente, xa o dixen, pero a montaxe e o desenvolvemento do argumento é algo fóra de serie, do mellor que se fixo nunca en televisión e comparable a grandes producións cinematográficas. No podemos quitar un momento o ollo da pantalla porque cada cara, cada xesto, cada situación pode ir dándonos pistas do que está a ocorrer, aínda que moitas veces erraremos nas nosas conclusións. Con isto non quero dicir que sexa unha trama efectista, para nada, cada cousa que pasa está plenamente xustificada e non nos engana, so nos leva a veces por un camiño que nos escollemos, pero que a veces é o equivocado. Por iso o máis recomendable cando un se decida a vela sería conseguila enteira, por exemplo en DVD a primeira xa está comercializada, porque non creo que sexades capaces, tras ver dous ou tres, de resistir a tentación de seguir abrindo portas que están pechadas para ver que hai detrás.
Xa dixen antes que acabo de ver o primeiro da segunda temporada, creo que en canto remate isto voume poñer a ver o segundo e xa veremos se antes de durmir non verei algún máis.
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=wGylEBTCDZ4&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]
lunes, 5 de abril de 2010
"Apocalipsis Z", Manuel Loureiro
Son lector desde hai moitos anos, penso que é unha das mellores actividades para o tempo libre por moitas razóns e dáme algo de pena que a xente non lea máis. Cando tiña menos anos na casa sempre houbo moitos libros. Meus pais eran os dous moi afeccionados á lectura e supoño que de velos e tamén pola cantidade de libros que había na casa (e que segue a haber) eu tamén me afeccionei. Meu pai sempre gustou moito das novelas de terror e misterio, supoño que como era grande parte do que había en casa eu tamén as lía. Isto ven a conto porque a maior parte dos libros que comento neste blog pertencen ao xénero da novela histórica, e hoxe imos romper un pouco esa liña para pasar a outro xénero completamente distinto.
Gústame moito a novela de terror, aínda que ultimamente parece que o xénero anda algo esgotado e por iso non que o toque demasiado, chegado certo momento canseime de ler historias que case sempre eran iguais e repetían os mesmos esquemas. Tamén é certo que é difícil facer algo novo porque xa está case todo escrito, pero de vez en cando aparece algunha novela que aínda tocando temas de sempre consegue darlle un certo aire de orixinalidade que fan que pague a pena lelas. Un dos meus autores favoritos é Stephen King, do que sigo a pensar, xa que leo cada obra nova que sae, que segue a ser dos mellores e máis orixinais, ademais de escribir bastante ben. Parece que nos últimos anos hai un rexurdimento deste tipo de novelas. Primeiro foron os vampiros, coa saga “Crepúsculo”, da que debo dicir que lin o primeiro e ningún máis. Creo que teñen un mérito, que é facer que boa parte da xuventude, sobre todo feminina, collera un libro por vontade propia, xa que moitas das miñas alumas andaban con eses libros baixo o brazo. Non é que me apaixoara esta novela medio rosa aderezada con vampiros como pretexto, pero tampouco creo que estiveran escritas para lectores coma min (dito isto con todo o respecto, dígoo máis que nada por unha cuestión de idade). Pouco despois puxéronse de moda as novelas de zombis, facendo incluso versións de obras clásicas, como “Orgullo y prejuicio zombie” e outras máis orixinais que están a ter boas ventas e bastantes lectores. Incluso hai uns día vin nun escaparate unha versión do “Lazarillo zombi”, que teño intención de ler, porque non sei eu como será iso do Lazarillo matando zombis na España do Século de Ouro.
Todo isto ven a conto para o comentario das dúas novelas de zombis dun autor galego, Manuel Loureiro, os seus títulos “Apocalipsis Z” e a súa continuación “Apocalipsis Z. Los días oscuros”, ambas escritas en castelán. Hai pouco que rematei a segunda e parecéronme do máis orixinal, entretido e tenso que teño lido ultimamente nestes temas, máis que recomendables para os afeccionados.
Manuel Loureiro Doval é un autor pontevedrés nacido en 1975 e licenciado en Dereito (igual que o protagonista das súas novelas, que é avogado) pola Universidade de Santiago de Compostela. Traballou na Televisión de Galicia como presentador (por exemplo do programa “Sin perdón”) e como guionista. Deste modo afeccionouse á escritura. Un bo día ocorréuselle escribir unha novela nun blog, “Apocalipsis zombi”, co nick de Mundocadáver. Empezóu pensando nun relato curto para uns cantos amigos e coñecidos, pero pronto a voz correu e milleiros de lectores accedían a súa páxina para poder ler como se ía desenvolvendo a historia. Tanto é así que enseguida comezou a recibir ofertas de editoriais para transformar esa idea inicial nun libro. O blog tiña a estrutura dun diario con entradas de lonxitude variable nas que o protagonista ía contando a súa historia en primeira persoa. Empezou a publicarse en xaneiro de 2006 e conta, xa que a novela mantivo a estrutura do blog, baixo a forma dun diario persoal, a historia dun avogado que vine nunha urbanización preto de Pontevedra, acompañado do seu gato, Lúculo. Desde aí ve como a humanidade camiña rapidamente cara a súa destrución a causa de un escuro incidente que se produce en Rusia e que pronto se estende por todo o mundo, convertido nunha epidemia sen control que ameaza a existencia do home na terra. A primeira parte é unha carreira contra reloxo desde Pontevedra ata Vigo, andando, en coche ou en barco e sempre loitando pola súa supervivencia contra os infectados polo virus. A segunda parte, de publicación recente, perde esa estrutura de diario, o que quizais lle resta algo de orixinalidade e frescura, pero non a tensión que é constante en todo o relato. Non vou contar máis porque desvelaría demasiadas cousas da historia e merece a pena ler as dúas. Eu fíxeno dun tirón, quería saber que máis lle pasaba e seguro que o que lea a primeira non resistirá a tentación de ler a continuación a segunda. Todo isto aderezado, para darlle realidade e credibilidade, con nomes reais de políticos mundiais do momento e lugares coñecidos.
O mellor da historia é que o protagonista é un tipo normal, non é ningún heroe ao que nada pode derrotar, pásao fatal desde o principio e o seu inxenio e unha boa dose de sorte fan que vaia saíndo con ben de todas as situacións polas que pasa. A acción é continua, con moi poucos momentos de calma, e a tensión producida por esa loita contra os zombis é unha constante. Grande parte da acción da primeira novela transcorre na cidade de Vigo, con dúas escenas destacables, unha no porto e unha zona de Bouzas e a outra no Hospital do Meixoeiro. A verdade é que agora, cando paso por eses dous lugares non vou dicir que me asuste, pero si que me quedou un pequeno resto de intranquilidade. Digo isto para que vos fagades unha idea de que realmente consegue impresionar ao lector. A segunda parte tamén me gustou moito, pero creo que está un pouco por debaixo desta. O autor aproveitou o tirón pero o resultado é algo inferior, pero non demasiado, que conste. Ademais do protagonista nas dúas hai outros tres personaxes que desde certo momento acompañarán ao noso avogado nas súas aventuras e desventuras. Un piloto ucraniano de helicópteros que traballa para a Xunta na extinción de incendios é un deles, simpático e valente, moi bo. O contrapunto feminino póñeno unha monxa e unha rapaciña, Lucía, ás que se van atopar de casualidade en certo momento da historia é que irán con eles.
A verdade é que disfrutei moito con esta lectura, tendo en conta ante todo que non é máis que un bo entretemento bastante ben escrito, xa que consegue atraparte e, incluso, facer que pases máis dun mal momento. O argumento non é nada orixinal, xa dixen que creo que é complicado hoxe ser orixinal en certos xéneros, pero o xeito de contarnos a historia, desenfadado e adictivo, é o maior dos seus méritos. É unha pequena xoia máis que recomendable que fará pasar máis dun mal momento ao lector. Tamén advirto, para os non afeccionados ou os que sexan facilmente impresionables, que ao mellor non deberían lela, está chea de sangue, vísceras e algunhas esceas algo desagradables, pero aínda así se o intentan creo que pasarán un bo rato.