Origen

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=RV9L7ui9Cn8&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

Normalmente o verán non é unha boa época para o cine, a carteleira está chea de cine de calidade mediana, segundas, terceiras ou enésimas continuacións de outras anteriores ou versións en cine de series de hai anos. Xa comentei algunha vez que parece que aos guionistas lles falta algo de imaxinación ou que tantos pasaron á televisión que xa non quedan demasiados bos para o cine. De todos modos de vez en cando temos algo distinto, medianamente orixinal e que pode aportar algunhas cousas ao panorama cinematográfico. Eu penso que a película que vou comentar hoxe entra dentro deste apartado, algo destacable dentro dese panorama veraniego lixeiramente decepcionante. Tamén comento que ao saír do cine tivemos unha pequena discusión familiar, a min gustoume moito, pero ao resto da unidade familiar digamos que a deixou algo máis indiferente e non provocou tanta paixón. Digo isto porque entendo perfectamente a cuestión, non é unha película fácil de entender, sobre todo se a un non lle gusta demasiado a ciencia ficción, porque iso si, ficción é unha das palabras que a pode definir perfectamente e ten que ir un coa mente aberta e preparado para ver algo completamente fóra da realidade, pero en gran medida, iso é o cine, ou non ? A película en cuestión é “Origen”, dirixida por Christopher Nolan e protagonizada por Leonardo Di Caprio.

A ver se son capaz de esbozar nada máis o argumento, porque unha das cousas que ten é que é mellor non contar demasiado e deixar que sexa o espectador o que vaia sacando as súas propias conclusións, xa que iso si, deixa bastantes cousas á interpretación do que a está a ver, cousa que por un lado está ben e por outro non tanto. No fondo non deixa de ser unha cinta de ladróns no sentido máis clásico, unha película de timos e estafas no que un grupo de xente especializada cada un no seu campo monta un equipo para enganar a outras persoas e roubarlles algo, ou deixarlles algo, que tamén é posible. Donald Cobb (interpretado por Leonardo Di Caprio) é un ladrón, o mellor no seu campo, a extracción de valiosos segredos do subconsciente das persoas cando estas están durmidas e a soñar. Introdúcese nos seus soños, momento no que a mente é vulnerable, e manipula esas situacións ata chegar a conseguir aquilo que lle encargan as persoas que o contratan. A súa habilidade fai que sexa contratado por grandes corporacións para o campo da espionaxe industrial, pero iso fai que viva como un fuxitivo, que tivera que abandonar a súa familia e sexa buscado en case todas partes. Agora terá a oportunidade de levar a cabo un traballo que lle permita redimirse e volver a súa casa, un último traballo complicado e perigoso, o máis perigoso de todos os que ten feito e que pode significar o todo ou a nada. Para iso reunirá un novo equipo, no sentido máis clásico dos grupos de ladróns do cine so que adaptado a este novo xiro argumental, xente que é capaz de meterse nos soños da xente para intervir como personaxes neles. Uns deseñan os escenarios do soño, outros (os falsificadores) son capaces de meterse nos soños e facerse pasar por outras persoas, outros controlan e dirixen ese soño para intervir cando sexa necesario. Isto é “Origen” e o mellor é velo para saber por onde irá todo isto, que parece complicado pero non o é tanto. Xa un clásico da nosa literatura dixo aquilo de que “a vida é soño e os soños soños son”.

A historia, aínda que o pareza, non é demasiado complicada de seguir se somos conscientes de que estamos a ver unha historia de ciencia ficción, de soños, de soñadores, de soños dentro de soños e de cousas que se van complicando cada vez máis. Espero que non teñades a mala sorte que tiven eu. Na sala na que a vin o son da banda sonora e os efectos estaba moito máis alta que a dos diálogos, o que facía que en algúns momentos fora complicado seguilos, perdendo máis dunha explicación do que estaba a pasar. Porque nese sentido é imprescindible seguir as conversas entre eles, porque nos van explicar todo o lío do traballo que realizan e as súas condicións. Se a iso sumamos que a dobraxe do personaxe oriental non é (penso eu) nada boa porque por momentos tampouco se lle entendía demasiado, teño que dicir que por moito que me esforcei tiven que substituír algunhas palabras coa miña imaxinación e supor algunhas das cousas.

Christopher Nolan creo que está a converterse nun dos mellores directores para este cine que mistura a acción con algúns elementos intelixentes e novos, sempre con algo distinto que aportar ao xénero, demostrando que se pode facer un cine comercial e, ao mesmo tempo intelixente e innovador en varios aspectos. De entre as súas cintas destacaría “Memento” (moi orixinal) que foi a que lle deu recoñecemento. Logo foi o encargado de tentar revitalizar ao personaxe de Batman, sobre todo coa segunda, “El caballero oscuro”, que está entre as miñas favoritas no xénero. E antes unha cinta de magos, “El truco final”, que tampouco estaba nada mal. O que se pode dicir é que colle xéneros moi tocados e dálles un aire novo e algo distinto, o que non está nada mal. Ademais neste caso tamén é o guionista da historia, así que non se lle pode pedir moito máis.

Do protagonista masculino pouco podo dicir. Xa nun comentario anterior falaba de que era un dos meus actores favoritos, cada personaxe que colle ten credibilidade e sobriedade e penso que vai aprendendo día a día, escollendo os seus papeis e acertando normalmente. Aquí fai perfectamente o personaxes de Donald Cobb, un home con algunha complexidade e algúns aspectos escuros que quedan ben interpretados, bastante sobrio e sen demasiados excesos, creo que está moi ben no papel. O resto dos actores tamén son destacables, aínda que algo menos coñecidos, moitos deles de cara e habituais en moitos papeis secundarios, pero o certo é que o peso da historia recae completamente en Di Caprio, que se non recordo mal sae en case todas as escenas da mesma.

A cinta ten un ritmo trepidante que non cae en ningún momento e atrapa ao espectador nese marasmo de soño e realidade, sen saber moi ben as veces que é o que está a ver en cada momento. O espectáculo tamén e outra constante, as escenas de acción están moi ben filmadas, sen caer en esa moda de rapidez e confusión que aparece nalgunhas películas do xénero, que non sabes moi ben que está a pasar. Sigo pensando que o estilo “Matrix” de filmacións en cámara moi lenta fixo algo de ano ao cine e hai directores que abusan demasiado dun recurso que as veces queda ben pero outras resulta demasiado efectista e repetitivo. Aquí temos algúns momentos que usan ese recurso e algún cansa un pouco, pero pouco, máis que nada porque cando é longo vai alternalo con outros momentos de máis movemento. Además, sen explicar a razón, está xustificado polo argumento. De todos modos hai algunhas escenas que usan este tipo de cámara que resultan máis que bos e fan que un non saiba ben para onde ver, porque a cantidade de cousas que se moven pola pantalla despaciño son inmensas, e algunhas son importantes. Como dixen algo máis arriba pode verse como unha mera cinta de acción moi espectacular, co cal pode gustar ao afeccionado ao xénero, pero se consegue entender a grandes rasgos a historia poderá disfrutar máis da mesma.

Duás horas e media que se ven como un xogo, cheas de detalles que non se deben perder e unha estrutura que parece complicada pero que en realidade non o é tanto. Un puzzle que parece moi complexo e difícil pero que poderá resolverse con algo de atención e imaxinación. As imaxes e as situacións impactan ao espectador as veces como golpes nas súas mentes, inquieta tamén por momentos e algunhas escenas son incomensurables pola espectacularidade. Podo dicir que é desas cintas que a un ou o atrapan ou fan que a rexeite por completo (non tanto, espero), cada un sacará as súas propias conclusións, pero penso que merece a pena que vaiades a vela ao cine (nunca en casa, esta é das que non se poden ver na televisión), seguro que veredes os vosos soños doutra maneira.

"A estrada", de Cormac McCarthy

Antes de comezar co comentario de hoxe quero dicir que a novela da que vou falar é de recente publicación en galego pola editorial FaktoríaK de Libros. Quero destacala porque está a publicar varias traducións de outros idiomas ao galego máis que recomendables e interesantes. Podedes consultar o seu catálogo na páxina web www.faktoriakdelibros.com

Hai poucos días que rematei de ler a novela que vou comentar hoxe e penso que era necesario deixar ese tempo para pensar un pouco sobre ela e non facer un comentario nada máis terminala porque penso que podería ser algo triste e tremendista, pasado un tempo prudencial creo que a vexo con algo máis de distancia e matizando algunhas cousas. Teño que dicir, sobre todo, que me gustou moito, atraeume a historia, a forma de contala, as situacións e, entre outras cousas, a linguaxe que usa o autor e a forma de contarnos a historia. Falo de “A estrada”, a última novela de Cormac McCarthy. Hai unha palabra en galego que definiría perfectamente o estado no que deixa ao lector esta novela, “desacougante”, que viría a ser unha mistura entre intranquilidade, malestar, nerviosismo..., todo iso e algunhas cousas máis concentradas nela. É unha novela tremendamente triste, e ao mesmo tempo con unhas situacións nalgúns momentos non vou dicir optimistas, pero si que os protagonistas teñen algunhas alegrías na súa vida que fan que esa sensación desapareza momentaneamente.

Cormac McCarthy é un autor norteamericano, nacido en Providence (Rhode Island) en 1933. algúns críticos falan del como un dos catro mellores novelistas americanos do momento, comparado entre outros con Faulkner, Melville ou Mark Twain. Estudou Humanidades na Universidade de Tennessee, pero non chegou a graduarse. En 1953 ingresou na Forza Aérea dos Estados Unidos, onde estivo catro anos, dous deles destinado a Alaska, onde tiña un programa de radio. En 1957 volveu á Universidade e empezou a publicar algúns relatos na súa revista literaria, gañando premios en 1959 e 1960. En 1961 casa, abandona os estudos e vai vivir a Chicago, onde escribiu a súa primeira novela, “El guardían del vergel”, publicada en 1965, ano no que termina o seu primeiro matrimonio. En 1965, usando os fondos dunha beca embarcou con destino a Irlanda. En 1966 contrae matrimonio de novo con unha cantante inglesa á que coñeceu durante a viaxe. Obtivo unha nova beca, diñeiro que uso para viaxar coa súa muller por Europa. Termina a súa segunda novela durante unha estancia en Ibiza, “La oscuridad exterior”, publicada en 1968. Un ano despois volve a Estados Unidos coa súa muller. Ambas novelas tiveron críticas moi favorables. En 1973 publica “Hijo de Dios”, con críticas xa non tan boas. En 1979, separado de novo, marcha a vivir a El Paso, nese ano publica a súa seguinte novela, “Suttre”, na que traballara de vez en cando durante vinte anos. Manténdose co diñeiro dunha nova beca conclúe a seguinte novela, “Meridiano de sangre”, publicada en 1985. O recoñecemento do público chega coa seguinte novela, “Todos los caballos bellos”, en 1992, co que obtén o National Book Award. Logo publica “En la frontera” e “Ciudades en la llanura”, que xunto coa anterior conforman a denominada “Trilogía de la Frontera”. En 1998 casa de novo. A súa seguinte novela, “No es país para viejos” publícase en 2005. A súa última obra ata o momento é a comentada aquí, “A estrada”, publicada no ano 2006 e coa que gañou o prestixioso Premio Pulitzer. Actualmente reside en Nuevo México coa súa muller e o seu fillo, raramente concede entrevistas e protexe moito a súa intimidade. Varias das súas novelas, sobre todo as últimas, foron levadas ao cine con bastante éxito, incluída esta última, de estrea recente.

“A estrada” transcorre nun mundo destrozado, desfeito e desolado, non sabemos o motivo, pero a terra foi asolada por algo e queda moi pouca xente viva. Cóntanos a viaxe dun pai e dos seu fillo, non sabemos os seus nomes, son o “home” e o “rapaz”, durante uns meses a través dese mundo, sempre seguindo a estrada que dá título á novela. Tampouco sabemos de onde parte a viaxe nin a onde leva en concreto, so que van cara ao sur en busca de algo, de máis xente, dunha certa esperanza que parece lonxana e difícil de encontrar. Inverno, frío, fame, cinzas e desolación son as constantes desa viaxe. Arrastran un carriño da compra no que levan as súas poucas posesións e onde van gardando todo o que atopan durante o camiño. Escondéndose dos poucos superviventes que quedan, moi poucos, sempre asustados, entrando en casas abandonadas, pobos desertos, coches... sempre en busca de algo que lles poida servir para continuar o seu camiño. Escondéndose porque pronto descubriremos que eles son os “bos” como di o rapaz, fronte aos “malos”, que convertéronse en algo lonxano ao ser humano, caníbales, violentos e sen ningún tipo de conciencia. O frío, a fame, a choiva, a enfermidade son as constantes dese máis que complicado e difícil viaxe, lento, cheo de obstáculos e problemas. Unha historia desgarradora, inquietante e demoledora pero con, como dixen algo máis arriba, uns momentos de esperanza, de ledicia dentro dese mundo escuro e triste que fan que mereza moito a pena ler a historia. Como sempre non vou contar máis, unha historia que te atrapa desde o principio, querendo saber máis e máis e esperar a un final que parece que non vai chegar.

A pesar da tristeza patente en toda a narración foi unha novela que me gustou moito. Desde as primeiras páxinas engánchoume a historia desa viaxe, lenta e dolorosa, e eses dous personaxes, cos seus recordos e as súas dificultades para avanzar en busca de algo que nin sequera saben se existe en realidade. Fascinoume a linguaxe empregada e a forma de narrar. Frases curtas, diálogos breves (nos que non temos sequera marcas tipográficas dos mesmos, tanto que as veces en vez de diálogos parecen meras transmisións de pensamento entre dúas persoas tan esgotadas que non poden nin falar) e frases repetitivas e sinxelas que transmiten moitas emocións, tantas que parece increíble. A adxectivación é usada cunha precisión maxistral, algunhas comparacións feren ao lector, transmitindo sempre esa sensación de cansazo, desesperanza; e de repente ábrese unha porta e todo cambia, volvéndose máis luminoso e esperanzado (claro que esa luminosidade é como unha pequena vela que se acende nun soto enorme e escuro) para volver de novo á desolación anterior. A linguaxe usada é tan tétrica e sombría como lírica e poética, unha mistura que en algúns momentos sorprenderá ao lector. Son eses pequenos saltos os que fan que queiras seguir a ler, custábame deixalos nun mal momento e tiña que seguir lendo, o que fixo que se me fixera máis curta do que é. É unha novela conmovedora, tanto pola situación como pola relación entre os dous protagonistas, aferrados con unllas e dentes á vida e á esperanza de atopar algo mellor, emociona de verdade.

Creo que é unha novela máis que recomendable, iso si, para un bo momento, non para cando un ande baixo de humor ou de moral, porque pode afundir un pouco máis a calquera. A pesar diso está dentro das máis recomendables que lin ultimamente. Agora teño a intención de ver a adaptación cinematográfica calquera día destes, así que teño a impresión de que en breve aparecerá tamén polo blog.

Mis tardes con Margueritte

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=tupzxVT1ItQ&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

Xa comentei hai non demasiado tempo que o tema do cine estaba a quedar un pouco escaso frente aos outros, pero imos poñerlle remedio, xa que teño tres películas en carteira que comentarei estes días, máis que nada porque son todas estreas recentes e así, se o comentario vos convence, poderedes ir velas. A primeira é a de hoxe, pero non é a primeira que vin, senón a última, pero vou comentala antes porque foi a que máis me gustou de todas e ademais, non sei noutras cidades, pero na miña está so nunha sala e non dos cines comerciais, senón nun deses pequenos nos que estrean cine “distinto” e non demasiado comercial e que gracias a Deus vai aguantando o tirón das outras multisalas. Xa digo, de entrada, que é a máis recomendable das que irán aparecendo, para min unha desas películas que hai que ver, polos actores, pola historia e porque ten moitas frases e moitos momentos que quedarán na cabeza e que farán pensar ao espectador en algunhas cousas. Falo dunha película titulada en España “Mis tardes con Margueritte”, unha película francesa dirixida por Jean Becker e protagonizada por Gerard Depardieu e Giséle Casadesus.

Está baseada nunha novela dunha autora francesa descoñecida para min, Marie-Sabine Roger, novela que tamén tentarei ler en canto a atope, creo que merecerá a pena. O título orixinal en francés, tanto da novela como da película é “La tête en friche”, que viría a ser algo así como “A cabeza erma (deserta ou despoboada)”, facendo referencia directa ás características do personaxe protagonista.

É a máis recente cinta de Jean Becker, un director bastante coñecido en Francia. Aquí, das súas últimas cintas poderíamos mencionar como a máis coñecida “Conversas co meu xardineiro”. Un director que normalmente céntrase nos sentimentos das persoas, cintas suaves e delicadas cheas de contido pero sen levar as cousas aos extremos en busca das vágoas fáciles e oportunistas, sempre cun certo aire de realidade e credibilidade. Alguén lle deu a novela para ler e recoñece que quedou prendido pola historia. Enseguida pensou en Depardieu para protagonizala, chamouno e mandoulle o libro e aos poucos días o actor xa tiña claro como sería o personaxe e estaba disposto a facela.

A historia é sinxela, unha desas historias moi habituais no cine de un encontro entre dúas persoas completamente distintas que por casualidade toman contacto. Moitas hai deste tipo en todas as cinematografías do mundo, pero a verdade é que esta ten un ton algo disinto, como máis crible ou real, sempre e cando pensemos que estamos no mundo do cine, claro. Eses encontros que cambian as vidas das persoas que os teñen, a un máis que ao outro, pero neste caso os dous serán os beneficiados. Germaine Chazes é un home duns cincuenta anos, case analfabeto e cun corazón de ouro, tanto que as veces a súa bondade pode chegar a metelo en pequenos problemas. Un home que traballa en varias cosas e marcado sobre todo polo desprezo da súa nai, que desde pequeno non o trata demasiado ben, por non dicir que case non o trata. Non é moi intelixente, pero tampouco é tonto, a súa falta de autoestima fomentada pola súa nai e algúns dos seus paisanos ten boa parte da culpa de que sexa como é. Cada día acode a un banco do parque do pobo no que transcorre a historia, un pequeno pobo francés onde todos se coñecen. Alí visita ás súas amigas as pombas, ás que lle pon nome para poder distinguilas e saber se hai algunha nova. Un día coincide cunha encantadora anciá coa que vai charlar. Así vaise establecer unha relación entre eles dous que é o centro da historia. Tras uns días de coñecemento e charlas ela vaille empezar a ler algúns dos libros que ten, e Germaine, que ten unha tremenda imaxinación substitúe a súa pouca capacidade para ler e entender o que le por esa imaxinación que fai que, pechando os ollos, poida ver na súa mente aquilo que Margueritte (con dúas T como ela mesmo di) le en voz alta. O primeiro libro será “A peste”, de Albert Camus, o libro que el empeza a vivir na súa cabeza, e desde ese momento xa non poderá volver atrás, quere seguir escoitando ese e os outros que virán posteriormente. Este é o centro da historia, non vou contar máis, porque é unha pena e, como sempre, o mellor é ir vela e disfrutar do que vai pasando. Certo é que é unha cinta con algúns tópicos, pero tratados dun xeito tan delicado e leve que parecen ata certo punto novos, creo que é o mellor da historia, o xeito de tratar esas cousas que temos visto noutras películas. Hai moitas referencias literarias a obras máis que coñecidas, pero como no caso anterior non son referencias nada pedantes nin esaxeradas, están perfectamente metidas dentro da historia con ese mesmo carácter de suavidade e normalidade que fai que sexa maravillosa. Germaine é un home bo, moito menos tonto que moitos dos que o rodean, que si teñen “mala idea”. Todo o que fai é por amor, un amor que non recibiu de pequeno pero que sabe dar a calquera dos que están ao seu lado, aínda que as veces ese desexo fai que diga ou faga cousas que non son demasiado acertadas.

Depardieu está fenomenal no seu papel, non imos descubrilo agora, e é un dos meus actores favoritos. Creo que borda o papel como noutras ocasións, pero conforma un Germaine completamente crible, nada esaxerado nin en xestos nin en movementos, un personaxe que está cheo de amor, cuns xestos e unhas caras que conmoven ao espectador como nos seus mellores papeis. Despois de facer case de todo e ter unha época de cine moi comercial parece que agora, aínda que segue a traballar moito, aparece máis en pequenas películas no seu país, en cintas máis “pequenas” e con menos repercusión mediática, pero non por iso peores, xa que esta en concreto paréceme estupenda. Un personaxe entrañable, tan grande no seu físico como nos seus sentimentos. E a química que se establece coa outra protagonista tamén é destacable, como se se coñeceran de toda a vida. As escenas entre eles dous destacan entre todas, un tan grande e forte fisicamente como pequena e débil ela, que parece que pode romper en calquera momento. Impresionante Giséle Casadesus, unha actriz moi coñecida en Francia que xa facía cine nos anos 30. Unha muller de máis de 90 anos que conmove so coa súa presencia, a súa mirada, os seus ollos e a súa cara fan que non poidas quitar a mirada dela na pantalla, unha muller tan feble en aparencia como forte na súa mente e nas súas ganas de compartir todo o que ten, que é moito, con Germaine.

E o mellor da película é o ton que ten. Xa dixen ao principio que non resulta nada esaxerada como outras que tratan temas parecidos. É unha cinta suave, leve e, sobre todo, optimista. Non é nada lacrimóxena porque é unha historia agradable tratada buscando máis o sorriso, que non a gargallada, claro, que a lágrima. Unha película sensible, de sentimentos ante todo, de bos sentimentos que fan que un estea no cine sempre cun sorriso na boca, un sorriso de felicidade, de optimismo e de amor á vida, iso é o fundamental. Outro director podería facer que choraramos como magdalenas porque o tema dá para iso, pero non, queda xusto no límite desas vágoas de felicidade, de sentirse tan ben como os que protagonizan unha historia preciosa. E por riba de todo a idea de que nunca é demasiado tarde para aprender, e non so as letras, senón moitas outras cousas importantes da vida, porque do protagonista tamén teremos moito que aprender e reflexionar. Se dixera máis estaría contando demasiado, porque sigo pensando que o mellor é ver o que pasa e como van pasando as cousas nas vidas dos dous protagonistas e os que os rodean.

Está chea de diálogos e frases que quedarán na cabeza do espectador cando saia do cine, frases que tampouco quero poñer aquí para que vos mesmos as escoitedes, pero non me resisto a poñer unha so como exemplo: “O que non recibe amor na súa infancia ten aínda moito por descubrir despois”, e iso é o que lle pasa a Germaine, que ten amor para recibir e dar a toneladas, e ese é un dos motivos centrais da súa vida. Eu diría que non a deixarades pasar entre a cantidade de estreas de cine comercial que inundan as nosas pantallas, estou seguro de que vos gustará e vos dirá moitas cousas.

Fray Cadfael, el monje detective, novelas de Ellis Peters

Xa estamos de novo por aquí tras unha temporada de descanso, que non é que no quixera escribir nada, pero andaba de vacacións e non era cousa de poñerse cos textos do blog, de vez en cando hai que descansar. E para a volta vou escribir algo sobre vinte novelas, unha serie completa de lecturas ideais para as vacacións e para momentos nos que un non quere romperse moito a cabeza. Todas teñen o mesmo protagonista, un monxe, e non un monxe calquera, non, senón que é un que se dedica a investigar asasinatos. Non teño lidas todas, claro, pero son lecturas que fago entre outras máis longas ou para descansar un pouco e estes días que estiven de vacacións levei un par delas comigo. Das vinte levo as seis primeiras, pero non me cansan nada, son moi entretidas e están moi ben. Falo das novelas de Fray Cadfael, vinte historias escritas por Ellis Peters, reeditadas recentemente por Ediciones Pámies.

Ellis Peters é un seudónimo da autora inglesa Edith Mary Pargeter, un dos varios nomes que usou para escribir unha extensa produción literaria que comprende varios xéneros. Naceu en Horsehay (Inglaterra) en 1913. Tiña ascendencia galesa, polo que moitas das súas historias transcorren nesa zona do país. Durante a Segunda Guerra Mundial traballou na Armada Real en funcións administrativas e recibiu a Medalla do Imperio Británico. En 1947 viaxou á República Checa e quedou fascinada por esta cultura, aprendeu o idioma e traduciu varias obras de prosa e poesía checa ao inglés. Dedicou case toda a súa vida á escritura, tanto de non ficción como de ficción, sempre ben documentada. Non foi á universidade, pero foi unha estudosa autodidacta en todas as áreas que lle interesaban e foi nomeada Doutora Honoris Causa pola Universidade de Birmingham. Un dos seudónimos (dos catro que usou) que máis fama lle deron foi o de Ellis Peters, co que escribiu a famosa serie de novelas de Fray Cadfael, moitas delas levadas ao cine e a televisión. Morreu en 1995 na súa cidade natal. A súa obra pertence a varias categorías, pero sobre todo ensaios e ficción histórica. De todos modos, a que máis fama lle deu é a serie de intriga medieval comentada aquí. A primeira delas é “Un dulce sabor a muerte”, publicada orixinalmente en 1977, e a última é do ano 1994, “La penitencia de fray Cadfael”, no medio outras dezaoito historias sempre co mesmo estilo e intriga. A acción orixinal das mesmas vai entre 1137 e 1145, en plena Idade Media, nun mosteiro inglés preto do País de Gales, na que transcorren algunhas delas, sobre todo pola orixe galesa do protagonista.

O protagonista de todas elas é Fray Cadfael, un personaxe curioso, cheo de misterios sobre a súa vida que iremos coñecendo pouco a pouco e que, coas súas capacidades deductivas vai resolver os asasinatos que se producen en cada unha das novelas. Vive na abadía de Shrewsbury, en Inglaterra. É un monxe algo distinto. Ingresa no mosteiro xa cunha idade avanzada tras unha vida chea de aventuras de todo tipo. Participou nas Cruzadas o que lle da unha grande cantidade de talentos e habilidades moi útiles para a súa vida relixiosa. É como se, tras vivir completamente todo o que pode vivir un home da súa época, decidira retirarse á tranquilidade da vida monástica para pasar a última parte da súa vida. Nel é o encargado do herbolario, habilidade que aprendeu en Terra Santa (onde incluso estivo preso en mans dos musulmáns), xunto con dous axudantes. Pero ademais é un gran observador da natureza humana, ten unha tremenda curiosidade por todo, un home enérxico, cun gran sentido da xustiza e a limpeza e a transparencia na vida dos homes, que non soporta o engano, as mentiras e a falsidade, é un home transparente e claro e quere que todos sexan como el. Varios abades pasarán pola súa vida monástica e todos acudirán a el para que actúe como médico forense, detective, médico dos vivos, conselleiro, diplomático..., case imprescindible e home para todo. A verdade é que é un dos mellores personaxes literarios que teño visto, non so como detective, senón como persoa, xa que as novelas non se centran so nos casos detectivescos, senón que o desenvolvemento dos personaxes e as súas características tamén son importantes.

Os elementos históricos tamén son importantes e están ben documentados, o que lle da máis realismo e credibilidade ás historia, que por certo é unha das cousas que máis destacan de todas as novelas, que son cribles, sen elementos fantásticos e todas transcorren cun aire de realidade máis que destacable. Ademais algúns dos personaxes que aparecen, sobre todo con mencións ou de forma indirecta, son históricos. A vida do protagonista é moi interesante, chea de aventuras e, como dixen, pouco a pouco iremos coñecendo detalles da mesma, sobre todo da que pasou antes de ingresar no mosteiro e que é a razón de todos os seus coñecementos e capacidades. Non vou desvelala aquí, porque o mellor e ler as novelas e ir facéndose unha idea máis completa de todo o que pasou, xa que en cada unha avanza cousas. Faise monxe cunha idade madura, o que lle dá un coñecemento da vida moi superior ao resto dos seus irmáns, máis familiarizado coa vida de fóra que eles. Ademais tamén lle dá unha visión da vida máis moderna, ampla e progresista, o que fará que máis dunha vez teña conflitos e problemas co resto dos irmáns e cos distintos abades que van pasando pola súa vida. Hai algúns personaxes que van aparecendo en máis dunha novela, o que lle dá máis homoxeneidade ás historias, tanto monxes como xente de fóra que viron influídas as súas vidas pola intervención de fray Cadfael e que van aparecendo de vez en cando. Destaca por exemplo Hugo Berengario, o axudante do sherif do condado co que terá que traballar máis dunha vez e ao que lle une unha boa amistade. Tamén son importantes as mulleres, ás que coñece ben porque na súa vida anterior tivo contacto con varias, algunhas van aparecer de novo na súa vida xa como monxe. Saberemos que mantivo relacións con varias, pero destacan tres por encima de todas que foron moi importantes na súa vida. Así tamén en case todas as novelas teremos algunha historia de amor entre personaxes directamente vinculados aos asasinatos que temos en todas, historias que sempre serán animadas e levadas a bo termo coa intervención do protagonista que sempre sentirá simpatía polos sentimentos reais e sinceros.

Varias delas foron levadas á televisión nos anos 90 en coidadas adaptacións que non tiven, de momento, a oportunidade de ver, pero digo o de coidadas primeiro porque son series inglesas daquelas da BBC que sempre tiñan bastante calidade e segundo porque o protagonista das mesmas é un dos grandes actores da televisión e do cine ingleses, Derek Jacobi (ao que coñecín hai moitos anos na espléndida serie “Yo, Claudio”).

Cada novela é unha historia independente e non é necesario seguir a orde de publicación, pero si recomendable, máis que nada polo que dixen algo máis arriba, porque en cada unha temos datos novos sobre o personaxe que axudan moito a facerse unha idea completa do mesmo. Por outro lado tamén hai unha serie de personaxes que van aparecendo en algunhas e sempre é mellor saber primeiro como se coñeceron e que foi o que levou á relación que teñen co protagonista. Así que aínda que non imprescindible eu recomendaría, pouco a pouco, seguir a orde na que se publicaron orixinalmente. Ademais en conxunto veremos a evolución vital dos personaxes, meténdonos na vida da Idade Media nun pequeno pobo e a abadía que o preside, unha época ben documentada pola autora.

O monxe detective é un personaxe xenial e as lecturas fanse cun gran agrado e son moi entretidas. Moi apropiadas para calquera idade, tanto que estou pensando en probar este curso que ven con algunha e os meus alumnos a ver que lles parece, aínda que penso que terán que gustarlles. Non son nada complicadas, pero iso non quere dicir que sexan simples. Sempre hai unha certa intriga para descubrir ao asasino e os seus motivos, en algunhas este vai ser algo máis evidente que en outras, pero aínda así sempre hai dúbidas e o lector tentará resolver o misterio antes que o protagonista. O estilo e sinxelo e fluído, cun certo aire medieval na linguaxe que fai que sexa moi imaxinativo para o lector. É fácil pechar os ollos e imaxinar a abadía, os salóns, os hortos, os pobos e todos os variados escenarios nas que se van a desenvolver. Penso que son unhas lecturas ideais para o verán, para desconectar un pouco e trasladarse á Idade Media de paso que tentamos resolver un, ou máis, asasinatos xunto co gran poder de observación e reflexión de fray Cadfael. Non faltan tampouco algúns momentos de acción con loitas, persecucións e momentos de tensión, así que teñen de todo. Ademais son case como aperitivos, non teñen máis de duascentas páxinas que se len con gran agrado, atención e disfrute, polo menos para min. Xa digo, estes días lin dúas e as demais estarán entre as lecturas para facer entre cousas máis longas ou complicadas, xeniais para entreterse sen moitas máis pretensións, pero tendo en conta que tamén son novelas históricas ben documentadas.

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=aTDXiZ534-Y&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

"El médico", Noah Gordon

Hai autores e novelas polas que non pasa o tempo e que debería de ser de lectura máis que recomendada para todos os afeccionados á lectura. Hoxe saen ao mercado un montón de novelas de xénero histórico, moitas boas, outras decentes e outras mellor non perder o tempo, pero este xénero existe desde hai moito tempo, e hai novelas que as novas xeracións deberían de coñecer. Tamén aqueles que no seu momento non fixeron algunhas desas lecturas deberían de poñelas na súa lista, porque estou seguro de que non van perder o tempo. A novela e o autor do que vou comentar algo hoxe está dentro desta categoría, polo menos para min, aquela das lecturas que un debería de facer, e non so da novela de hoxe, senón dalgunha das outras que ten, xa que en xeral todas merecen a pena. O autor é Noah Gordon e a novela que comento é “El médico”. É unha desas novelas que deixan un bo gusto cando un remata e que queda entre as que penso que merece a pena reler nalgún momento, penso que gustará tanto ou máis que a primeira vez, e moitos dos autores posteriores a el creo que teñen moito que agradecerlle.

Noah Gordon é un novelista nacido en Worcester (Massachusetts) en 1926. Estudiou na Universidade de Boston, licenciándose en Periodismo e Letras. En 1951 casou e empezou a colaborar en varias publicacións do seu país. Tamén traballou no campo do periodismo científico. Antes disto ingresou no exército durante a Segunda Guerra Mundial, traballando en servizos administrativos en San Francisco. Tamén empezou a carreira de medicina, que era o que os seus pais querían que fixera e os temas médicos inspiraron grande parte da súa novelística. A comezos dos anos 50 empezou a traballar como editor en Nueva York e tamén en varias publicacións. A principios dos 60 estableceuse na súa cidade natal traballando como reporteiro para un dos periódicos locais. A súa primeira novela é “El rabino” (1965). Outras das súas obras son “El comité de la muerte” (1969) e “El diamante de Jerusalén” (1979). A novela que lle deu éxito internacional, publicada en 1986 é a que comento hoxe, “El médico”, con dúas continuacións posteriores, “Chamán” (1992) e “La doctora Cole” (1996). O conxunto das tres constitúe case unha historia da medicina desde a Idade Media ata a actualidade a través dos integrantes dunha mesma familia. As tres foron auténticos éxitos de ventas. Hai tamén un proxecto de levar a primeira delas ao cine, pero de momento parece un proxecto algo parado. Nos Estados Unidos non está considerado so un autor de best-sellers, senón que aparece como un dos mellores escritores contemporáneos, galardoado pola Sociedade de Historiadores Americanos co prestixioso premio James Fenimore Cooper, ademais doutros premios internacionais en España, Italia ou Alemaña. No ano 2000 publica “El último judío”, no 2002 un libro para nenos titulado “Sam y otros cuentos de animales” e no 2007 apareceu a súa última novela, “La bodega”, curiosamente ambas transcorren en España, país do que se considera namorado e que visitou en varias ocasións. Nunhas declaración recentes di que probablemente non publique nada máis, xa que pensa que é maior e non quere empezar nada que non poida rematar, dado que as súas novelas normalmente teñen unha certa extensión, pero nunca se sabe, porque ao mesmo tempo di que escribe todos os días, así que esperemos que aínda apareza algunha máis.

“El médico” é a primeira novela dunha especie de triloxía na que case fai unha historia da medicina, teño que dicir que aínda que as outras dúas non están nada mal esta é a que máis me gustou con algo de diferencia. Vainos contar a vida de Rob J. Cole, un rapaz nacido en Londres, fillo dunha familia de carpinteiros. Aos nove anos quedará orfo e terá que facerse cargo dos seus catro irmáns, tentando atoparlles novos fogares, xa que el non pode con todo. Estamos no ano 1020, principios da Idade Media, a época favorita para as novelas históricas. A súa nai morreu a consecuencia dun parto, pero Rob ten un “don” que vai percibir en varias ocasións, como por exemplo cando colle a man da súa nai no momento da morte, este don será o que marcará a súa vida. Antes de ser vendido como escravo será acollido por Henry Croft, coñecido co alcume do Barbeiro. Este home recorre Inglaterra facendo un pequeno espectáculo e traballando ademais como cirurxián, dentista, barbeiro e algunhas cousas máis, ademais de vender a “Panacea Universal”, un medicamento que teoricamente cura calquera enfermidade. Empezará como axudante e aprendiz, fará xogos malabares, debuxar caricaturas, contar historias e calquera cousa que provoque a atención do público. O Barbeiro morre dun ataque ao corazón tras varios anos de traballo e Rob herda o carro e o instrumental. A súa ilusión desde hai tempo é curar á xente, pero sabe que cos coñecementos que adquiriu neses anos non lle chega, quere ser un médico de verdade e para iso ten que estudar, cousa que non é fácil nesa época. Coñece entón a un médico xudeu que lle conta que hai escolas de medicina en Córdoba, Toledo e Persia, onde os médicos aprenden dos árabes. Atopase con dous problemas, un é que están moi lonxe, o outro que non aceptan a cristiáns nesas escolas. Decidido a non deixarse vencer polas adversidades farase pasar por un xudeu, converténdose en Jesse Ben Benjamín. Empezará unha viaxe desde Londres a Constantinopla de diversas maneiras e con moitas aventuras que hai que ler, porque ademais son do mellor da novela. O resto é mellor lelo, porque merece moito a pena.

É unha novela longa, como case todas as do xénero, pero que se le cunha rapidez asombrosa. O personaxe central é estupendo, con todos os cambios que van aparecendo na súa vida e todos os problemas que vai atopando. Os procesos de aprendizaxe que terá, non so no campo da medicina, son moi bos e están perfectamente trenzados para conformar unha historia xenial de superación, dor, sufrimento, penas e alegrías e moitas aventuras. Un personaxe moi intenso pero que en ningún momento aparece como algo irreal ou esaxerado, senón todo o contrario, parece moi real. Non faltará, claro está, algunha historia de amor e sobre todo un sentido da amistade que está por riba de case todas as cousas. Tamén é central todo o proceso no que pretende localizar e recuperar aos seus irmáns, a única familia que lle queda e que é moi importante para el. Esta é outras desas novelas que estou a comentar ultimamente que penso que son de lectura imprescindible para todos os afeccionados ao xénero e que marcaron unha liña a seguir para todos os autores deste tipo de xéneros que apareceron despois e seguen a aparecer, porque penso que é un dos xéneros dos que máis novelas se están a publicar nos últimos anos. Conseguide lela, non vos vai decepcionar en absoluto.

Esta excepcional novela lévanos desde a Inglaterra do século XI ata o esplendor de Persia e a idade dourada das civilizacións árabe e xudía, tras os pasos épicos e aventureiros de Rob Cole, un home que quere vencer á enfermidade e á morte, aliviar a dor dos demais e aprender os segredos da medicina. Unha viaxe polo tempo e o espazo, unha experiencia única a través dun relato imprescindible.

"Yo mato", Giorgio Faletti

Outro dos xéneros aos que son bastante afeccionado é a novela negra, de intriga, de investigación e asasinatos. Hai montóns de novelas deste xénero, algunhas grandes clásicos e outras que non resisten unha mínima análise, a verdade. Certo é tamén que non é fácil escribir unha novela deste xénero cunha certa orixinalidade, porque poderíamos dicir que está case todo escrito, pero as veces aparecen autores que lle dan un aire novo, uns personaxes algo distintos e, sobre todo, unhas situacións ou un desenvolvemento da historia que fan que mereza a pena a lectura. A novela que vou comentar hoxe estaría, para min, dentro deste grupo das que merecen a pena por varios aspectos. O autor é un italiano, chamado Giorgio Faletti e a novela que vou comentar é a primeira que publicou, “Yo mato”.

Giorgio Faletti naceu en Asti, unha cidade do Piamonte no noroeste de Italia, en 1950. É licenciado en Dereito e empezou profesionalmente no mundo da publicidade, pero pronto sentiu atracción polo mundo do espectáculo, actuando como cómico no cabaret do Derby, un local de culto en Milán. Posteriormente traballou en televisión nun programa dirixido por Rafaella Carrá na RAI, en 1982. En 1985 formará parte do elenco do programa cómico “Drive In”, onde creou o personaxe de Vito Catozzo, que chegou a ser todo un fenómeno social en Italia. Fixo tamén incursións no mundo da música como compositor, letrista e cantante. Obtivo o segundo premio e o premio da crítica do Festival de San Remo en 1994. Tamén compuxo cancións para outros coñecidos artistas italianos. No ano 2005 conduciu o programa “Nati a Milano” (“Nacido en Milán”) na RAI. Tamén é autor de varias pezas teatrais cómicas que tiveron bastante éxito. No ano 2002 escribe o seu primeiro libro. Curiosamente, vendo a súa traxectoria, non ten nada que ver co que fixera antes, nada cómico nin musical, todo o contrario, senón que é unha novela de misterio bastante dura e violenta. O título desta primeira historia é “Yo mato”, publicada en España no ano 2005. O seu debut no xénero foi un auténtico éxito editorial non so en Italia, senón tamén en outros países, como España ou Estados Unidos (onde se falou de facer unha versión cinematográfica que non sei se segue a ser un proxecto en marcha ou está parado). No ano 2004 publicou unha nova novela do mesmo xénero (que comentarei noutro momento) titulada “El tercer lado de los ojos” e no 2006 a terceira, “Fuera de un evidente destino”. Ten dúas novelas máis despois destas, a última de momento titulada “Io sono Dio” (“Yo soy Dios”) que supoño que en breve estarán publicadas por aquí, as anteriores tiveron bastante éxito e merecen a pena. Todas elas están editadas en castelán por Grijalbo e DeBolsillo.

Jean-Loup Verdier é o presentador dun programa de moita audiencia da radio de Montecarlo, un día recibe durante a emisión a chamada dun descoñecido que di que so coñece unha maneira de aguantar a mediocridade da xente, saír á rúa e matar. Ao principio todos creen que é unha broma, pero ao pouco tempo aparecen as primeiras mortes. A parella formada por o campión de Fórmula 1 Jochen Welder e a xogadora de xadrez Arijane Parker aparecen asasinados coas cabezas desolladas e unhas letras escritas con sangue no chan: “Eu mato...”. Desde ese momento ninguén dubida de que a ameaza é algo real, ningunha broma, real e brutal. O encargado da investigación será o xefe da policía de Montecarlo, o inspector Hulot, perdido nunha situación na que non hai motivos, pegadas nin pistas, sen poder saber quen vai ser a próxima vítima, sen saber que razóns levan ao asasino a arrincarlles a cara, nada de nada. Para iso vai pedir a colaboración de Frank Ottobre, un axente especial do FBI retirado, un home atormentado polo suicidio da súa esposa, razón pola cal se retirou e que pasa os días en Montecarlo cheo de remordementos. Aínda así é unha lenda no seu traballo, pero ao principio a pesar de todas as súplicas, non quere axudar na investigación. Ao mesmo tempo o pai de Arijane, a primeira vítima, un xeral do exército norteamericano, está disposto a investigar pola súa conta para cazar ao asasino. Deste xeito os tres tentarán atrapalo, aínda que vai seguir actuando, impasible e sen remorsos, enchendo a cidade de terror e horror.

Evidentemente non vou dicir que sexa nada orixinal no seu plantexamento, máis do mesmo, poderíamos dicir, pero ten unha serie de elementos que fan que sexa algo distinto e que mereza a pena. Por un lado temos aos personaxes, aos que o autor dá moita atención, non son meros elementos dentro da historia. Os tres principais están perfectamente desenvolvidos, son moi distintos e cada un ten as súas razóns para actuar como actúan. Pero non so eles, as vítimas e os secundarios tamén son moi importantes e todos aportan algo á historia. Todos os asasinados teñen algún elemento importante e a forma de actuar do asasino vai cambiando, non usa sempre os mesmos métodos, o que desconcerta á policía e lle dá un elemento máis de interese para o lector. É máis, o autor consegue que nalgunhas ocasión o lector se vexa afectado polos mesmos, dada a forma na que presenta a eses personaxes. Destacan por ser persoas reais, ou todo o reais que poden ser dentro dunha novela, que teñen problemas e cometen equivocacións, dubidan, e esas dúbidas desencadean traxedias. Os asasinatos son bastante crueis e brutais, e así aparecen na novela, certos momentos son verdadeiramente desagradables, pero contribúen perfectamente a dar esa idea de sen sentido que ten o asasino, que parece que actúa de forma aleatoria. Digo isto porque algúns momentos son bastante fortes, máis que noutras historias do xénero, e poden sorprender e facer que o lector sinta arrepíos ante eles. A maior parte dos personaxes secundarios son estupendos, e moitos deles serán fundamentais para resolver a trama, case todos teñen unha serie de peculiaridades que os fan máis que interesantes para o lector. Tamén destaca pola situación da historia no Principado de Mónaco, que se converte nun personaxe máis, as súas rúas, as terrazas, bares, edificios e tamén, de paso, aparece unha certa crítica no sentido de ser un paraíso fiscal e o lugar no que van refuxiarse moita xente de diñeiro.

O dito, unha boa historia que terá ao lector en tensión durante moito tempo, intrigado e atento, que se le con facilidade e interese, cun estilo directo e sen “cortarse un pelo” en moitos momentos, cuns protagonistas moi interesantes e algo distintos á norma do xénero, dos que coñeceremos partes da súa vida que lle dan máis interese e cercanía á historia, unha historia que estou seguro de que vos vai atrapar do mesmo xeito que atrapa a todos os que participan nela, interesante e recomendable. Espero que vos guste.

"El nombre del viento", Patrick Rothfuss

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=CNr3A4kGPzs&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

Normalmente, tras rematar unha novela e plantexarme facer un comentario, sempre boto unha ollada por internet a outros comentarios, buscar datos biográficos e esas cousas, máis que nada para documentarme un pouco e ver tamén as distintas opinións e consideracións que sobre a lectura que fixen tiveron outras persoas. O normal é que apareza de todo, a maioría son bos comentarios e poucos son malos, tamén será porque con todo o que se publica hai que ser un pouco selectivo co que se le e normalmente un ponse a ler algunhas cousas de autores que xa coñece ou que tiveron boas críticas, ventas ou porque o tema pode resultarme atrainte. Pois con esta novela que vou comentar hoxe teño un pequeno problema, todos os comentarios que vexo pola rede son excelentes, parécelles boísima, do mellor dos últimos anos no xénero e que marcará época e, aínda que gustoume a min persoalmente non me pareceu para tanto, a verdade, resultoume entretida, amena pero pouco máis. Falo dunha novela de recente publicación e que está a ter moi boas ventas, tanto no seu país como fóra del, “El nombre del viento”, de Patrick Rothfuss. De entrada non son demasiado amigo das triloxías, a verdade, sobre todo cando pasa tempo entre a publicación do primeiro e o resto, non por nada, pero as veces se deixas pasar demasiado tempo case tes que reler a anterior para recordar un pouco a historia e coa cantidade de libros que pasan entre un e outro é fácil esquecer algunhas cousas. Recoñezo que as veces é imprescindible facelo así, en partes, porque a historia enteira non seria publicable nun so volume, pero non son dos libros que me guste demasiado ler. Non é o mesmo con aqueles que teñen os mesmos personaxes pero que cada un ten unha historia que empeza e remata, polo menos non quedas con intrigas e dúbidas, e se están ben deseñados e o escritor é bo pois sempre resulta interesante. Digo isto porque esta é a primeira novela dunha triloxía na que nos vai contando a historia do protagonista. Neste primeiro conta os seus primeiros anos, e hai cousas que estaba esperando que tiveran unha explicación ou algo así e cando rematei quedei como estaba, tendo que ler o seguinte se quero despexar esas dúbidas, a verdade algo que non me gusta demasiado. Por certo, falamos dunha novela de xénero fantástico, non de ciencia ficción, senón desas de fantasía, con mundos distintos ao noso, algo de maxia, seres fantásticos e case todos os elementos do xénero.

Patrick Rothfuss é un autor nacido en 1973 en Madison, Wisconsin (Estados Unidos). Foi un asiduo lector e no ano 1991 matriculouse na universidade coa intención de estudar enxeñería química, non lle debeu gustar e pasouse á psicoloxía clínica, pero logo dedicouse a estudar asignaturas que lle resultaban interesantes sen estar matriculado de xeito oficial. Tivo varios traballos e empezou a escribir unha novela de fantasía moi longa que chamou “The song of Flame and Thunder” (que sería algo así como “A canción da chama e o trono”). Graduouse no ano 1999 con un título en lingua inglesa. Despois realizou un curso de profesor e dedicouse logo a dar clases. Agora é profesor adxunto de literatura e filoloxía inglesa na Universidade de Wisconsin. Cando rematou a súa novela envioulla a varias editoriais, pero foi rexeitada. No ano 2002 gañou un concurso presentando un extracto da súa novela e gracias a iso conseguiu que a editorial DAW Books a publicara dividida en tres tomos baixo o título xeral de “La crónica del asesino de reyes”. O primeiro tomo, “El nombre del viento”, foi editado no ano 2007, ano no que gañou o Premio Quill á mellor novela de fantasía / ciencia ficción e converteuse nun dos libros máis vendidos nos Estados Unidos. Fóra do seu país tivo moi boas ventas, en España publicouse no ano 2009, tamén con moi bos resultados. A segunda novela está prevista para o ano 2011, “El temor de un hombre sabio” e a terceira, “Las puertas de piedra” como título previsto e sen data de publicación aínda.

O protagonista e Kvothe, que vainos contar a súa vida, é un músico, mago e aventureiro que, tras ser moi famoso na súa xuventude, desaparece. Convertido en Kote atopámolo ao principio da novela levando unha taberna en Devan Lochees acompañado dun discípulo chamado Bast. Un día aparece un personaxe, chamado Cronista, que convence ao noso protagonista para que lle conte a historia da súa vida. A historia transcorre en dúas liñas, por un lado o presente no que está a contar a súa historia contando ademais con que sabemos que algunhas persoas andan a buscalo, e o pasado, a historia da súa vida contada desde o principio. Así coñeceremos a súa infancia e xuventude neste primeiro volume. Como os seus primeiros anos transcorren coa súa familia nunha troupe de músicos e actores que van polos pobos facendo o seu traballo, como un día aparece un home que lle vai ensinar os seus primeiros conceptos de maxia ademais de outras moitas cousas, como Kvothe amosa ter unhas dotes moi especiais para todas estas cousas ademais da música e ter unha facilidade natural para a aprendizaxe de calquera cousa, porque asimila todo enseguida. Un día a súa familia e todos os que van con ela son asasinados e terá que buscarse a vida, tentando sobrevivir nunha das grandes cidades da súa época. O seu gran obxectivo é ser admitido na Universidade na que se estudan todos eses conceptos máxicos dos que está chea a historia e a partir de aquí xa non vou contar máis, que creo que xa contei bastante e é a partires de este punto cando penso que a historia é algo máis interesante.

Dicía ao principio que tras ver os comentarios da xente sobre esta novela quedei un pouco “preocupado” porque non coincido demasiado coa maior parte deles. Todos falan dela como a mellor novela do xénero dos últimos anos, falando de que desde Tolkien non aparecera nada tan orixinal e ben tratado, incluso algúns din que é a mellor novela do xénero, falando de que é algo diferente, novidoso, na que o mundo fantástico aparece como algo completamente real, minucioso e incluso que parece máis unha crónica histórica que unha novela de fantasía. Coincido con eles no sentido de que está máis centrado nos personaxes e nas súas vidas que en todo o que é o mundo máxico, ademais de que é unha maxia algo distinta, sinxela, simple, sen grandes espavientos e efectos especiais, case de andar por casa, como se todo o mundo puidera facela. Si penso que o personaxe principal e atrainte e chama a seguir lendo, sobre todo para saber o camiño que o levou a vivir no presente como un humilde posadeiro cun negocio que case non ten clientes e case escondido nese pequeno pobo tras ser, como parece polo que se di, un dos homes máis importantes da súa época. Outros din que por fin leron unha novela de fantasía para adultos, e aquí si que non estou de acordo. Paréceme unha lectura máis para adolescentes afeccionados ao xénero que para outro tipo de lectores. Hai que ter claro que un ten que ser afeccionado a este xénero para que lle guste, senón o é, mellor non tentar lela, porque seguro que non lle vai gustar. A historia non está mal, é entretida e a lectura faise con agrado e tranquilidade, pero nalgúns momentos pareceume falta de emoción. Ademais non é sinxelo entrar nela, é unha novela longa, de máis de 800 páxinas e teño que dicir que coñezo a algunha persoa que ao chegar ás duascentas páxinas máis ou menos deixouna porque non a enganchou. A min pasoume algo parecido, pero como teño o costume de non deixar unha novela sen rematar continuei, e chegando ás 300 páxinas estaba algo máis metido na historia e resultoume máis entretida, pero sen chegar a engancharme tanto como outras moitas novelas deste xénero. Ademais non atopei tantos elementos orixinais como din algúns comentarios, aínda que penso que están bastante ben metidos na historia e non lle sobre nada. A parte na que sobrevive na cidade recordoume a algúns pasaxes de “Oliver Twist” e moitos dos momentos que pasa na Universidade trouxeron a miña memoria moitos momentos da saga de “Harry Potter” (que teño que dicir que lin enteira, gustoume e penso que as últimas eran, por dicilo dalgún modo, máis “adultas” e duras que esta que comento hoxe). Con isto non quero dicir que non me gustara, gustoume e entretívome, pero non tanto como os comentarios que lin antes de facer este. Claro que a literatura é algo subxectivo e os gustos son tan variados como os lectores e cada un saca as súas propias conclusións e como sempre estes son comentarios subxectivos meus que non teñen que coincidir cos dos demais, pero si que me gustaría que se algúns dos que me len leron esta novela me digan se coinciden en xeral comigo ou non.

E un último comentario sobre un aspecto que me chamou moito a atención. Estou tentando conseguir a edición en inglés deste libro porque ao final aparece un personaxe que é coidador de porcos, que nun momento din que pertence á tribu dos “paletos” que fala cunha mistura entre galego, asturiano e castelán medieval e cunhas estruturas que penso que non poden saír do autor orixinal, polo que creo que pode ser unha liberdade da tradución que me resultou sorpresiva por un lado e rara por outro, non sei como cualificalo, pero cando esta a ler ese fragmento case alucino coas conversas e as frases dese personaxe. Como antes se alguén xa a leu a ver que pensa deses capítulos.

El Concierto

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=vNi9X8RcQIk&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

É evidente que non vou demasiado ao cine, gústame moito, pero nesta época por un lado non é que as estreas sexan demasiado decentes, chea a carteleira de cine de verán e, por outro, o desembolso económico que supón unha sesión para os que somos na casa fai que un teña que ser algo selectivo coas cousas que vai ver, polo que normalmente queda reducido ás tardes de inverno nas que non queda moito máis remedio que meterse nunha sala ou cando realmente estrean algo que merece a pena. Como cinéfilo non cambio para nada a sala de cine polo salón de casa para ver unha película, pero tendo en conta o comentado anteriormente as veces non queda máis remedio que ver as películas na casa. Como os comentarios de cine deste blog son os máis reducidos, en comparación cos outros temas, tamén penso que podo comentar aquelas películas que, aínda que non estean no cine nese momento, poden verse alugadas en DVD ou por outros medios que todos coñecemos, pero sempre, por favor, en boa calidade tanto de imaxe como de son, porque algunhas das que circulan son realmente invisibles, non sei como hai xente que é capaz de ver algunhas delas, a verdade.

Hoxe vou falar dunha película que vin hai uns días e que penso que realmente merece a pena, xa que nos gustou bastante. Non é un estreo recente, é unha cinta do ano pasado que tivo un certo éxito sobre todo gracias aos comentarios da xente que ía vela, polo que foi pasando duns a outros, o que fixo que estivera un certo tempo en carteleira, máis que outras. Ademais é unha cinta francesa, rompendo un pouco coa tónica de que parece que o único que se ve e se estrea é cine americano e que é o único que leva xente ao cine. A película titúlase “El concierto” e o título dá unha idea case perfecta do que nos vai contar, xa que está centrada nun concerto de música clásica, pero un concerto un tanto especial, sobre todo polos músicos. O director, completamente descoñecido para min, é Radu Mihaileanu, un romanés afincado en Francia. Esta é a súa sexta película e as anteriores tiveron un certo éxito no país veciño. Normalmente as súas historias son protagonizadas por persoas normais, centrado en personaxes de carne e óso e teñen que ver con desfavorecidos ou inxustizas. Neste caso estamos ante unha comedia, pero que ademais de momentos realmente simpáticos, non deixa de lado temas dramáticos e emotivos, tratados sempre con delicadeza e bo humor, que as veces é a mellor forma de queixarse de algo ou de deixar clara unha situación negativa. Todo isto acompañado do tema da música clásica como un fondo moi importante para o desenvolvemento da historia. De todos modos que ninguén pense que estamos ante unha película realista, non o é, é case unha fantasía de soño e maxia, de xente normal buscando que os seus soños se cumpran e poder vivir sen as frustracións que os afogan no día a día, pero cun ton simpático e leve, que fai que as veces algunhas cousas sexan aínda máis tristes, con ese ton agrio e doce que teñen moitas veces este tipo de cintas que non queren converterse nun tremendo drama case de teleserie e tampouco nunha caricatura da realidade. Os actores non son demasiado coñecidos fóra das súas fronteiras, excepto algún dos franceses que son recoñecibles se un é afeccionado a ver cine dese país. O resto son case todos actores rusos, entre eles os protagonistas, que teño que dicir que están perfectos todos e cada un deles nos seus papeis, plasmando perfectamente esa imaxe entre a tristeza, a decepción, a loita do día a día e o desexo de cumprir os seus soños, que ao final é o que move a todos e cada un deles a facer o que fan.

A historia é sinxela, o protagonista é Andrei Filipov, que traballa como limpador no teatro do Bolshoi. Hai 30 anos era un dos máis coñecidos directores de orquestra de Rusia, pero tras negarse a desfacerse dos seus músicos xudeus tivo que deixar o traballo da súa vida e vivir de recordos e frustracións. Un día, mentres limpa o despacho do xefe do teatro recíbese unha invitación por fax para que a orquestra do Bloshoi dea un concerto en París, no Teatro do Châtelet. O único que se lle ocorre é quedarse co fax e tentar convencer aos seus antigos compañeiros para facerse pasar pola auténtica orquestra e ir a dar ese concerto. O primeiro que terá que facer é tentar convencer a un ex axente do KGB que tivo moito que ver coa súa caída en desgraza para que actúe como manager e leve todas as negociacións. Este personaxe é dos mellores, un home que segue pensando en recuperar a antiga Rusia comunista e que decide axudalo por razóns máis persoais que porque sinta que lle debe algo a Filipov. Outro dos grandes personaxes da cinta é Sacha, o amigo íntimo de Filipov, condutor dunha ambulancia que leva sempre a serea posta e que se cae a pedazos, pero que sempre está de bo humor e aínda que ao principio pensa que a idea e unha tolería, ao final é un dos que máis vai traballar para conseguir que se faga realidade. Logo empeza a travesía para tentar xuntar a todos os seus antigos músicos, algúns xa moi maiores e outros reticentes a formar parte da suplantación. Pero todo son problemas, de diñeiro, de músicos, de instrumentos, de roupa, de pasaportes..., pero pouco a pouco as cousas irán collendo o camiño correcto. O resto é mellor velo, merece a pena ver como van avanzando no proceso e como van conseguindo as cousas, para rematar cun final perfectamente montado polo director, con ritmo e emoción nunha larga escena final que merece moitísimo a pena.

O mellor é que, aínda que ten momentos realmente dramáticos e tristes están en todo momento aderezados cun ton de comedia e optimismo moi conseguido e que fai que o espectador teña un medio sorriso en todo momento, con algún no que terá que rir con ganas, porque é imposible non facelo. Desde o principio, no que un dos medios de conseguir ingresos do matrimonio Filipov é contratar “figurantes” para manifestacións e incluso para vodas de mafiosos rusos que non queren máis que aparentar e enchen a cerimonia de xente, aínda que non os coñezan de nada. A forma de conseguir os pasaportes é outro deses momentos máis que bos, así como as distintas aventuras que van correr cando cheguen a París. É unha traxicomedia, máis cómica que tráxica, que merece moito a pena, protagonizada por uns xenios da música que por cuestións políticas ou relixiosas foron condenados ao ostracismo polos mandatarios rusos, pero que saben que aínda lles queda moita música e ganas nos seus corazóns. O ton é amable e case familiar, sobre todo nos personaxes principais, que son nos que se centra o director, tendo como fondo ademais a historia que algúns teñen coa violinista francesa que queren contratar para que faga de solista no concerto. Non se lle pode negar unha certa carga crítica contra certos aspectos que a algúns lles poderán parecer esaxerados e a outros menos, pero que son innegables e tristes. En certos momentos está preto do histrionismo, sobre todo con algunhas escenas das que transcorren en París, pero se queda no límite do ridículo, sen chegar a forzar demasiado as situacións. Merece a pena, pasaredes un bo rato.

Libranda, decepción

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=KXDi0dV8GpA&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

O meu gozo nun pozo, a verdade. Hai unhas semanas facía por aquí un comentario sobre Libranda, a plataforma creada por varias editoriais que por fin se decidiran a dar un paso para os que temos Ebooks e poder mercar algún libro de vez en cando para poder disfrutar deles dun xeito algo máis legal. A cousa non tiña mala pinta, a verdade, eran varias das máis importantes editoriais do país as que se xuntaran para poñer en formato dixital as súas obras ou gran parte delas e poder mercalas. O primeiro que non me gustou moito, aínda que non era mala idea pensando nas librerías tradicionais, era que eles non eran directamente os que vendían, senón que funcionaban como unha especie de ponte entre as editoriais e as librerías, que eran as que lle mercabas os libros en realidade. Podes acudir á páxina de Libranda para ver as obras que están dispoñibles e logo eles mesmos teñen enlaces para ir as páxinas das librerías e facer alí a compra. Xa digo, algo máis incómodo e con máis pasos dos necesarios, pero que é unha idea que non me parece mal no sentido de que a librería tradicional, que xa non é un negocio que vaia demasiado ben, así non perde unha grande cantidade de ventas. Tamén é certo que as que están a disposición do comprador de momento son case todas ou grandes superficies ou tendas que so funcionan a través de internet, co cal supoño que a pequena librería á que imos de vez en cando a ver as novidades ou encargar algún libro que andemos a buscar acabará perdendo unha parte da súa xa pequena clientela, a non ser que se decidan tamén a traballar con esta nova plataforma, aínda que isto lle pode supoñer unha estrutura con páxina en internet e unha serie de gastos e atencións que moitas delas non poderán, supoño, asumir.

Pois a idea non parecía mala, pero ao final penso que, agora que xa funciona, quedou en nada, ou polo menos, en moito menos do que algúns esperabamos, confiados en que por unha vez as cousas serían distintas por estes lares, pero non, como sempre, os mesmos erros e a mesma confianza en que o comprador final é pouco listo, por non dicir outras cousas. Onte acordeime de que o día 15 deste mes era o que dicían que a cousa ía empezar a funcionar, e algo ilusionado, para que negalo, fun á páxina. O primeiro foi ver cantos libros tiñan dispoñibles de momento, algo máis de 1000, que non é unha cantidade esaxerada pero que para empezar non está mal. Ademais temos bastantes novidades, as últimas novelas de Julia Navarro, María Dueñas e outras de recente publicación, aínda que a maior parte xa teñen un tempo. Ben, por este lado a cousa non pintaba demasiado mal e é de supoñer que día a día o catálogo crecerá bastante, a non ser que queiran esperar a ver como vai a cousa para poñer máis libros ou non. Aínda así pouco que ver co que ten un a disposición noutras páxinas parecidas, por exemplo a que máis vende de momento en libro dixital que é Amazon, pero que de momento aínda que ten algunhas cousas non en inglés son poucas, pero xa digo, para empezar non está mal. Así que do catálogo inicial non nos imos queixar demasiado, pero doutras cousas si, claro.

Para empezar, se un quere baixar e xestionar os libros o primeiro que ten que facer é instalar no seu ordenador un programa de Adobe, o Adobe Digital Editions, que é o que servirá para gardar os libros no ordenador e pasalos aos lectores, supoño, porque nunca traballei con el e non o teño instalado. Isto xa é un incordio, non basta con baixar o libro e pasalo ao lector directamente, non, temos que pasar antes polo programiña. Por un lado ten a súa razón de ser, nun principio imos poder instalar o libro baixado en seis dispositivos, porque ese número foi o que eles consideraron que circular un libro en papel, vale, un número aleatorio pero que ten unha certa lóxica, para eles, claro. Os libros en papel circulan moitas veces e pasan seguramente por moitas mans, así que por que queren evitar que pase o mesmo cos dixitais. Supoño que terá algo que ver coa piratería, pero non a vai evitar, ata agora case non existían e moitos sabemos, gracias a Deus, onde conseguir os libros, polo menos de momento, así que impedir que poidan circular libremente os que mercamos non vai evitar isto, aparte de que enseguida aparecerá algunha maneira de saltarse ese DRM e facelos circular, seguro. Outras compañías tentaron facer o mesmo coa música (lease Apple e Itunes, agora tamén con libros) ou co cine e as series, tentativas que acabaron saltándose os usuarios, que sempre están á que salta. Moitos posibles clientes, ante este uso obrigatorio do programa de Adobe é máis que posible que non dean o paso, así que a ver que pasa, verémolo. Ademais so podemos baixar os libros nun so formato, o Epub con DRM, como xa dixen, que é compatible coa maioría dos lectores, pero non con todos, como poden ser, creo, o Kindle ou o novo Ipad. Ademais os que usamos outros formatos porque nos resultan mellores en varias cousas, como a paxinación, a duración da batería, etc., non poderemos facelo, xa que o programa de Adobe penso que non fai conversión e non traballa con eles. Eu, como digo, uso maioritariamente o formato FB2, que é o que mellor me vai, pois nada, a aguantarse e usar o anterior.

Un segundo problema ven por algo que levo un rato tentando e que non me resultou nada fácil, a búsqueda dun libro determinado. Desde a páxina de Libranda é algo sinxelo, xa que podes facela por autor, título e ISBN, pero non pasa o mesmo con algunhas das páxinas das librerías, nalgunhas non é posible buscar so en formato dixital, co cal saen as veces montóns de resultados nos que terás que pasar un bo rato tentando saber se existe ou non nese formato. Así que para os que decidan mercar algún libro mellor facer a búsqueda desde a páxina de Libranda e logo acudir a algunha das tendas que traballan con ela. Nese sentido, de momento, de todas as que aparecían funcionan nove, varias grandes superficies e algunhas que so venden a través de internet. Entre as grandes temos a Casa do Libro, o Corte Inglés, FNAC e outras que, curiosamente son a maioría catalás, que parece que nese sentido están algo máis espabiladas. De todos os modos xa digo que os prezos son os mesmos en todas elas, así que non esperedes comparar en varias para atopar algún un pouco máis barato, podedes evitarvos o traballo. Hai outras catorce ou quince que aparecen como “proximamente”, así que o número é bastante grande, pero como dixen unhas liñas atrás, dáme un pouco de pena que non aparezan pequenos negocios, que ao final son os que máis perden.

E deixo para o final o maior problema de todos e que é unha constante nestas cousas, o prezo dos libros. Podemos atopar os máis baratos desde uns cinco euros, que non está mal, aínda que a maior parte deles son bastante antigos. Sobre 7/8 temos unha boa cantidade, son todos eses que xa apareceron en formato de bolsillo, algúns máis antigos que outros, pero con bastantes cousas interesantes entre as que haberá que navegar moito para atopar algo que un lector habitual non tivera lido, pero seguro que algo aparece. Entre eses un día que teña tempo adicareime a buscar e mercar algo, aínda que so sexa para probar. De todos modos, sinceramente, case é o mesmo prezo ao que os podemos atopar en formato libro, o que me parece unha barbaridade, porque están aforrando moito diñeiro co formato dixital, que non lles pode custar tanto, así que haberá que pensalo. Tamén será certo que xogan con que unha persoa que merca un libro dixital quere ter a súa disposición novelas para poder lelas nel, pero non a calquera prezo nin pensando que nos están a tomar o pelo. E o peor ven coas novidades, que están entre os 16/17 euros, mal. O libro en formato papel custa uns 22, quererán convencernos que de editar un libro custa 6 euros, que é a diferencia que hai, non o creo. Como sempre queren facer de nos o que eles queren, paréceme moi caro, pensando tamén que o formato papel xa me parecía caro antes, e logo se queixan de que a xente non le, claro, normal. Se un le un par ou tres de libros ao mes a ver quen pode gastar máis de 60 euros se é lector de novidades, claro que dirán que sempre están os formatos máis económicos, pero neses as novidades tardan algo en saír, e as veces nin saen, así que por ese lado non. Se un vai á tenda dixital que mencionei antes, Amazon, verá como as novidades están ao redor dos 11 euros, unha cantidade algo máis axeitada para o que é, sexamos claros. Paréceme que queren facer unha boa recadación a costa dos que mercamos os libros dixitais, xa que como dixen antes, cando un merca un lector destes non ten máis remedio que ler os gratuítos que lle trae (que non vou negar que moitos non sexan interesantes, pero algo antigos e moitos xa lidos) ou ter que andar pola rede buscando páxinas onde poder conseguilos doutros xeitos que todos coñecemos. Se agora que podemos mercalos dun xeito legal e respectando os dereitos de autor temos que pagar cantidades que están moi cerca dos outros formatos non creo que aqueles que estean dubidando se pasarse ou non ao formato dixital tomen a decisión. Os lectores de momento non son baratos, aínda que baixaron un pouco e como a oferta é algo máis grande xa hai competencia, se os libros tampouco o son, para que vou mercar un ? Pois non, moitos se botarán para atrás, e non me estraña.

En resumo, que non é a cousa para tirar foguetes. O mellor é que se alguén quere mercar algunha novidade agora poderá facelo de xeito legal, pero con demasiadas limitacións para que mereza a pena. Sobre todo polo prezo, é incrible que por outros países e outras páxinas as cousas sexan moito máis baratas, a eles si que lles merece a pena mercar neste novo formato. Ademais o concepto de competencia non existe, xa que todas as tendas teñen os libros ao mesmo prezo, ou pagas o que eles marcan ou nada. É un principio do que espero que os demais non aprendan demasiado e pensen en ampliar as posibilidades, os formatos e sobre todo as cantidades que teremos que pagar para mercar os libros. Claro que como ata o momento son case os únicos non nos queda máis remedio que pasar polo aro, se queremos, claro. Como en todo despois se queixarán da piratería, tentarán pechar páxinas ou mandar correos ameazantes e todas esas cousas que pasan con outro tipo de páxinas, pero é evidente que se o consumidor final non ve unha avantaxe en certos aspectos non vai mercar. Esta non é, evidentemente, a maneira de conseguir o despegue definitivo dos lectores dixitais neste país, espero que vexan os problemas e cambien pronto as cousas, senón, espero que non, seguiremos como sempre.

"La cúpula", Stephen King

[youtube http://www.youtube.com/watch?v=zQJmy6k8NNY&rel=0&hl=es_ES&feature=player_embedded&version=3]

O autor da novela que vou comentar hoxe xa apareceu por aquí, así que esta vez afórrome a reseña biográfica, que xa está feita no post de “Los ojos del dragón”, falo de Stephen King. Xa dixen naquel momento que era un dos meus autores favoritos e que era moi afeccionado ás novelas de ficción ou terror. Tamén teño que dicir que ultimamente tíñame un pouco desencantado e case aburrido, quero dicir que moitas das súas últimas novelas non me gustaron demasiado, aínda que lin todas, paixóns que ten un, que lle imos facer. Tamén parece como se este tipo de xéneros non foran demasiado “literarios” e penso que pouco respectados por grande parte da crítica e tamén por moitos lectores, aos que lles parecen “menores” ou pouco “serios”. Evidentemente cada un ten a súa opinión, pero ninguén pode negar a importancia para a historia da literatura dos grandes autores do xénero, xente como Poe, Lovecraft, Assimov, Clarke..., e moitos outros que podería mencionar, así que penso que so por ser un autor que vende moito non lle debemos quitar o mérito que ten. O malo é que parte desa imaxe ven das adaptacións cinematográficas, que como dixen nalgunha ocasión, salvo excepcións, son bastante malas e non están á altura das novelas. Por outro lado nos últimos anos tamén penso que a súa produción está algo por baixo das súas posibilidades como autor e algunhas non merecen a pena, pero a maior parte delas si. É un autor especializado nun tipo de novelas que conectou con moito público, e iso penso que ten que ser respectado, aínda que non ten porque ser compartido. Certo é que é un autor ao que “amas” ou “odias”, non hai demasiados termos medios con el, pero iso tamén pasa con moitos outros. Algunhas das súas obras son grandes novelas do xénero, “El resplandor”, “El misterio de Salem´s Lot”, “Misery”, “El retrato de Rose Madder” e a maior parte das súas coleccións de contos, que soen ser magníficos. Pois esta última novela que publicou penso que está entre as mellores da súa extensa produción e ao mesmo tempo dentro das mellores do xénero. Moitas delas non son so historias de terror, misterio e ficción, senón que podemos ver sempre certa crítica social, críticas a moitos comportamentos humanos, as súas reaccións e formas de facer as cousas, pois nesta isto é un argumento central. Falo da súa última novela, de publicación recente, titulada “La Cúpula”, editada como é habitual por Plaza&Janés.

A historia non é excesivamente orixinal, non está mal, pero o suceso central non é máis que un detonante para analizar e desenvolver unha serie de comportamentos humanos opostos ante unha situación que non poden controlar nin entender. Un día, de repente e sen ningunha explicación, o pobo de Chester´s Mill queda cuberto por unha especie de cúpula transparente que ao principio so se percibe cando algún avión, paxaro ou automóbil choca contra ela, que é como van descubrir ese estraño suceso. Así quedarán completamente pechados ante o mundo exterior, ninguén pode entrar e ninguén pode saír. “Ninguén de fóra pode axudarnos” é unha das frases que un dos protagonistas dirá en certo momento. Chester´s Mill é o típico pobo pequeno dos Estados Unidos, moitas das historias do autor transcorren neste tipo de pequenos núcleos que son moito máis sinxelos de manexar que as grandes cidades e ademais que dan para analizar moito mellor os comportamentos de xente que se coñece de toda a vida, porque este será o fío fundamental da historia, as distintas reaccións ante un acontecemento que os supera e que non saben nin interpretar nin como loitar contra el. Cerca de 2000 habitantes e dous personaxes centrais que van actuar como protagonista e antagonista, tentando facer cada un as cousas á súa maneira e vendo como unha parte do pobo irá con un e outra co outro, nun xogo de manipulación, falsidades, mentiras, verdades a medias que levarán a un a buscar unha solución e ao outro manipular buscando sempre o seu propio beneficio. O protagonista é un veterano da guerra de Iraq que agora deambula de pobo en pobo buscando traballo, Dale Barbara. Verase atrapado no pobo no mesmo momento no que ía marchar, os forasteiros non son demasiado ben vistos nese tipo de pobos case pechados e, tras traballar un tempo como cociñeiro na cafetería local, ten que marchar tras ter algún enfrontamento violento con algúns homes do pobo. Este será o home que tentará buscar unha solución, investigar, probar formas de acabar coa cúpula para poder saír, e ademais será o nomeado polo Presidente para xestionar todo desde dentro. Xunto a el unha serie de personaxes que se porán do seu lado, que non vou mencionar, porque é mellor descubrilos a medida que lemos. O antagonista é un dos concelleiros do pobo, o segundo, xa que son tres, pero que é o que manexa todo, usando aos outros case como manequíns. Este é “Big Jim” Rennie, un auténtico cacique con vocación de dictador frustrado, pero bastante listo e que sabe perfectamente como manexar a situación para que el nunca apareza como culpable. A maior parte do pobo estará so seu lado, máis que nada porque sabe como forzar as situacións para que iso sexa así. É consciente de que a maior parte dos habitantes de Chester´s Mill son auténticos borregos que el pode manexar ao seu antollo e todo vai polo camiño que vai marcando coas cousas que fai. E para poñerlle algo máis de sal ao asunto temos polo medio o fanatismo relixioso, manifestado de diversas maneiras, algunhas delas sarcásticas, cínicas e outras case ridículas, outro elemento máis que o señor Rennie sabe dominar de tal forma que todo pode ser visto como un castigo de Deus ou, polo menos é o que el quere que algúns vexan. En canto as razóns da existencia da cúpula ao final da novela teredes a explicación, aínda que é o de menos, a verdade, porque o importante son as reaccións que a situación provoca e como responden as persoas.

Algo máis de 1200 habitantes e unha acción que transcorre no curto prazo de unha semana aproximadamente, todo iso concentrado en algo máis de mil páxinas que se len bastante ben. O mesmo autor di que tentou escribila hai tempo, que tiña o primeiro capítulo desde os anos 70, pero que daquela sentiuse superado e deixouno para máis adiante, unha novela que ao final levoulle como dous anos de traballo. A min persoalmente reconcilioume co Stephen King que me gustou sempre, algo que perdera cos seus anteriores traballos, penso que é a mellor das últimas e unha das mellores da súa extensa produción. A historia é atractiva, inxeniosa e atrapa ao lector como se estivera dentro da mesma cúpula. A acción é continua e case podemos dicir que en tempo real, moitas cousas pasan nesa semana dentro do pequeno e idílico pobo que ao final non o é tanto, e non so pola aparición da cúpula. Nun certo momento algún dos protagonistas menciona dúas novelas máis que coñecidas coas que pode ter unha certa relación en moitos aspectos, “El señor de las moscas” e “1984” no sentido de falar de xente pechada nun lugar máis ou menos aberto e as reaccións que toman ante unha serie de situacións. Non vou dicir que sexa “un estudo das reaccións humanas”, pero está preto, tendo en conta que falamos dunha novela de ficción e dun autor especializado en cuestións fantásticas, xa que ademais do concepto da cúpula hai outros elementos fantásticos dentro da historia, así que recomendada so para os afeccionados ao xénero, claro.

En canto ao estilo é o seu de sempre cando escribe ben. Narración fácil, rápida, non deixa un momento de respiro ao lector, diálogos áxiles e centrados na historia, con poucas cosas anecdóticas ou que sobren, centrado sempre no fío central da historia pero sen deixar de lado cousas do pasado dalgúns personaxes que aparecen porque sempre terán que ver co que pasa. Os capítulos son curtos, algúns non pasan dunha páxina e os máis longos non chegan normalmente a catro, co que a acción é continua, saltando case sempre dun lugar a outro, duns personaxes a outros. É unha novela coral, cun gran número de personaxes, quizais demasiados nalgún momento, porque as veces o lector terá que pensar quen é exactamente o que está a aparecer, mulleres, homes, familias, nenos..., e aínda que os nomes son ben distintos hai ocasións en que se un non está ou estivo atento pode perderse un pouco. É unha das cousas que lle gustan, esas novelas corais con gran número de personaxes que lle permiten reflectir un gran número de situacións, de personalidades distintas, de relacións entre eles, de antagonismos e fortes amistades que se xeran en minutos, agoniados polas circunstancias. Creo que non é unha novela so para os fans de King, creo que hai lectores que se lle dan unha oportunidade descubrirán unha novela máis que decente que esconde moito máis do que parece. Para os fans, xa o dixen, para min unha das mellores da súa produción dos últimos (bastantes) anos, menos mal que os seguidores poderemos congraciarnos de novo con el e esperar unha nova novela que siga esta mesma tendencia. Déixovos un vídeo do que parece será unha adaptación en formato de serie televisiva, esperemos que a fagan ben e non sexa outra desas fallidas.