"Libros de Luca", Mikkel Birkegaard

“Sen lectores, os textos non din nada. Necesitan de, polo menos, un lector. Entón seguramente falan. E como... Non so falan, tamén murmuran, algúns incluso gritan.”

Uso estas liñas como presentación da novela que vou comentar hoxe. Levaba un tempo no andel e por fin decidinme a collela. Hai un par de anos, vendo a revista dunha coñecida empresa de venta de libros a domicilio atraeume o argumento, non coñecía ao autor, pero a historia chamoume a atención, parecíame algo orixinal e distinto e decidinme a pedila. A verdade é que en xeral non me decepcionou, gustoume bastante e confirmou esa impresión de orixinalidade que percibín cando pasaba as páxinas sen saber demasiado ben que pedir. Ten algúns momentos que non me convenceron completamente e que comentarei despois, pero en xeral creo que pode ser un autor a ter en conta. O autor é Mikkel Birkegaard e esta é a súa primeira novela, “Libros de Luca”.

Mikkel Birkegaard naceu en 1970 en Copenhague, cidade na que vive actualmente. É informático de profesión e “Libros de Luca” é a súa primeira novela, aparecida en Dinamarca en 2007 e editada por aquí no 2009. A obra está dentro do xénero do thriller, unindo reflexións sobre a literatura e o poder dos libros. Tivo un gran éxito no seu país e xa foi traducida a máis de vinte idiomas, con gran éxito en todos os lugares nos que apareceu. En varios deles non mantivo o título orixinal, aparecendo en máis de un como “The library of shadows”, algo así como “A libraría das sombras”, título que non me parece tan axeitado como o orixinal. Está prevista unha adaptación cinematográfica desta historia. A súa segunda novela, “Sobre mi cadáver” apareceu no 2009 e de momento non pode atoparse traducida. Con ambas ten un lugar entre os novos autores da narrativa dos países nórdicos, unha das zonas máis prolíficas ultimamente neste tipo de xéneros a medio camiño entre a novela negra, o thriller máis ou menos realista ou fantástico e a ficción.

Comezamos a historia cando Luca Campelli, o dono da libraría chamada “Libri di Luca” entra na mesma tras pasar un tempo fóra. Volve a contemplar o traballo da súa vida, unha libraría dedicada a exemplares antigos ou con algo especial, chea de vitrinas para a mellor conservación de todos eses seres aos que quere con todo o seu corazón. En certo momento colle un libro e comeza a ler, pero algo pasa, mentres le empeza a atoparse mal e cae fulminado desde a primeira planta do seu negocio, vítima dun ataque ao corazón. Tras esta repentina morte coñeceremos a Jon Campelli, o fillo de Luca, un prestixioso avogado de Copenhague que sen querelo sen querelo nin desexalo vaise converter no novo dono da libraría. Jon non tiña unha boa relación co seu pai, que o abandonou cando era pequeno sen saber por que, algo que agora descubrirá, así como outras moitas cousas. Acode ao enterro do seu pai e alí tomará contacto cunha serie de personaxes que estaban preto de Luca que lle abrirán os ollos a un mundo descoñecido, cheo de sorpresas e misterios que farán que a vida de Jon cambie para sempre. Non sabe que na libraría reúnese a Sociedade Bibliográfica, unha organización que existe desde hai tempo e que traballa polo bo uso do gran poder que se esconde detrás dos libros. Todos os seus membros teñen un poder, un gran poder que posiblemente por herdanza Jon tamén teña, xa que o seu pai era un dos que o ostentaban no seu grado máis alto. En que consiste ese poder? Son Lectores, tamén chamados Transmisores, persoas que cando len en voz alta fan voar a imaxinación dos que os escoita ata poder imaxinar á perfección aquilo que están a escoitar, pero ademais este pode tamén lles permite enfocar esta enerxía con outros propósitos moi lonxe dos que esta Sociedade persegue, que non é máis que fomentar o pracer da lectura e a imaxinación. Esta parte máis sinistra deste poder reside en que o Lector pode conseguir que a persoa ou persoas que o escoitan fagan ou pensen todo o que este queira, desde facelos cambiar de opinión ata levalos á morte. Alguén pode morrer por ler a calquera autor, sen saber que en realidade foi asasinado. Ademais destes Lectores temos a outro grupo cunha capacidade parecida e distinta á vez, son os Receptores, aqueles que poden manexar a mente dunha persoa mentres esta está a ler, facendo que sexa máis ou menos consciente do que le, que imaxine en maior ou menor medida esas palabras escritas, levando a súa mente tamén ata onde eles queiran en cada momento. Dous grandes poderes que poden ser bos ou malos dependendo de quen e como se usen. Todo isto deixará atónito a Jon, que non pode crelo, pero pronto descubrirá que o seu pai era un dos máis grandes e mellores Lectores, e tamén coñecerá a Katherina, unha das máis poderosas Receptoras e á que Luca estaba axudando a controlar e dominar o seu poder. No fondo a idea de que o seu pai en realidade non faleceu de morte natural, senón que foi asasinado, cunha aparente relación co enfrontamento que apareceu hai anos entre Transmisores e Receptores, que sempre recearon uns dos outros polos seus opostos poderes. Unha época na que tamén faleceu a súa nai, unha morte misteriosa que parece ter relación con todo isto e que foi o momento no que Luca entregou a Jon en adopción. Así Jon verase dentro dun mundo completamente descoñecido para el, fascinante e perigoso, tendo que arriscar a súa vida e a dos seus novos amigos para chegar ao fondo da cuestión. Cada texto necesita un Lector para cobrar vida e os libros posúen un poder secreto que crece con cada persoa que os le, un poder que so uns poucos poden dominar.

Unha historia que mistura elementos de varios xéneros, unha mistura que non resulta nada mal e que me entretivo bastante. Ciencia ficción por un lado, thriller por outro, con bos momentos de acción coas súas persecucións, disparos e demais; incluso nalgúns momentos rozando o terror gótico (pouco, que conste). Resolución de asasinatos e misterios, personaxes que enganan tanto a outros personaxes como ao propio lector e, sobre todo, un gran amor e respecto polos libros e a lectura. Creo que esta foi unha das cousas que máis me gustaron, o autor demostra a súa afección á lectura e o tema das “lecturas vividas ou recreadas” pareceume todo un acerto. “Libri di Luca” é unha libraría que todo bo lector querería coñecer, un lugar no que os libros son tratados con respecto e incluso adoración, un lugar para ler e escoitar as lecturas case como se foran un ritual. O tema dos libros case como seres vivos que acumulan enerxía entre as súas páxinas e palabras paréceme sensacional e está moi ben plantexado e pensado. Todos os personaxes, sexan do bando que sexan, senten un profundo respecto pola obra escrita, menciónanse grandes clásicos da literatura e os máis coñecidos son os máis usados. Falase do que din, de como o din e incluso de como están encadernados ou editados. Cantas máis lecturas teña un libro e sobre todo se foron feitas con cariño e respecto máis enerxía acumulan dentro e máis válidos son para as posibles intencións dos Transmisores.

En xeral a novela está moi ben, aínda así voulle poñer un pequeno pero. Estamos ante unha obra de ficción, pero que mantén un certo ton de credibilidade, de posibilidade de que as cousas poderían ser como aí aparecen, pero o final decepcionoume un pouco. Evidentemente non o vou contar, pero cando a leades xa me diredes se estades ou non de acordo comigo. Todo mantén un aire e un ton moi adecuado para a historia que estamos a ler, pero o final pareceume algo excesivo e quizais esaxerado, aínda mantendo a idea xeral a min gustaríame que tivera un desenvolvemento distinto. Non quero contar máis para non estragarlle a lectura a ninguén, pero é o que me pareceu a min, que incluso me custou un pouco seguir esas últimas páxinas.

Bos personaxes todos eles, unha boa historia e, como digo, un final que me deixou un pouco frío. Pareceume unha novela entretida, que se le con gusto e interese, ben escrita, sen demasiados excesos e divagacións fóra da historia principal. Quedo co tema dos libros e a lectura, de como lemos as veces e de como deberiamos ler. Eu vou recomendala, espero que alguén me diga (tamén sen contar nada) se ese final tras unha historia decente gustoulle ou non.