"La ley de Harry", "Harry´s Law"

De novo disculpas, pero desta tampouco atopei ningún vídeo decente que non estivera en inglés.

Hoxe volvemos á televisión. Hai uns días un amigo meu publicaba no seu blog, “Caderno da crítica” que aparece ademais dentro de “A miña lista de blogs”, un comentario en galego que está moi relacionado coa introdución do meu de hoxe, titúlase “De “Fringe” a “Sons of anarchy”: a importancia dos guionistas”. Moito nos fixamos sempre nos actores, a ambientación e claro está, na historia, pero penso que van ser poucos os nomes dos guionistas que poidamos recordar, cando a realidade é que eles son o alma destas series que vemos case a diario. Nalgún dos meus comentarios mencionei estes nomes, e aínda así poucos poderíamos nomear. Moitas destas series teñen guións marabillosos, ben elaborados e preparados e como di ese post que menciono, moitos deles non teñen razón para estar lonxe das mellores producións literarias. Creo que, xa o dixen algunha vez, que hoxe a televisión é o sitio ao que moitos actores e guionistas recorren escapando un pouco do cine, sobre todo en Estados Unidos. Cústame recordar nestes últimos anos máis que unha ducia de películas que realmente destaquen polas súas historias e por como están contadas, mentres que podo pensar en moitas series que están moi por riba da media dun cine que hoxe está inmerso nun mundo de efectos especiais, novas versións de outras máis antigas ou incluso de intentos de recuperar vellas series para a gran pantalla (case todas elas con malos resultados). Tamén moitos dos grandes actores dese cine están a pasarse á pequena pantalla, como se fose o reducto onde poder desenvolver de verdade a súa capacidade, non vou mencionar ningún en concreto, pero estarán na cabeza de moitos dos meus lectores. Toda esta introdución ven a conto do guionista principal e a actriz protagonista da serie que vou comentar hoxe, “La ley de Harry” (que pode aparecer tamén por aí co seu título orixinal en inglés, “Harry´s Law”).

O guionista da serie é David E. Kelley, un nome deses que case ninguén coñecerá, especializado en series de avogados que tan habituais son por USA, pero neste caso, sempre cos suficientes elementos interesantes como para facelas estar por riba da media. En todas elas hai sempre un elemento de crítica, sobre todo cara á sociedade americana, que en algunhas é máis clara e evidente que en outras, e tamén cun gran compoñente de humor que creo que axuda aínda máis a facer chegar esas críticas ao espectador. Seguro que o nome non vos di nada, pero en canto mencione algunhas das súas series xurdirá esa cara de “¡Anda, é ese!”. Da súa pluma saíron “La ley de Los Ángeles”, “Picket Fences”, “Ally McBeal”, “El abogado”, “Profesores de Boston”, a para min xenial e imprescindible “Boston Legal” e esta de hoxe, que polo momento é a última. Moitas delas son case clásicos do medio e en todas, como dixen anteriormente, hai suficientes elementos non so para o entretemento, senón tamén para a reflexión e o debate.

A protagonista de “La ley de Harry” é Kathy Bates, unha das grandes actrices, impecable sempre e marabillosa moitas veces, ou aterradora nun dos seus papeis máis destacados, a protagonista de “Misery”, aquela muller que secuestraba ao escritor das súas novelas favoritas e ao que torturaba dunha maneira sádica porque non lle gustaba como remataba a súa última novela. Impresionante en “Eclipse total” e entrañable en “Tomates verdes fritos”. Gran cantidade de películas, moitas delas en papeis secundarios sempre importantes, gañadora dun Óscar e de moitos máis premios. A min sempre me gusta e unha película súa sempre é garantía de que imos ver algo decente. Como dixen moitas destas actrices atoparon na televisión un magnífico vehículo para seguir a traballar, cun cine dominado por mulleres moito máis novas e con poucos papeis que realmente merezan a pena. Participou en algunhas producións televisivas, pero é a primeira vez que case se lle prepara unha serie á súa medida, ela é o centro da serie e a que leva o peso. E realmente merece a pena vela, porque a cantidade de sentimentos que é capaz de comunicar a veces so cunha mirada é algo realmente digno de mención. A serie non é nada novidosa, aínda que ten elementos suficientes como para gustar, pero vela no papel da avogada Harriet Korn é algo que merece a pena.

A primeira temporada consta de 12 episodios e foi emitida por Calle 13. Agora están a emitir en Estados Unidos a segunda temporada, mostra de que tivo un certo éxito. Céntrase nas andanzas como avogada de Harriet, unha muller que leva unha vida máis ou menos fácil e gañando moito diñeiro como xurista especializada en patentes que é despedida do seu traballo. Como algunhas outras deste guionista ten unha serie de elementos na historia un tanto humorísticos ou esaxerados. Cando sae do seu despacho no primeiro episodio un rapaz negro cáelle enriba (este rapaz comezará a traballar con ela despois deste suceso) e un avogado novo algo cansado do seu traballo vaina atropelar co seu coche (e este tamén irá traballar con ela). Ve todo isto que lle pasa como un sinal e decide montar un bufete nun barrio problemático e marxinal para defender casos criminais que sempre teñen algún compoñente de crítica social e que poden xerar unha certa polémica, case sempre con protagonistas da rúa, xente corrente que non podería recorrer nunca a un avogado con certo prestixio. Aluga un local que era unha antiga zapatería de luxo na que aínda están a maior parte dos zapatos de prestixiosas marcas, que é o que lles dará algo de diñeiro, xa que a maior parte dos seus clientes son persoas con pouco ou ningún diñeiro. Pasará do mundo frío e máis tranquilo das patentes ao da violencia das rúas, as bandas, os asasinatos ou os problemas sociais, algo completamente descoñecido para ela pero que supón un desafío que lle dará unha nova vida, unha nova perspectiva e moitas gañas de seguir a traballar no mundo da avogacía. Case sen querelo verase inmersa neste novo mundo, algo que fará case que renaza, atopar un novo e gran motivo para seguir adiante, vendo a avogacía doutra forma completamente distinta e con moitas quebraduras de cabeza, sobre todo por cuestións éticas. Nun dos capítulos fai un discursos sobre os avogados e a onde están a ir que é realmente interesante e que da para unha boa discusión. Todos os casos teñen sempre algún compoñente polémico que se pode extrapolar ao campo da crítica social e da situación actual non so dese país, senón de outros moitos. Neste sentido creo que destaca por riba da media e moitos deles serían ideais para facer un bo debate, non so, por exemplo, nun aula, senón tamén incluso nunha boa conversa entre amigos.

Outra das cousas destacadas son os personaxes, deixando a un lado o central que leva a parte máis importante do argumento. Catro ou cinco son os fundamentais e máis de un irá collendo importancia a medida que avanzan os capítulos. Adam Branco (interpretado por Nathan Corddry) é novo avogado que ve o traballo con Harry como un novo reto, escapando dunha exnoiva e dun traballo que non lle satisfai. Harry ao principio non ve claro que poida quedar con ela, parece un rapaz inseguro, tímido e pouco capaz, pero pronto veremos como non é así. Malcolm Davis (o actor Aml Ameen) é outro chico novo, pandilleiro, exdrogadicto pero moi listo, tanto que pouco a pouco irá descubrindo na avogacía un mundo que lle convence, descubríndose como un membro fundamental do equipo. Jenna Backstrom (Brittany Snow) é un dos elementos femininos da historia, a que será medio secretaria medio vendedora de zapatos, unha muller que pode parecer un pouco frívola, pero que xa veremos como non o é tanto. Damien Winslow (Johnny Ray Gill) é o único destes personaxes que pertence ao barrio, é como un protector do mesmo, pero neste caso protexe aos demais das pandillas, das situacións perigosas, dos delincuentes, violento pero ao mesmo tempo consciente de que moitas veces non lle queda máis remedio que facer o que fai. E dos fixos deixo para o final ao meu favorito, a Tommy Jefferson (interpretado por Christopher McDonald); é o avogado mediático, ese que se anuncia na televisión e que é capaz de calquera cousa para conseguir diñeiro e fama. Ao principio faise odioso, faltón, maleducado, prepotente, pero pouco a pouco o seu personaxe vai tomando un camiño que fai que o vexamos distinto, collendo algo máis de protagonismo, non quero desvelar máis porque é mellor ver por onde vai.

En xeral está ben e creo que recomendaría bastante que lle derades unha oportunidade. Nalgún momento cae un pouco en historias sentimentais que parecen romper un pouco a boa dinámica que leva, como querendo darlle outros camiños ademais do dos casos a defender, creo que iso fai que decaia un pouco neses momentos. Pero, en xeral, mantén unha boa media de calidade e entretemento, ademais dese elemento de crítica que quizais sexa o que máis me gustou. Ten momentos realmente divertidos, outros fortes, algúns violentos e outros tristes, nese sentido sabe alternar bastante ben diversas situacións para conseguir a atención do espectador. Non é a serie ideal e hai outras mellores, pero creo que poderedes vela sen que vos decepcione. A min, ademais de estar bastante ben interpretada (destacando por riba de todos a señora Bates e o personaxe de Tommy Jefferson) gustoume bastante e espero a chegada da segunda temporada.

"La púrpura negra", de Luis Murillo

Hai un par de semanas recibín un correo que me deixou entre gratamente sorprendido e tamén, por que non dicilo, afagado. Nel o autor dunha novela pedíame, moi amablemente, que comentara a noticia da publicación da súa segunda obra. Como, a verdade, non o coñecía persoalmente nin como novelista, o primeiro que fixen foi botar un ollo a súa páxina web e a algúns comentarios que había pola rede sobre el. Contesteille que tentaría ler a primeira, realizar un comentario para o blog e, de paso, mencionar a publicación desa segunda obra, e este é o comentario que vou deixar, unha vez lida “La púrpura negra”, de Luis Murillo, publicada no ano 2008 por VíaMagna (unha editorial que creo que desapareceu) e que neste momento parece ser que está pendente dunha segunda edición, o que pode dar unha idea de que tivo un certo éxito. Xa de entrada direi que a lectura resultoume moi amena e entretida, que xa é un punto a favor.

Luis Murillo é un autor nado en Hinojosa del Duque, provincia de Córdoba, en 1947. Estudou Periodismo na Universidade Complutense de Madrid, tras abandonar os estudios eclesiásticos no seminario. Entre 1969 e 1976 obtén varios premios polos seus contos e algunhas das súas novelas, aínda non publicadas, foron seleccionadas como finalistas en varios coñecidos premios: Planeta, Ateneo de Sevilla ou Blasco Ibáñez. Ata 1985 centrarase no seu traballo como guionista cinematográfico, con dezanove películas de diversos xéneros; varias infantís como as protagonizadas polo grupo Parchís. Entre 1985 e 2005 pasará ao mundo da televisión. Durante catorce anos colaborará cun clásico deste medio, Narciso Ibáñez Serrador en programas como “Hablemos de sexo” ou o xa clásico “Un, dos, tres”; tamén foi director creativo da produtora Videomedia, con programas como “El precio justo” ou “Lo que necesitas es amor”. No ano 2006 volve á literatura, creando o personaxe de Dan Foster, a súa primeira obra é a que vos comento hoxe. “La púrpura negra”, publicada no ano 2008. A segunda é de recente publicación, “Currículum Mortis” e ten previsto para o 2013 unha terceira entrega baixo o título de “Magnum Secretum”. Esta información podedes ampliala tanto na páxina web adicada ao protagonista (www.sagadanfoster.com) como no blog do propio autor (www.lmurillo47.wordpress.com).

Ao igual que outros autores do xénero de acción e aventuras Murillo crea a Daniel Foster, máis coñecido como Dan nas súas novelas. El é o centro da saga novelística creada polo autor. É un personaxe no que podemos atopar influencias dos máis característicos do xénero, pero tamén algunhas características que fan que sexa algo distinto. É un periodista de investigación que ten como obxectivo escribir unha novela sobre algún tema polémico, misterioso ou de actualidade. Con algo máis de corenta anos, nado en Londres, fillo dun periodista inglés e unha tradutora catalá. Ao principio desta primeira novela, tras un problema profesional e unha decepción amorosa decide volver a Barcelona, a casa da súa nai. Aí coñece a Lola Portal, directora e propietaria da editorial Diamante, especializada en publicar libros de investigación sobre temas polémicos e actuais. A acción principal desta novela parte da idea de que Dan escriba unha novela sobre o conclave que se está a celebrar nese mesmo momento tras a morte do último Papa. Para iso deberá infiltrarse no Vaticano para tentar descubrir todo o que ocorre na Capela Sixtina neses momentos. Este personaxe é o fío que aglutina todo a historia, pero a novela vai algo máis aló da mera investigación sobre que ocorre no Vaticano durante esa elección. Dan Foster será algo así como o personaxe que nos irá contando a maior parte das cousas, case como unha testemuña dunha historia de intriga e amor que se vai complicando a medida que avanza, tanto para el como para os lectores. En realidade outros son os verdadeiros protagonistas da historia, aínda que el intervén é máis un espectador cunha importante intervención ao mesmo tempo que o protagonista.

A historia, situada ao redor do ano 2013, parte do momento no que vemos como o conclave que se está a celebrar resulta algo máis complicado do que parecía. Dúas faccións dentro dos cardeais loitan pola elección do seu elixido, pero tras varias votacións ningún dos dous chega a alcanzar o número de votos suficiente. Así veremos como case se produce unha loita de poder entre o grupo máis conservador e outro algo máis aperturista, pero aínda así ningún consegue gañar. Ao mesmo tempo imos descubrindo como a política internacional ten bastante que dicir ao respecto do novo Papa. Mentres isto ocorre é cando Foster acepta o encargo de recabar información sobre este proceso, pero descubrirá cousas que van máis aló. Ao mesmo tempo unhas estrañas profecías de San Malaquías de Irlanda circulan tamén ao redor de toda esta situación, sobre todo unha nova profecía que de casualidade descobre e investiga o profesor Crespo e que dará lugar tamén a un libro. Ao final os cardeais, dunha forma sorpresiva incluso para el, elixen Papa ao cardeal arxentino Jorge Darío Mendoza, que estaba a punto de abandonar a Igrexa polo amor a unha muller que coñeceu case de casualidade. Unha escapada nocturna deste cardeal a mesma noite que o elixen pon en alerta non so a todo o Vaticano, senón tamén a Foster, que ve algo raro na mesma, algo que pode facer que o seu libro cambie completamente de perspectiva. Pero o cardeal Mendoza ve nesta elección unha posibilidade de provocar un cambio radical na Igrexa en moitos campos, tanto sociais como morais ou teolóxicos. Estes cambios evidentemente non serán ben vistos por todos os ámbitos da sociedade e traerán consigo unha serie de intrigas para evitalos. Cales son estes cambios, por onde irán as vidas do cardeal Mendoza, a súa amada ou Dan Foster e algunhas cousas máis será algo que teredes que descubrir vós mesmos, lendo a novela.

É unha novela de acción e aventuras que mistura elementos que podemos considerar como realistas con outros algo máis fantásticos, como toda novela deste xénero ten normalmente. Entre dentro deste tipo de novelas con intrigas relixiosas, políticas e sociais que alterna investigación, escenas de acción, amor e case todos os elementos típicos deste xénero. Autores como Dan Brown, David Baldacci ou similares, moito máis coñecidos que Luis Murillo manexan todos estes elementos, normalmente con mestría. Unha das cousas boas deste novela é que non se perde demasiado en disquisicións doutro tipo, as cousas plantéxanse desde o principio, dunha forma rápida e abrindo unha serie de interrogantes que se irán descubrindo a medida que lemos. O desenvolvemento é áxil e con algunhas sorpresas, previsible nalgúns momentos e inesperado noutros. A pesar desta rapidez e axilidade a narración párase a veces en momentos descritivos que para algúns lectores poden parecer algo esaxerados, refírome a que o autor concreta todo dunha maneira exacta e precisa, mencionando marcas, cores, nomes de case todo o que aparece; recordándome a este respecto nalgún momento a unha novela de hai anos, “American Psycho”, que tamén tiña esta forma de describir. Claro que o que para algúns pode ser un leve defecto a outros pode gustarlles moito, iso xa é unha cuestión moi persoal. O estilo é directo, unha forma de escribir que anima a ler, fundado sobre todo na intriga da historia e nas varias liñas polas que discorre que vai alternando nos distintos capítulos, curtos e directos. Nótase a súa experiencia na escritura de guións, tanto para televisión como para o cine, é fácil imaxinalo todo como se estiveramos vendo a historia na gran pantalla ou na nosa casa. A trama central xoga cun tema relixioso e a modernización da Igrexa, unha serie de avances propostos por ese novo Papa que van agradar a moitos e molestar a outros. Veremos como ao final, como todos sospeitamos en realidade, o mundo está controlado e dirixido polas grandes empresas e a política de alto nivel.

Os personaxes están ben deseñados e todos eles teñen unha serie de características moi particulares. Dan Foster é o fío condutor e o lector vai descubrindo a trama case ao mesmo tempo que el. Para min o máis destacado, non so por levar a parte central da historia, é o cardeal Mendoza, un home que se ve sorprendido polas circunstancias pero que, a pesar da súa situación persoal, ve que se lle ofrece unha oportunidade inigualable para cambiar as cousas e a visión que o mundo ten da Igrexa Cristiá. Tamén teremos antigos axentes da CIA metidos a sacerdotes cunha aparición destacada, asasinos profesionais, médicos e políticos de algo nivel; todos eles cunha importante intervención no desenvolvemento dos feitos.

A min pareceume unha lectura moi entretida e xa a recomendei a varias persoas. Non é que aporte gran cousa ao xénero, pero ten suficientes elementos tanto como novela como en moitas das cousas que di, para resultar atractiva ao lector. Quizais unha das cousas que máis me gustaron é que a pesar de xogar un pouco coas polémicas sobre a Igrexa os argumentos que da para todos eses cambios non son un mero elemento de polémica, senón que están bastante ben argumentados e xustificados, outra cousa será que eses argumentos convenzan ao lector. Lina un pouco obrigado pola petición do autor, pero non me arrepentín para nada de facelo, enganchoume bastante e gustoume. Quizais algunhas das cousas poden resultar demasiado fantásticas (aínda que este sexa un elemento básico e constante deste tipo de novelas) e refírome non ao argumento, senón a outro tipo de elementos que tampouco quero desvelar aquí para non estragarlle a lectura a ninguén.

Recentemente Luis Murillo acaba de publicar a súa segunda novela, “Curriculum Mortis” con Adhara Editorial, segunda entrega do que el mesmo denomina a saga de Dan Foster. De novo unha novela de suspense internacional na que o protagonista viaxa a Estados Unidos para realizar unha investigación sobre unha serie de misteriosos asasinatos, un virus, a desaparición dunha famosa doutora, a aparición dun novo amor na súa vida, estrañas organizacións secretas e incluso relacións co asasinato de Kennedy ou a morte de Marilyn Monroe. A historia non ten mala pinta, así que non dubidedes de que algún día aparecerá por aquí.

"No abras los ojos", de John Verdon

No mes de xaneiro deste mesmo ano comentaba a primeira novela deste autor. Un home xa maior que unha vez xubilado tomou o camiño da novela por primeira vez. A novela era “Sé lo que estás pensando” e o autor John Verdon. Naquel momento xa dicía que firmara un contrato de tres novelas co mesmo personaxe coa súa editorial. A segunda apareceu recentemente e titúlase “No abras los ojos”, que é a que vou comentar hoxe. Dicía naquel momento que era unha historia englobada dentro do xénero negro e que tivera moi boas ventas en todos os países nos que se publicara. Non estaba mal, entretívome bastante e ata me enganchou un pouco, metido nunha trama que resultaba interesante e algo novidosa nalgunhas cousas. Xa de entrada vou dicir que esta segunda non me gustou demasiado, non conseguiu que tivera ganas de seguir a ler, de seguir avanzando na historia e levoume máis tempo do que esperaba, ademais de ser algo máis longa que a anterior, que quizais fóra un dos seus méritos, concentrar unha historia complicada en non demasiadas páxinas para non cansar ao lector con tantos interrogantes e liñas de     investigación que non se sabía demasiado ben a onde levaban. Dentro do xénero non é que sexa unha mala novela, pero quizais non aporte demasiado ao mesmo, o que non quere dicir que sempre haxa que aportar algo, pero non repetir sempre os mesmos esquemas. Ao final destas liñas explicareime un pouco máis.

Do autor non vou engadir nada, remítome á recensión anterior, xa que pouco cambiou desde entón. Como digo, firmou por tres novelas, esta é a segunda e seguramente en breve, aproveitando o tirón, aparecerá a terceira, que aínda que non o creo, espero que cambie un pouco a liña marcada.

O personaxe central é o mesmo, o detective retirado Dave Gurney e sitúase aproximadamente un ano despois da resolución do caso da novela anterior. A investigación xorde do brutal asasinato de Jillian, unha rapaza problemática que será degolada o día da súa voda nunha cabana preto da casa onde se celebra a mesma. Ía casar cun famoso psiquiatra, o doutor Scott Ashton, que ademais era o terapeuta da falecida. As primeiras e máis claras sospeitas recaen sobre Héctor Flores, un xardineiro hispano que leva un tempo traballando para o doutor Ashton, pero xa iremos vendo que nada é como parece. Dave Gurney vive con Madelaine, a súa muller, nunha casa no campo, encargándose das cousas de todos os días e, por que non dicilo, aburríndose un pouco. No fondo bota de menos a vida de detective e a súa muller, aínda que non lle guste nada, é consciente diso. Un día recibe unha chamada do detective en activo Jack Hardwick, un personaxe que xa tiña un papel importante na historia anterior. Ademais deste, varios serán os personaxes desa mesma novela que van repetir nesta e sigo pensando o mesmo ao respecto. Hai algúns que merecerían un desenvolvemento e unha intervención maior na historia, pero que seguen a quedar en papeis secundarios, case facendo bulto e cunha participación case testemuñal. Polas súas características ou personalidades parécenme interesantes, pero quedan niso, en peóns dentro dunha historia completamente ao servizo do seu protagonista. Cando o detective Hardwick chama a Gurney e lle comenta o caso que centra a historia e o perdidos que están, cóntalle as circunstancias do mesmo e o desconcertante das pistas que teñen. Ademais, por diferencias no plantexamento, el foi relevado do caso, que foi asignado a outro grupo co que non se leva demasiado ben e que elaborou una serie de hipóteses que a el non lle parecen demasiado lóxicas. A nai de Jillian, Val Perry, está desesperada pola situación, pasaron varios meses desde o brutal asasinato e non se sabe nada aínda e o principal sospeitoso desapareceu. Así que Hardwick lle di a Val Perry que chame a Gurney para que este, como investigador privado, tome contacto con toda a documentación, a ver se el pode descubrir algo que aos demais se lles escapara. Gurney agora é famoso polo caso da novela anterior, pero el sabe que a súa muller non lle vai facer ningunha gracia que acepte o encargo. Pero as circunstancias do asasinato serán un novo desafío para el que será incapaz de non aceptar, así que se dará un prazo de dúas semanas para descubrir algo, se nese tempo non logra avances importantes deixarao. Claro que isto a súa muller non lle vai facer ningunha gracia, aínda que sabe que el é o mellor e que a súa capacidade de dedución e de atencións aos detalles fan del alguén especial non quere que volva a unha vida que so conseguía que estivera lonxe dela e dos seus. Unha noiva que aparece coa cabeza cortada posta enriba dunha mesa, un rastro que acaba de forma misteriosa e unha serie de personaxes que parecen esconder algo, ningún parece ser como realmente é. Este será o novo desafío que aceptará Dave Gurney, que sairá do seu retiro para entrar nunha historia chea de interrogantes, de pistas que parecen non levar a ningún lado, de pezas que non encaixan de ningunha maneira, ¿cal será a peza que falta?

Este é máis ou menos o argumento da historia tentando non desvelar nada aos lectores, claro. ¿Por que non me gustou demasiado? Por un lado a resposta é sinxela, moitas das cousas que comentei cando falaba da novela anterior como interesantes poderían aplicarse do mesmo xeito. Quedei coa sensación en máis dunha ocasión de estar a ler case o mesmo. Elementos como a intervención da súa muller, algúns personaxes secundarios ou os interrogantes que xorden ao longo da historia, cousas que me gustaron algo na outra, repítense de tal maneira neste que en máis dunha ocasión incluso cansoume. Tiña a impresión de estar a ler algo tan parecido que non me enganchaba, lía un pouco e non me pasaba como con outras, podía deixala enriba da mesa con toda tranquilidade e poñerme a durmir para seguir ao día seguinte. Ademais a resolución, como soe ocorrer nalgúns casos, é demasiado rápida, tras un montón de páxinas de plantexamentos máis ou menos aceptables, todo se resolve nunha poucas páxinas dunha forma algo, para min, case casual. Neste caso, ademais, unha das cousas que me gustaron da outra, a intervención da súa muller plantexándolle interrogantes ou preguntas para botarlle unha man queda algo máis reducida. Gurney resolve el so case todo e esa intervención parecíame interesante. Incluso o personaxe de Jack Hardwick perde tamén algo de forza. Creo que se concentra demasiado no protagonista e segue sen sacar demasiado dos personaxes secundarios. O caso a investigar é interesante e curioso, pero é como se xa no lo souberamos. Cousas raras, personaxes estraños e situacións que non teñen unha explicación lóxica son a constante, pero claro, iso xa pasaba antes noutra. Hai autores con sagas moi extensas centradas nos mesmos personaxes que se preocupan de darlle algunha sorpresa ao lector, aínda mantendo un esquema saben e dominan a historia e sabes que sempre atoparás algo novo e interesante. A min iso non me está a pasar con John Verdon, a verdad. Incluso houbo cousas que non me cadraron demasiado, que parecían metidas á forza para introducir máis interrogantes na historia e incluso me quedou a sensación de que algunhas cousas quedaban como colgadas, sen que foran demasiado claras para o lector. Incluso o título non me pareceu demasiado acertado, cando o leades xa o comprobaredes.

¿Recomendaría a novela? Ben, como unha lectura sen demasiadas pretensións ao mellor si, pero se se quere ler algo interesante, ameno e cunha intriga de verdade non estaría dentro das miñas primeiras eleccións se alguén me pregunta. Tampouco creo que sexa mala, simplemente parecume frouxa, moito máis que “Sé lo que estás pensando”. Dáme a impresión de que hai máis de aproveitamento do tirón de ventas deste e que foi escrita con bastante rapidez, xa que saíu aos poucos meses, así que vexo máis marketing que outra cousa. Para os verdadeiros afeccionados á novela negra creo que non é demasiado interesante. ¿Lerei a seguinte? Posiblemente, pero tampouco é algo que teña demasiado claro, iso sempre dependerá do momento no que estea e da lista de lecturas pendentes que teña, aínda que case sempre dou outra oportunidade, nunca se sabe, sempre te poden sorprender. Como sempre isto é unha opinión persoal, non sei se estaredes de acordo ou non, pero me gustaría sabelo.

"A modelo descalza", de Jordi Serra i Fabra

Ao longo de curso, sobre todo ao principio, varias son as editoriais que veñen polo Instituto a deixarnos algúns exemplares ou información sobre as novidades de literatura xuvenil ou clásica que teñen dentro dos seus catálogos. Xa comentei algunha vez que moitas das obras que chegan a nos enmarcadas dentro do concepto de “literatura xuvenil” sóenme parecer bastante frouxas, excesivamente simples ou pouco ou nada orixinais tanto nos plantexamentos argumentais como no estilo que utilizan. Evidentemente temos por costume ler a maior parte delas, buscando algo que poida gustarlle ao noso alumnado e que faga crecer as poucas ganas que teñen de ler a maior parte deles, claro que sempre hai excepcións. Pero poucas destacan, sempre dentro dos nosos gustos subxectivos evidentemente, e moitas veces é mellor acudir ás novelas xuvenís ou de aventuras de toda a vida, moitas das que nós limos cando eramos máis novos, xa que con elas normalmente soemos acertar. De todos modos sempre hai algunha sorpresa e algunha novela que nos chama a atención e coa que pensamos que podemos acertar e que lles pode gustar. Tamén hai unha serie de autores cos que case sempre se acerta, a maior parte deles coñecidos e case especialistas en escribir novelas axeitadas para o grupo de idade no que están os nosos alumnos e alumnas. E non son poucos eses autores que saben escribir historias cunha certa intelixencia, con calidade e que resultan atractivas, entretidas e normalmente bastante ben escritas. Iso non quere dicir que todas as súas obras estean á mesma altura, ademais de que son novelistas cunha ampla produción na que hai de todo, pero normalmente están algo por riba da media habitual e teñen algunhas realmente destacables. Ven esta introdución a que a novela que vou comentar hoxe está dirixida a este público xuvenil e escrita por un deses especialistas no xénero, Jordi Serra i Fabra. A novela titúlase “A modelo descalza”, publicada no ano 2010 por Siruela. No meu caso lina nunha recente edición en galego deste mesmo ano 2011 pola Editorial Galaxia na súa colección “Costa Oeste”. O responsable da tradución ao galego deste novela é Ramón Nicolás Rodríguez, compañeiro de traballo e, sobre todo, amigo.

Jordi Serra i Fabra é un escritor nacido en Barcelona en 1947. A súa obra é moi extensa, sería case imposible facer unha recensión bibliográfica da mesma, pero tocou practicamente todos os temas e rexistros na súa narrativa, tocando case todos os xéneros. É un dos autores españois máis importantes dentro da Literatura Infantil e Xuvenil, un elemento fundamental do xénero tanto en España como en Latinoamérica. Curiosamente a outra faceta na que destaca é no mundo da música rock, sobre todo na producida a partir dos anos 60, é autor de varios libros con esta temática; desde biografías das grandes estrelas deste xénero musical, unha “Historia do rock” (1981-1983) en varios volumes, unha Enciclopedia sobre o mesmo tema ou un libro como “Cadáveres bien parecidos” (1987) sobre grandes figuras do rock xa mortas, a última polo momento unha historia do rock catalán publicada no ano 2007. ademais foi fundador e director de varias revistas sobre este tema. Comezou a escribir moi novo, aos 12 anos escribiu a súa primeira novela longa, dunhas cincocentas páxinas. Terminou os seus estudos de Bacharelato Superior e empezou os de aparellador, estudando de noite e traballando de día nunha empresa de construción. A principios dos 70 comeza a súa relación co mundo da música o que o vai levar a deixar os estudos e empece a traballar como comentarista musical. A partir de 1975 gañará varios premios literarios, o Vila de Bilbao (1975), finalista do Planeta en 1978, Premio Gran Angular de Literatura Xuvenil (1981, 1982, 1991). En 1998 a súa novela “El joven Lennon” está case un ano na lista das máis vendidas de literatura xuvenil e as súas obras comezan a traducirse a gran cantidade de linguas. No ano 2002 aparece no oitavo posto na lista de autores máis lidos nos centros de ensino, rodeado de autores clásicos e o único dedicado ao xénero xuvenil e infantil. Imposible facer unha recensión bibliográfica dunha produción moi extensa, preto dos 400 libros e superando os nove millóns de exemplares vendidos. A cantidade de premios gañados coas súas obras tamén é moi grande e varias das súas novelas foron levadas ao teatro e algunhas á televisión. En 2006 e 2010 foi candidato ao premio Hans Christian Andersen. No ano 2004 creou a “Fundación Jordi Serra i Fabra” coa intención de promover a creación literaria entre rapaces de lingua española que cada ano convoca un premio para menores de 18 anos. Nese mesmo ano creou tamén a “Fundación Taller de Letras Jordi Serra i Fabra” con sede en Medellín, que atende a máis de cen mil nenos e rapaces cada ano, con programas de animación e estimulación da lectura, outros para escritores novos ou para formadores e lectores e institucións comprometidas na formación de lectores.

O protagonista de “A modelo descalza” é Jon Boix, un periodista novo que traballa para a revista “Zonas Interiores”, que dirixe a súa nai. Ao principio da historia chega a Barcelona tras unha viaxe por África para realizar unha investigación sobre rapazas deste continente que son recollidas por grupos case mafiosos para traballar como modelos. Ao acender o televisor descobre unha noticia que o deixa atónito. Unha antiga noiva súa, Alexandra, agora unha das máis famosas modelos de moda, foi detida acusada do asasinato de Christian Van Peebles, outro famoso modelo. Tras o que parece unha noite chea de alcohol, drogas e sexo el aparece morto a coiteladas e ela sae da habitación gritando e nun estado preto do histerismo. A policía detena como a culpable do delito e cando Jon chega a investigación está no seu punto máis alto. Jon está convencido de que ela non pode ser culpable. Coñeceuna cando facía un artigo para a revista na que traballa, cando ela era xa unha modelo famosa e el investigaba as súas orixes, a súa vida antes de chegar a ese lugar e de aí xorde unha relación que durará uns tres anos pero que rematou, sobre todo polo difícil de manter coas continuas viaxes que ambos realizaban, a fama e outras circunstancias. Pedindo axuda a súa nai, Paula Montornes, que como directora dunha revista de prestixio pode facer que se lle abran algunhas portas, Jon verase inmerso de cheo na investigación policial tentando demostrar a inocencia de Alexandra. Entrará nun mundo de intrigas e mentiras, a medio camiño entre a investigación periodística e a policial que o levará a lugares e situacións inesperadas e perigosas.

Quizais non sexa unha das mellores novelas do autor, pero aínda así, como dixen ao principio, está por riba da media habitual no xénero. Trala súa lectura podemos descubrir gran cantidade de temas tratados sen demasiada profundidade pero si o suficientemente esbozados como para que poidan dar xogo en debates ou charlas sobre a lectura realizada, ao mesmo tempo que poden axudar ao lector a pensar ou reflexionar sobre unha serie de temas. Desde a moda, a escravitude da fama, o mundo corrupto e falso que rodea a este mundo das modelos, as drogas e o alcohol, os seguidores dos famosos, as relacións persoais, o prezo da fama, os desfiles, as festas e os axentes. Tanto os temas tratados como a forma de facelo creo que poden resultar interesantes e amenos para os lectores máis novos. Para os que non o sexan tanto tamén pode ter interese, a min non me aburriu e me resultou bastante interesante e entretida. A lectura faise con facilidade e fluidez, e o autor tampouco se perde en divagacións nin anécdotas, é bastante directo e conciso, sobre todo tendo en conta para quen está pensada en realidade.

Como sempre Serra domina a narración, unha prosa áxil, directa, con moito ritmo, predominando o diálogo sobre as partes meramente narrativas, frases curtas e sen divagacións. Un estilo que pode parecer simple pero que non o é, o lector entra directamente dentro da historia dun modo ameno e entretido sen demasiados elementos que poidan distraelo da mesma. Tratar estes temas mencionados meténdoos dentro dunha trama de asasinato e investigación fai que se perciban dun modo natural e esa investigación que Jon realiza é bastante realista e crible, nada fantasiosa, dándolle algo máis de realidade a todo o contado.

Para min moi recomendable dentro do grupo de idade ao que vai dirixido, Serra i Fabra acerta case sempre e ten perfectamente collido o esquema para atraer aos lectores xóvenes, ademais sempre cun estilo bastante definido pero ao mesmo tempo cunha gran variedade de temas, esquemas, personaxes, desenvolvementos... Penso que pode ser unha boa lectura para algún grupo de 4º da ESO e que pode resultarlles interesante e atractiva. Os máis adultos tamén poden darlle unha oportunidade, estou case seguro de que lles vai gustar, aínda que poida faltarlle a profundidade que este tipo de lector pídelle a unha historia creo que é mellor que outras que circulan por aí pensadas máis para eles.

Garrick, de El Tricicle

Vivir nunha cidade de tamaño medio ten as súas vantaxes e inconvenientes. Unha das cousas que máis botamos de menos con respecto ás grandes é a oferta cultural, sobre todo no que se refiera a musicais, concertos ou obras teatrais. Aquí en Vigo imos salvando a cousa de vez en cando gracias á obra social de Novacaixagalicia, que de vez en cando, nin moito nin pouco, vainos deixando cousas, ademais a prezos máis ou menos razonables. Ven isto a conto de que con este comentario inauguro unha nova parte neste blog, que tamén está relacionada co tema xeral, dedicada ao teatro e actuacións deste tipo que vexamos de vez en cando. Non imos moito, pero sempre que podemos aproveitamos para ver algunhas cousas interesantes, amenas, divertidas ou que nos pareza que poden merecer a pena. En concreto onte, 24 de setembro, fomos ao teatro García Barbón a ver a un dos grupos cómicos españois que creo que merecen máis a pena, levan moitos anos xuntos e penso que son coñecidos por todos, o Tricicle.

Este grupo catalán, formado por Joan Gracia, Paco Mir e Carles Sans empezaron aló polo ano 1979, desde entón interpretaron por todo o mundo sete obras: Manicomic, Exit, Slastic, Terrific, Entretrés, Sit a que vimos onte, Garrick. Nestes anos ademais produciron moitos outros espectáculos, programas de televisión e incluso algunha produción cinematográfica. Garrick é a última polo momento, con representacións que se iniciaron alá polo ano 2007. Como a vida media de cada unha delas ven sendo duns catro anos, parece que en breve nos sorprenderán con algo novo. O teatro non era, polo que parece, a súa idea inicial, pero deixaron os seus estudos e matriculáronse no Instituto de Teatro de Barcelona con idea de aprender todo o necesario; pero eles mesmos recoñecen que onde máis aprenderon foi vendo películas de Wilder o Keaton na filmoteca de Barcelona. Desde sempre a base do seu humor é a mímica, os xestos e o uso mínimo da palabra, e son auténticos xenios nese tipo de humor. Desde os seus inicios viron que o uso continuo de breves gags era a mellor forma de manter a atención do público. En 1982 xuntan os mellores sketch que tiñan e iso da pe a Manicomic, o seu primeiro espectáculo que terá un enorme éxito. Unha aparición no programa “Un, dos, tres” será o seu salto á fama. Recordo perfectamente esa actuación, que foi a que me levou a ir velos a primeira vez que viñeron a Vigo. Gardo un recordo xenial da mesma, ao aire libre na praza do Concello, cun pequeno escenario e cadeiras de madeira; pero o que máis me sorprendeu foi que ao rematar estaban os tres na saída preguntando ao público a ver que nos parecera, que nos fixera máis gracia ou menos e esas cousas. Este costume, a pesar de levar 31 anos enriba dos escenarios non o perderon, un bo detalle.

A base das súas montaxes é o gag, buscando unha complicada media de un cada dez segundos. Eu non sei se é así ou non, pero sei que onte pasei hora e media xusta sen parar de rir en ningún momento, eu e todo o teatro, claro. Ademais polo que vin non é sempre igual, algúns vannos cambiando en función dos resultados, eliminando uns e engadindo outros, son montaxes en constante revisión. Outra cousa que destacaría e que tamén me gustou sempre deles é que non necesitan meterse con ninguén, imitar a ninguén, faltarlle ao respecto a ninguén, o seu humor, ademais de internacional e comprensible por calquera está completamente lonxe do mal gusto ou a chabacanería. Tampouco son exactamente mimos, non usan palabras. Eles chámano “teatro de acción”, de xestos dinámicos, sempre en constante movemento, con escenas curtas, uso de onomatopeas (e algunha palabra de vez en cando, pero poucas) e cun certo elemento de humor surrealista nalgúns momentos. Outro dos seus méritos é que é un humor internacional e do que pode disfrutar todo o mundo, sen distinción de idades, sexos, nacionalidades... Hai uns anos conseguín uns vídeos das súas actuacións e llos puxen de vez en cando aos meus fillos. Cando vin que viñan lles comentamos se querían ir velos e a resposta foi inmediata e unánime, ¡claro que queremos! Onte disfrutaron como poucas veces na súa vida, daba gusto velos rindo a gargalladas, sempre cun sorriso na boca. Eles mesmos recoñeceron ao saír que fóra o máis divertido que viran nunca e que lles doía todo de tanto rir; e nós tamén, claro. A verdade é que foi unha das mellores cousas que vimos nun escenario nestes últimos anos, e iso que procuramos levalos a todo o que pensamos que pode gustarlles ou merecer a pena, pero o Tricicle está agora no primeiro lugar da súa lista.

Eu penso que non é nada sinxelo nin fácil o que fan. Parten de cosas cotiás e búscanlle a parte cómica, unhas veces esaxerándoas ou dándolles xiros inesperados. Moitas das situacións xa as vimos noutros sitios, pero eles saben darlle o toque persoal para que parezan outra cousa. É un humor simple, sinxelo pero ao mesmo tempo moi complicado e traballado. A pesar do difícil que é, cada espectáculo seu é distinto, non é como noutros casos que pensas que isto é máis do mesmo, a base é a mesma, pero sempre é distinta. Ademais podes ver os espectáculos máis dunha vez, pasado un tempo, e volver a rir case como a primeira vez. É un humor que mistura elementos de sempre co seu propio toque orixinal co que os seus espectáculos resisten perfectamente o paso do tempo.

Garrick está protagonizado por tres actores en bata branca en gran parte do desenvolvemento, como se foran doctores do humor, sobre todo nunha época na que está de moda a risoterapia. Parten dunha ida, os nenos rin máis de trescentas veces ao día, que gusto, os adultos so unhas quince, así que o mellor es ir velos para compensar esa diferencia e rir a gusto durante un tempo, disfrutar sen romperse a cabeza e ir, ata cansarse. Sketch sobre os tipos de risa, como se produce o humor ou as técnicas ou situacións que a provocan. O título é unha homenaxe a David Garrick, un comediante inglés do século XVIII do que se di que estaba extraordinariamente dotado para a comedia, tanto que algún médicos recomendaban a asistencia as súas actuacións como unha especie de remedio máxico capaz de curar calquera mal.

A recomendación de hoxe é sinxela, os que os coñezan xa saben que asistir a un dos seus espectáculos é garantía de pasalo xenial e rir sen parar. Durante hora e media esqueceredes as cousas de todos os días e saír esgotados de tanta risa, case como se correrades un maratón (ou dous). Para nós foi toda unha experiencia e para os meus fillos algo que creo que non van esquecer en moito tempo, seguro que están desexando que volvan a Vigo para ir velos de novo. Máis de trinta anos nun escenario, sempre eles tres, sen cambios e coa mesma dinámica. Ademais nótase que gozan co que fan, en máis dun momento dálles a risa a eles mesmos con algunha saída ou escena, unha demostración de que están a facer algo que os enche e os satisface plenamente. Penso que non hai ningún grupo de actores que leve tal cantidade de anos traballando xuntos e non se perciba ao velos o cansazo dos anos, senón todo o contrario, disfrutan rindo e sobre todo facendo rir ao público. Creo que esta xira está rematando, pero se tedes a oportunidade de asistir a unha das súas actuacións, non a deixedes pasar, durante hora e media ides pasalo xenial, algo difícil de esquecer.

"Rusos. La novela de Rusia", "Russka", de Edward Rutherfurd

Ben, hoxe volvemos á novela, que estes últimos centráronse no tema visual, sobre todo porque no verán leo algo menos, o tempo libre adícase a outras cousas. Aínda así teño varias pendentes que irán aparecendo estes días e algunha que estou a ler agora.

Outra novela histórica e dun autor que xa apareceu por aquí. Non é recente, publicouse por primeira vez en 1991 pero como comentei no seu momento as que lin deste autor gustáronme moito e tiña pendentes algunhas das súas primeiras obras e entre outras máis novas meto no medio algunha destas. O autor é Edward Rutherfurd e neste caso a novela é “Russka. A novela de Rusia” aínda que tamén pode atoparse como “Rusos. A novela de Rusia”. A pena é que é unha novela editada nese ano pero que hai moito que non se reedita, co cal non é nada fácil de atopar, a ver se algunha editorial anímase a sacala de novo, porque creo que merece moito a pena. En febreiro deste mesmo ano comentei a última novela deste autor, “Nueva York”, que me gustara bastante. Posteriormente alguén preto de min, trala súa lectura, díxome que lle gustara, pero non demasiado, porque parecíalle algo fría, falta de emoción, con pouco sentimento e moi centrada nas cuestións históricas, máis que na propia historia. Isto levoume a pensar que desde o meu punto de vista hai como dous tipos de novelas históricas. Unhas céntranse máis nos personaxes ficticios creados polo autor e a historia funciona como un marco para desenvolver unha serie de acontecementos. Estas soen estar dentro do xénero histórico, pero eu véxoas máis como novelas de aventuras dentro dun momento histórico determinado. Logo temos outras que, en cambio, céntranse máis nos feitos históricos, en poñer a unha serie de personaxes dentro dun momento e contarnos case o que pasou realmente que a vida deses personaxes. A min, se están ben feitas, gústanme os dous tipos (e máis que podería haber, claro) pero podo aceptar que a lectura de “Nueva York” poida resultar algo seca, con pouca comuñón cos personaxes por parte do lector. Creo que esta de hoxe non lle pasa o mesmo, quizais porque nela o autor párase máis en cada época e os personaxes están máis desenvolvidos e metidos na trama, mentres que na anterior nalgúns momentos pasaba case como de puntillas pola súa vida.

Xa comentei no seu momento que Edward Rutherfurd chegou ás miñas mans a través de “Londres”, que era unha historia que resumía nun bo montón de páxinas a historia de Inglaterra a través do tempo centrándose nesa cidade. Este autor está especializado neste tipo de novelas, obras moi extensas que nos van contar a historia dun país ou dunha cidade, o que supón un tremendo e enorme traballo de documentación e investigación e, penso eu, unha gran capacidade para coller esa enorme cantidade de datos e traspasalos a unha novela, facéndoo moi ben. Neste caso vainos contar a historia de Rusia, empezando brevemente cara ao ano 180 despois de Cristo e chegando, máis ou menos, ata 1940, xa que o que pasa despois dese ano está concentrado nunhas poucas páxinas. Unha novela dunhas mil oitocentas páxinas que non se me fixo nada pesada nin longa, enganchoume case desde o principio e seduciume coa historia dos personaxes, pero sobre todo coa historia de Rusia. Ademais rompía un pouco con esa dinámica das historias medievais que lin ultimamente, que tampouco está mal cambiar de época de vez en cando. A verdade é que me fascinou, non é que a descoñecera, pero si moitas das cousas que conta, moitísimas, eran novas para min e resultoume moi interesante, ao mesmo tempo que amena. En moitos momentos custábame deixar de ler e estaba desexando seguir e seguir, bo sinal cando un ponse diante dunha novela tan longa. Os campesiños, os zares, a nobreza, os revolucionarios, os bolxeviques, a cantidade de guerras nas que se viron inmersos, os enfrontamentos con todos os países preto deles e o desenvolvemento dun país enorme en extensión que crecía e decrecía cunha facilidade asombrosa. Como se foi estendendo, cambiando moi pouco a pouco, inmersa ata non hai moito nunha sociedade completamente feudal onde a nobreza e os zares facían e desfacían ao seu antollo. Grandes personalidades foron os seus dirixentes, algúns moi fortes e outros moi febles. Ademais os personaxes centrais están en contacto con todos eses personaxes históricos como elementos fundamentais dos cambios e os acontecementos, as veces custa crer que esteamos ante persoas ficticias porque consegue que os vexamos case tan reais como os que existiron. Pero non so políticos pasarán polas súas páxinas, tamén aparecerán músicos, escritores, artistas, arquitectos..., todas as grandes personalidades da historia de Rusia están presentes nas súas páxinas. Coñeceremos a historia dun país con moitos momentos encontrados, grandes contrastes, unha extensión de terreo que mistura riqueza e pobreza; con moitos momentos nos que tradicións seculares chocan de fronte coa necesidade de desenvolvemento. Estes contrastes son continuos e moi fortes, momentos de gran crueldade que se alternan con outros de gran beleza e creatividade; a gloria duns convive coa miseria de outros. Case dous mil anos de historia concentrados nas súas páxinas.

A historia céntrase en dúas cidades creadas polo autor, que non existiron pero ben poderían facelo, unha no sur e outra no norte e ambas co mesmo nome, que da título á novela, Russka. A primeira e máis antiga e a do norte e a do sur aparece como unha sucesora polos cambios e movementos das familias protagonistas, os seus membros irán pasando por case todos os status, clases sociais ou situacións posibles ao longo da historia. Nelas concentra o autor as características de case todos os núcleos de poboación de Rusia ao longo da historia, o que non quita que boa parte da acción se sitúe, inevitable, na cidade de Moscova ou en San Petersburgo, que son os dous núcleos reais que máis aparecen. Coñeceremos a varias familias ao longo das súas páxinas, os Bobrov, os Suvorin, os Romanov..., e algunhas máis (non moitas, penso eu que para non confundir ao lector) que se verán acompañados deses personaxes reais que xa mencionei. Estes personaxes inventados polo autor van reflectir todas as clases sociais ao longo da historia, todas ou case todas as situacións nas que un habitante deste país puido estar e van intervir en todos os grandes acontecementos, uns dun lado e outros de outro. Moitos deles convivirán con Gengis Khan, Iván o Terrible, Catalina a Grande, Lenin...

O autor conta que durante a súa redacción, entre 1987 e 1991, realizou varias viaxes a Rusia visitando durante varios meses tanto as grandes cidades como a zona do Báltico, cidades medievais, os grandes campos de Siberia ou Ucrania e moitos sitios máis que aparecen reflectidos nas súas palabras. É unha novela histórica con maiúsculas na que plasma practicamente todos os grandes acontecementos da historia deste país, o seu traballo de investigación tanto no propio páis como fóra del a través de lecturas, documentos ou crónicas paréceme inxente e encomiable, tanto como a facilidade e mestría para poñer todo iso dunha forma entretida e amena dentro dunha historia duns personaxes de ficción.

A min gustoume moito e disfrutei enormemente da lectura. Por un lado porque me descubriu a historia dun país que so coñecía por feitos e momentos puntuais, axudándome a entender mellor moitas desas cousas que xa sabía; ademais de descubrirme outras moitas que descoñecía por completo. Seduciume completamente con eses personaxes que recrea, esas familias que van cambiando e crecendo ao longo da historia, cruzándose entre eles, relacionándose e engadindo de vez en cando outros igual de atractivos. A pesar de ser unha novela moi longa non se me fixo pesada en ningún momento. Cada capítulo xeral céntrase practicamente nun século máis ou menos de historia, co que da unha idea excelente de todo o sucedido. Quizais esa sexa unha das súas avantaxes fronte a “Nueva York”, que todo está contado con moita máis calma e con máis datos que axudan a entender mellor as cousas. Outra das súas melloras é que os personaxes parecen máis reais, actúan máis dentro dos acontecementos, non son testemuñas da historia, senón parte activa da mesma. Varios deles deixaron un bo recordo e ao seguilos durante bastante tempo daba un pouco de pena que desapareceran para pasar aos seus descendentes, porque algúns deles son realmente bos, ben deseñados e plasmados sobre o papel coas súas palabras e os seus actos. Ademais algúns deles comparten páxinas con, por exemplo, os seus netos, dando constancia dos tremendos cambios que ía pasando o país. Tras todo isto podedes facilmente deducir que a recomendo bastante, penso que merece a pena embarcarse durante un tempo na historia da cidade de Russka e todos os seus habitantes durante case vinte séculos, non creo que vos defraude. 

"Hope" ("Raising Hope")

Antes do comentario dicir que os dous vídeos están en inglés, imposible atopalos en castelán

Hai xa tempo que non tocaba o tema das series televisivas, entre o cine e os libros xa hai da última que apareceu por aquí, así que imos poñerlle remedio. Non é que non siga a ver algunhas, pero ultimamente teño varias novas en espera porque estamos a terminar de ver os últimos episodios de novas temporadas de algunhas que xa comentei, pero en breve aparecerán cousas novas. Non teño por costume comentar ningunha da que non vira, polo menos, a metade dos episodios, creo que é a mellor maneira de facerse unha idea xeral da mesma, pero hoxe voume saltar esa norma e deixarvos unhas liñas sobre unha da que vin tres ou catro capítulos, pero creo que vai merecer a pena sobre todo polo divertida. É unha serie que comezou hai pouco en Fox e que emiten tras a segunda temporada dunha que xa comentei, “Modern Family”. Quizais porque ambas son comedias sobre familias e con esa duración ideal de media hora escasa que permite manter con moita máis facilidade a atención do espectador sen chegar a cansalo. A serie de hoxe titúlase en inglés “Raising Hope”, aquí o deixaron so en “Hope”, en Fox os xoves pola noite, a ver se algunha das cadeas de TDT faise con ela, para min recomendable.

É desas que rompen un pouco coa dinámica das típicas series familiares de comedia americana, cun humor sarcástico, distinto en ocasións, pouco correcto moitas veces e incluso algo basto noutras. É un humor que non fai gracia a todo o mundo, iso o recoñezo, pero a min en concreto gústame esa liña, sobre todo porque sorprende en máis dun caso, xoga con momentos inesperados polo ridículo nalgunhas ocasións ou polo esaxerado noutras, aínda así dubido que algúns dos gags non fagan rir a todo o mundo, aínda que podo equivocarme, claro. O guionista é Gregory Thomas García, outro deses rapaces que levan algún tempo a facer televisión, xa que naceu en 1970. Un dos seus primeiros traballos como guionista foron algúns capítulos dunha serie de hai tempo, “Cousas de casa” (¿Quen podería esquecer ao tremendo Steve Urkel?), unha serie que aínda sendo bastante tradicional xa tiña algúns elementos novidososo. Pero outros podedes coñecelo como o guionista dunha das series de comedia que máis me teñen gustado nos últimos anos, “Chámome Earl”, unha serie para min xenial que chegou ás catro temporadas. Aínda que son distintas no argumento e desenvolvemento teñen ese mesmo tipo de humor moderno, novidoso e cheo de sorpresas; a historia de Earl, o seu irmán, o karma que o levaba a tentar arranxar todos os desastres cometidos ao longo da súa vida, pedir perdón a todos aqueles aos que ofendera baseándose na idea de que ao que fai cousas boas pásanlle cousas boas e se as fai malas terá as súas consecuencias negativas. Recoñezo que non é un humor, o de ambas series, do gusto de todo o mundo (penso que o humor é unha das cousas máis subxectivas deste mundo), pero a min gústame, faime moita gracia.

A historia da que partimos xa ten o seu punto ridículo. Os protagonistas son a familia Chance, clase media baixa americana que tenta sobrevivir como pode, pero hai algo que nunca perden, o optimismo, a alegría de vivir e tentar ser felices custe o que custe, por moi mal que vaian as cousas. Céntrase en Jimmy Chance, o máis novo da familia, fillo de dous pais xoves que o tiveron cando cando eran adolescentes e que vive con eles e a súa avoa materna. Virginia e Burt son os pais, ela traballa nunha empresa de limpeza de casas e el ten unha pequena, moi pequena, empresa de xardinería e limpeza de piscinas, formada por dous traballadores, el e o seu propio fillo. Como non teñen demasiado diñeiro viven na casa da avoa, que ten un Alzheimer galopante e que nalgún momento de lucidez dáse conta de que ten a todos vivindo de gorra na súa casa, ademais confunde a Jimmy co seu defunto marido, pasease pola casa en roupa interior (ou sen ela en máis dunha ocasión) e provoca continuamente situacións moi graciosas. Xa dixen ao principio que está bastante lonxe dun humor politicamente correcto, pero sempre tratado con cariño aínda que pode resultar un pouquiño groseiro nalgún momento. Unha noite Jimmy sae a comprar xeado e coñece a unha chica coa que pasa esa noite. Á mañá seguinte descobren vendo nas noticias que é unha asasina en serie que mata aos seus noivos, así que a deixan inconsciente e chaman á policía. Uns días antes de que a executen Jimmy recibe un aviso para que vaia vela, terá que facerse cargo da nena que tivo no cárcere, el é o seu pai e terá que quedarse con ela. E esta é Hope, a nena que cambiará a vida de todos eles. Os seus pais non aceptan demasiado ben á nova integrante da familia, eles foron pais adolescentes e saben o que pasa (ademais foron uns desastrosos pais, a media que vemos concluímos que é case imposible que Jimmy sobrevivira a tantas cousas) e cren que o seu fillo non está en absoluto preparado para esa responsabilidade (e eles tampouco). A ao redor desa situación desenvolveranse os capítulos, engadindo algúns personaxes como a rapaza do dente morto ou unha simpática dependenta dun supermercado (que de todos eles é a que está máis preto de ser unha persoa digamos normal). Os problemas para atender á nena, a cantidade de novidades que terán que afrontar, combinar educación e traballo e moitas cousas que darán pe a máis dunha situación divertida en cada capítulo, polo menos eu nalgún momento fun incapaz de non soltar algunha gargallada.

No que se refire aos actores dúas caras coñecidas interpretando aos pais de Jimmy. Burt Chance é Garret Dillahunt, unha cara bastante habitual en moitas series, pero faime gracia porque ata agora case sempre interpreta a mafiosos rusos, un asasino, un psicópata e cousas parecidas, este faceta para a comedia é unha novidade para min e teño que dicir que o fai moi ben. A súa muller, Virginia, é a actriz Martha Plimpton, empezou moi nova no cine (xa tiña un papel en “Los Goonies”) e que ultimamente aparece máis en televisión que na gran pantalla. Xenial no seu papel de nai excéntrica, chea de manías, que atesoura cousas nun galpón que non lle valen para nada pero que garda porque nunca se sabe en que momento poden facer falta, soñando sempre con levar unha vida moito mellor, cunha gran casa como esas que ela ten que limpar ou, por exemplo, en ter a foto de familia perfecta para poñer no salón da súa casa. Jimmy é Lucas Neff, case un recén chegado á televisión e que me está a gustar moito, con esa mistura de inseguridade, inocencia e ao mesmo tempo determinación. E o papel de avoa é para Cloris Leachman, unha veterana do cine e a televisión.

Neste momento por aquí podemos ver a primeira temporada, pero por Estados Unidos tivo bastante éxito e os 22 episodios desta terán unha continuación a partir de setembro deste mesmo ano. Son capítulos de algo menos de media hora, que me parece o ideal para unha comedia deste tipo porque así é capaz de manter o ritmo dunha forma continua sen cansar ao espectador e estando sempre pendente de que pode pasar a continuación, porque como xa dixen unha das cousas que destacaría é que ten momentos realmente inesperados que son os que provocan máis situacións cómicas. A min gústame bastante, paréceme moi divertida, sen moitas máis pretensións que o entretemento e creo que o consegue con creces; pero como xa dixen nos temas do humor inflúe moito a subxectividade e algo que a un lle fai gracia a outro déixao indiferente. Teredes que vela para decidir se segue a liña que vos fai rir ou non, espero os vosos comentarios ao respecto.

 

"Capitán América"

Xa dixen no comentario anterior que ían pasar dous de cine seguidos. Esta de hoxe hai pouco máis de dúas semanas que a vimos, pero creo que aínda estou a tempo de recomendala, sobre todo aos afeccionados ao xénero ao que pertence. Outra de superheroes, penso que a última deste ano tan pródigo nos personaxes da Márvel, eu varias producións deste ano apareceron baseándose nestes cómics e todas elas foron pasando por aquí. Queda para o ano que ven a esperada cinta baseada en “Los Vengadores” e polo que vin nos avances de estreas, unha nova partindo do personaxe do Motorista Fantasma que tampouco ten mala pinta. A película de hoxe, por se non o deducistes aínda, é “Capitán América. El primer Vengador”.

Un dos primeiros personaxes de cómic que chegaron as miñas mans creo recordar que foi Superman, que non estaba mal pero nunca estivo entre os meus favoritos. Logo empecei a afeccionarme ao que protagoniza a cinta que comento hoxe, e sempre estivo e estará entre os meus preferidos, senón o que máis. Non sei por que me gustaba tanto, quizais porque a pesar de ter poderes tiña un certo aspecto de persoa máis ou menos normal, o polo escudo, que era unha “chulada”. Tamén porque cando empecei con el todas as súas aventuras transcorrían na Segunda Guerra Mundial e o grupo de personaxes que comandaba nas súas incursións contra os alemáns tamén tiña moito atractivo (o meu favorito era BumBum, cos seus grandes bigotes sempre ao lado do protagonista). Ademais sempre foi un personaxe sen demasiados excesos nin barbaridades, era algo máis crible, por dicilo dalgunha maneira, que outros. Así que segue a ocupar o primeiro posto entre os meus superheroes favoritos.

A película transcorre na maior parte da metraxe durante esa época, a Segunda Guerra Mundial. Steve Rogers é un rapaz algo débil fisicamente, pero con moita coraxe e valentía, que está empeñado en alistarse no exército para ir combater a Europa. Todos os seus intentos resultan mal, xa que sempre é rexeitado, chegando a mentir para conseguilo. Un día o profesor Abraham Erskine, un científico xudeu, por casualidade o atopa e cree que é o candidato perfecto para un experimento encamiñado a conseguir ao soldado perfecto. De este modo será admitido nunha unidade especial xunto con outros novos recrutas, dirixidos polo Coronel Chester Philips, pero so un será o elixido. Non parece que vaia ser el, máis débil, peor preparado e con peores condicións físicas, pero ten algo que lle fai destacar por riba dos demais, a súa valentía, o seu aguante, a súa coraxe e, por riba de todas, o seu alto sentido da xustiza. Para sorpresa de todos el será o que chegue a converterse nese supersoldado tras unha serie de inxeccións, chuvia de raios e demais parafernalia típica deste tipo de personaxes. Dirixindo o experimento o millonario Howard Stark (o pai de Tony Stark, máis coñecido como Iron Man). Así Steve Rogers convertérase no Capitán América e a partir dese momento a historia vai tomando direccións distintas ata chegar a ser o heroe que todos os afeccionados ao cómic coñecemos. Non nos deixemos de lado tampouco ao antagonista da historia, o militar alemán fascinado pola mitoloxía Johan Schmidt, que será máis coñecido como “Cráneo Rojo”, un habitual dos cómics e que alberga, claro está, o desexo de dominar o mundo.

O director é Joe Johnston, centrado en películas de carácter familiar e de aventuras, “Cariño, he encogido a los niños”, “Jumanji” ou “Parque Jurásico III”, xunto coa última versión de “El hombre lobo” están dentro das máis coñecidas. Non destaca demasiado nin podo dicir que teña algo característico que defina un pouco as historias que dirixe, non o fai mal pero tampouco hai nada que destacar. Un cine entretido que cumpre coa súa función sen demasiadas pretensións máis. No que se refire aos actores gustoume a elección de Chris Evans para o papel protagonista, está bastante ben e da perfectamente a imaxe do personaxe; se busco algo que criticar non me gusta nada que o mesmo actor encarne a dous superheroes distintos, pero é así. Digo isto porque é o mesmo actor que fai o papel da Antorcha Humana nas dúas películas de “Los Cuatro Fantásticos”, espero que nunca lles dea por xuntalos na mesma, porque a ver que van facer. Xa comentei algunha vez que neste tipo de historias soen buscar a algún actor coñecido para darlle un pouco máis de empaque á película. Neste caso destacan dous actores máis que consagrados. O papel do científico xudeu, Abraham Erskine, está interpretado por un actor especialista en papeis secundarios normalmente, pero que sempre cumpre perfectamente e a min en concreto gústame moito, Stanley Tucci. Outro dos coñecidos é Tommy Lee Jones, outro que soe gustarme, que interpreta o papel do Coronel Philips, o instructor dos futuros supersoldados e que logo terá unha intervención importante durante a guerra xa en Europa. Destacan os dous por riba de todos os demais e literalmente cómense ao resto dos actores en todas as escenas nas que aparecen. O Cráneo Rojo é outro actor coñecido e con boa cantidade de películas as súas costas, a maior parte delas en papeis non protagonistas, Hugo Weaving. Tampouco deixaremos de mencionar o papel feminino, entre outras cousas porque é o único que hai cunha certa importancia, a militar inglesa Peggy Carter, interpretada por Hayley Atwell e que tamén está bastante ben.

A min gustoume bastante, sobre todo porque se axustou perfectamente ao que esperaba. Ten un aire de película antiga, cuns efectos especiais que entran dentro do pouco espectacular aínda que ben realizados, claro está, pero non son o centro da historia e non se comen as escenas importantes. Como transcorre durante a Segunda Guerra Mundial a ambientación tamén contribúe a ese ambiente case dunha serie B das de hai anos pero co aire e o discorrer dunha película moderna. Entretén e está ben feita, as escenas de acción tampouco son a maior parte da historia, quizais me sobre un pouco da parte que transcorre nos Estados Unidos antes de que o Capitán América teña que viaxar a Europa para intervir na guerra, nalgún momento pode facerse un pouquiño tediosa. Desde que comeza a película ata que tomamos contacto co personaxe central non pasa demasiado tempo, non é excesiva a presentación dos personaxes, ademais de que me parece necesaria para o desenvolvemento posterior da historia. Un defecto que lle saco como afeccionado é a pouca importancia que se lle vai dar ao equipo que actúa con el durante a guerra, xa dixen ao principio que BumBum era un dos meus personaxes preferidos do cómic, pero na película case nin se mencionan os seus nomes, aparecen, pegan catro tiros e pouco máis. Creo que imprescindible para os afeccionados ao cómic e entretida para os que non o sexan. Menos transcendente que, por exemplo “Thor”, máis centrada no entretemento, con algúns momentos cómicos ben repartidos para amenizala un pouco e non moito máis. Cumpre co que promete, unha boa historia para presentarnos ao primeiro Vengador, preparándonos para a estrea da película que protagonizarán todos eles xuntos. Espero que, se ides vela, vos guste.

"Super 8"

Hoxe vai outra de cine. Hai anos o do cine en verán era un pouco triste, as estreas mais comerciais quedaban reservadas para outras épocas do ano e non era nada fácil ver algo de cine máis ou menos decente nesta época. Desde hai un tempo esta dinámica cambiou un pouco e as grandes compañías do cine americano deixan unha boa parte das súas películas máis comerciais para esta época. Se a iso lle sumamos que por estes lares estamos a ter un verán máis ben frouxo imos máis ao cine nesta época que noutras, á vista está porque xa pasaron por aquí varias cintas recentes. Nesta semana dúas veces, así que vou deixar este comentario da máis recente e a outra para dentro duns días. Hoxe toca “Súper 8”, cinta que recomendo a todos os afeccionados ao xénero de ficción e aventuras, a nós gustounos moito.

Cando lin que un dos, para min, mellores guionistas de series de televisión relacionadas coa ciencia ficción e as aventuras pasábase ao cine pensei en que outros moitos fracasaron neste paso, aínda que parecidos son mundos distintos. Na televisión, por ser series longas, podes traballar máis as cousas, ser menos directo e darlle máis voltas; no cine tes que tentar concentrar as cousas en pouco máis de dúas horas de proxección e iso, para unha persoa acostumada as temporadas das series televisivas pode non ser sinxelo. Por outro lado falamos dunha persoa que ata certo punto revolucionou algo este mundo das series. Falo de J. J. Abrams, ao que moitos coñecerán sobre todo por dúas producións televisivas con gran cantidade de seguidores en todo o mundo, “Perdidos”, e “Fringe”, ambas entre as miñas favoritas (de paso recomendo encarecidamente a terceira temporada desta segunda que menciono, realmente boa, chea de sorpresas e xiros inesperados). Creo que podemos consideralo un dos renovadores da ficción en terras americanas e cunha forma de facer as cousas bastante persoal e recoñecible en moitos aspectos. A súa primeira incursión no cine como director foi “Misión Imposible 3”, para min unha película fallida e que no tiña moitas cousas que destacar. Pero a estrea da nova versión de “Star Trek” no 2009 creo que foi moito máis atinada, renovando un clásico e dándolle un aire novo. Esta nova película como director conta ademais cun guión escrito por el mesmo (non como nos casos anteriores) e nótase a súa man e a súa mente en moitos dos aspectos da película, ten ese aire Abrams que como digo pode verse nas súas series. Conta ademais coa colaboración na produción dun dos directores que penso que máis fixeron polo cine de ficción e entretemento e que hai tempo que non nos deixa nada novo, falo de Steven Spielberg. Nada malo podía saír desta unión entre un director que podemos considerar xa case como un clásico do cine moderno e outro que pode recoller a testemuña pero poñendo algo propio no que fai.

A historia é bastante simple. Joe é un rapaz cuxa nai acaba de falecer nun accidente na fundición na que traballaba, ademais o seu pai é un dos policías do pobo. Ten un grupo de amigos moi afeccionados ao cine, sobre todo Charles, que soña con ser director. Por esa razón os cinco amigos están metidos na dirección dunha película de zombis para participar nun concurso de cine para directores novos. Eles encárganse de todo, dirixir, actuar, maquillaxe..., coa súa pequena cámara de super 8. A todo isto a acción transcorre no ano 1979, perfectamente ambientada non so polos lugares onde transcorre, senón tamén por unha banda sonora de temas da época moi coñecidos, de aí tamén que non usen tecnoloxía dixital nin nada moderno, a época marcará a forma de facer as cousas e o título da mesma. A primeira cinta que gravan terá que ser vista varios días despois, o que tardan en revelala nunha tenda de fotografía (algúns aínda recordarán isto). Convencen a unha rapaza, Alice, para que se encargue de darlle o toque feminino á produción. Unha noite saen a gravar algunhas escenas a unha estación de tren, e chegada de un será o marco ideal para desenvolver a escena, pero nese momento unha camioneta impacta contra o ferrocarril e desátase un tremendo accidente (as imaxes do mesmo son realmente espectaculares) que traerá consigo o fío central da historia. Algo viaxa nese tren, non sabemos que é, pero si que empezarán a pasar cousas estrañas e misteriosas, desaparicións e a intervención, como non, dos militares tentando esconder algo. Durante o accidente a cámara cae ao chan, pero a filmación seguirá e parte do que pasa quedará recollido nesa cinta. Se queredes saber que é teredes que ir vela, eu non penso contalo.

A historia non é nada orixinal. Do mesmo modo advirto que xoga con moitos tópicos e lugares comúns do cine deste tipo. Podemos atopar momentos relacionados con películas clásicas como “ET”, “Encuentros en la tercera fase” e a historia do neno que queda orfo de nai cun pai que queda pechado en si mesmo e non se preocupa demasiado do seu fillo é outro elemento máis que visto. Nalgunhas críticas lin, antes de vela, que moita xente falaba dela como unha posta ao día dunha cinta que moitos recordarán, “Los Goonies”, un clásico do cine de aventuras protagonizado por grupos de amigos adolescentes. En certo modo podemos vela así, pero so en canto á idea do grupo de protagonistas e as aventuras, esta de hoxe paréceme algo máis seria, cando “Los Goonies” tiña máis un aire simpático e divertido con algúns momentos de tensión. Non quero que se vexa isto como un aspecto negativo da cinta, porque para min non o é. Certo que quizais se bote en falta algo máis de orixinalidade e as veces ten un a sensación de ver cousas que xa viu antes varias veces, pero o mérito é que esa mistura quede máis como unha homenaxe que como unha imitación. Aínda así o desenvolvemento da mesma, a historia, o plantexamento e a dirección danlle un aire o suficientemente decente como para que mereza a pena.

Quizais o mellor da historia, ademais da dirección, sexan os actores. É desas cintas nas que os actores non son case coñecidos, pode soarnos algunha cara, pero non hai grandes nomes. Todos os personaxes que encarnan ao grupo de adolescentes protagonistas parecéronme realmente bos, a pesar de que nalgún momento deume a impresión de que a dobraxe ao castelán estragaba algunha escena soando algo forzado e pouco natural, pero so en certos momentos. Os dous personaxes centrais, Joe e Alice, gustáronme moito, moi naturais e expresivos e convencendo realmente ao espectador do que están a facer. Tampouco podía faltar neste tipo de grupos o chico “excéntrico”, neste caso afeccionado ao lume e ás detonacións, Cary, que é o encargado de relaxar os momentos de tensión ou perigo coas súas ocorrencias e saídas. O resto, fóra deste grupiño, tamén cumpre perfectamente, demostrando que non hai que ter actores de renome para facer algo decente e ben interpretado. Outra cousa que destacaría é que ten un aire de película dos anos oitenta, con efectos especiais simples, nada demasiado espectacular, axudando así aínda máis a darlle credibilidade ao desenvolvemento da trama. Ese aspecto de película de hai anos gustoume moito tamén e penso que tiña que destacalo.

A min, aínda que me recoñezo seguidor deste tipo de cine, pareceume unha película destacable, interesante, entretida e recomendable. Avalada por Abrams e Spielberg, como dixen ao principio, non podíamos esperar algo malo ou aburrido. É cine de entretemento pero cunha certa calidade, con algúns momentos orixinais a pesar de manexar, como dixen, moitos momentos comúns do cine de aventuras. Non creo que lle sobre nada e tampouco que lle falte, cumpre co que promete sen pretender pasar á historia do cine, deixando un bo sabor de boca no espectador. Agora teredes que ir vela, a ver se vos convence tanto como a min, xa mo diredes.

"El jinete del silencio", de Gonzalo Giner

En maio do ano pasado, aos poucos meses de poñer a andar este blog, comentei unha novela do mesmo autor que a de hoxe. Gustárame bastante porque, como comentaba, era unha novela que podíamos encadrar dentro do xénero histórico, pero tiña unha serie de elementos que a facían atractiva e algo distinta, refírome a “El sanador de caballos”, de Gonzalo Giner. Hai uns meses no escaparate dunha librería vin que publicara unha nova novela e tendo en conta que a anterior resultárame moi atractiva esta novidade quedou anotada entre as lecturas a facer en breve. Hai pouco que a rematei e xa de entrada vou dicir que me gustou moito, quizais algo máis que a anterior. É unha novela recentemente editada co título de “El jinete del silencio” e ten tantos elementos ou máis que a outra para facela tamén algo distinta ao habitual no xénero. Aínda que tamén está moi relacionada co tema dos cabalos neste caso está plantexada desde un punto de vista distinto, desde outra óptica. Outro elemento diferenciador que fai que sexa tamén atractiva é que non transcorre na Idade Media, como a maior parte das do xénero, agora nos trasladamos aos principios do século XVI, o Renacemento, unha época onde o principal xa non son as guerras, os enfrontamentos por cuestión de relixión ou este tipo de situacións. Polo distinto paréceme unha época histórica moi atrainte e interesante, chea de movementos novos, de formas novas de ver a vida, menos escura e quizais máis optimista. So é unha casualidade que a última novela que me gustou do xénero e comentei aquí transcorrera máis ou menos pola mesma época; falo de “Prométeme que serás libre”, pero son dúas historias completamente distintas, merecen moito a pena as dúas e ambas teñen moitas cousas para facelas interesantes.

 Non vou de novo a facer unha recensión biográfica, non pasou tempo suficiente como para engadir novos datos, así que o que teña curiosidade e non lese o comentario anterior que vaia un pouco atrás no historial para facelo.

 A novela comeza a principios do século XVI en Xerez da Fronteira, Isabel é unha rapaza que traballa como criada na casa duns ricos comerciantes, Luis Espinosa e a súa muller Laura. Don Luis é un home cobizoso de diñeiro e poder que manterá unha relación con Isabel, que terá como resultado un embaraza. Ela esconde ese estado a todos os da casa, menos a unha amiga, e dara a luz case a escondidas a un neno que parece non reaccionar ao nacer, crendo que está morto, ata que un cabalo lame a súa cara e comeza a chorar, case como nunha resurrección, este é Iago, ao que podemos considerar o protagonista da novela. Este nacemento gracias, digamos, ao animal, será o principio dunha especial, marabillosa, distinta e estraña asociación deste rapaz con estes animais, cos que sempre establecerá unha relación que poucos alcanzarán a entender. Isabel vese obrigada, para manter o segredo, a levarlle ao neno á súa irmá Aurelia, que vive en Sanlúcar. Esta ten unha tenda de viños e non acolle de moi bo grado o traballo de coidar ao fillo da súa irmá, aparte de polas súas conviccións relixiosas porque esta tampouco quere dicirlle o nome do pai. O traslado complícase, Isabel non poderá volver a ver ao seu fillo porque é encerrada no soto da casa, don Luis saberá que é o pai e decide soterrala viva para que non comprometa máis a súa situación con dona Laura, a súa muller (por se acaso engado que non estou a contar nada que non pase nas primeiras páxinas da historia). A partir de aquí a vida de Iago complícase moito máis do que calquera podería imaxinar. É un neno especial, distinto, cun trastorno que na época podería ser considerado como loucura ou incluso como unha posesión demoníaca, e ese problema será o que lle provoque os primeiros atrancos coa súa nai adoptiva, que case non quere nin pode velo diante. Parece o síndrome de Asperger, unha variante do autismo que evidentemente nesa época era completamente descoñecido, e habería que esperar varios séculos ata que fora, polo menos, catalogado. Desde pequeno é incapaz de comunicarse cos demais, ten arranques de furia, non pode mostrar os seus sentimentos e calquera cousa o descoloca, se a isto lle unimos os seus movementos rítmicos, constantes e continuos podemos deducir facilmente o que a xente que lle rodea ao principio da súa vida é incapaz de saber que lle pasa. A partir de aquí sufrirá moitos problemas, moitas situacións ás que non saberá enfrontarse e moitos momentos de gran e profunda tristeza, soidade e dor. Pero tamén terá bos momentos, que sobre todo ao principio, durarán pouco e serán sempre seguidos de profundos baixóns. Xunto a el, ao longo da historia, varios personaxes serán moi importantes e irán aparecendo pouco a pouco na súa vida. A maior parte deles preocuparanse del, tentarán axudalo e sacar todo o bo que ten dentro; outros o contrario, faranlle pagar de múltiples formas as súas diferencias e a falta de comprensión e cariño. Destacan entre os que están ao seu lado o cartuxo Camilo, un home namorado da música e dos cabalos, ou Volker Wortmann e Carmen Bartelli. Tamén será unha constante a presencia do seu pai, don Luis Espinosa, que será outro dos personaxes centrais, ou o guardián da Saca Fabián Mandrago. Estes que mencionei son, quizais, o núcleo central dunha historia na que destaca Iago, pero que ten outros fíos argumentais que converten a estes tamén en protagonistas da narración, dándolle máis variedade e interese. E xunto a eles os cabalos son o elemento central da historia, vistos con gran cariño e converténdoos tamén en protagonistas do desenvolvemento da acción. Desde España a Xamaica ou Italia, estes tres lugares serán os sitios por onde discorrerá a vida de todos estes personaxes.

 Creo que non podemos considerala nun sentido estricto unha novela histórica, eu véxoa máis como unha novela de aventuras que se desenvolve nun marco histórico, pero que non é o centro da acción. O Renacemento funciona como a época perfecta para desenvolvela, con todos os seus cambios e novas formas de ver a vida, onde a relixión xa non é o centro do mundo e hai xa outras cousas nas que centrarse. Hai unha serie de personaxes históricos que aparecen na mesma, Iago incluso chegará a coñecer a Miguel Ángel nunha visita a Roma, pero non son a parte fundamental da historia. O máis importante da novela son os personaxes ficticios, todos eles moi ben deseñados, presentados e desenvolvidos sen caer en ningún momento en describilos en exceso, imos coñecelos sobre todo polos seus actos e pola súa intervención na historia. Destaca evidentemente por riba de todos Iago, non son moitas as novelas protagonizadas por personaxes con este tipo de trastornos e penso que o autor soubo reflectir moi ben todo o que pode pasar pola súa cabeza, está tratado cun gran cariño e incluso penso que non lle tivo que ser demasiado sinxelo interpretar o que pasa pola súa mente e os seus sentimentos. Destacaría tamén o epílogo final da novela escrito polo autor dando algunhas explicacións sobre o tema do libro, que lle levou a deseñar a este personaxe como protagonista e os estudios e libros cos que tomou contacto para poder achegarse un pouco á mente de alguén que non é capaz de expresarse con facilidade. Tamén en relación con este tema comenta algo sobre as novas terapias realizadas con autistas poñéndoos en relación cos cabalos, unha relación que parece estar a dar resultados positivos. Estes son os outros personaxes principais, os cabalos. Eran tamén un dos temas da súa anterior novela, pero nesta están tratados aínda con máis cariño e aprecio, esa relación que establecen con Iago, tan especial e que a moitos dos personaxes resúltalles incomprensible, aparece para o lector como un vínculo especial, perfectamente plasmado e desenvolvido. O tema os cabalos, as razas, os cruces para melloralas está metido dentro da historia con total perfección, sen resultar en absoluto pesado nin aburrido, aparece en conversacións como un elemento máis da historia, o que lle da máis realidade e presencia.

 Gustoume bastante e é moi recomendable, porque non creo que vaia decepcionar a ninguén. Creo que a elección do protagonista é acertadísima e o seu desenvolvemento moi ben conseguido, algo que non me parece demasiado sinxelo tendo en conta as súas especiais características. Certo é que a cantidade de desgracias que lle pasan poden resultar esgotadoras, pero un sempre está esperando a que esa liña cambie e a vida de Iago poida mellorar dunha vez. Son tan intensos os momentos de decepción e dor como os de alegría e optimismo, unha intensidade que o autor conseguiu levar ao lector con total perfección. A novela lese con moito agrado e facilidade, ten un estilo sinxelo e fácil (algo que se consegue con moito traballo) e o lector sufrirá e se alegrará coas aventuras e desventuras deste grupo de personaxes, non so do xa mencionado. Quizais para min este sexa un dos seus maiores méritos, que non se centra soamente nun, senón que cada un ten a súa historia, relacionadas entre si, claro está, e todos eles serán protagonistas nalgún momento da trama, facendo que todo resulte máis atractivo e crible. Xa digo, tedes que lela, non creo que vos decepcione.