Falando dos detectives privados: “E xa que estamos lanzados e xa que non lle temos ningún respecto a este (meu) noso personaxe nin ao oficio detectivesco, diremos agora o peor do peor das cousas que decote fai porque non lle queda máis remedio e porque hai que comer, a saber, perseguir rapazada adolescente con grans para saber se están na clase ou non. Non tendes nin idea da cantidade de nenos que, coma sempre se fixo (e non pasaba nada), colgan clase e andan por aí facendo calquera cousa en vez de polinomios, análises sintácticas ou comentarios de texto, é dicir, todas esas cousas inútiles e absurdas e prescindibles coas que nos amargaron a infancia, a adolescencia, e en definitiva, os mellores momentos das nosas inocentes e manipulables vidas. A diferenza co pasado é que agora hai pais que poñen detectives para saber se o neno ou a nena van a clase o andan fumando canutos por aí tirados nuns farrados calquera, en fin, algo tristísimo, o dos pais máis que o dos fillos, poñerlle un detective a un fillo debería ser motivo máis que sobrado para que un xuíz lles quitase a custodia, porque hai que falar máis, hai que se comunicar máis con eles, non poñerlles un fulano detrás para saber onde van e que é o que fan cando (pensan que) ninguén os ve.”Sobre a televisión actual: “É o que vou chamar, porque me peta, a Televisión 2.0. Por iso a xente grava cousas co seu móbil e envíaas sen perder un minuto ás canles de televisión ou sóbenas ao llutú, sobre todo se teñen a fortuna de gravar unha desgraza, ou sexa, que levan razón os vellos, antes había valores e había máis respecto, antes, cando ocorría algún desastre na rúa, a xente corría a botar unha man, agora, cando pasa unha traxedia, a xente tira de móbil e grava por se acaso, porque saben (son listos) que están facéndose cuns minutos de televisión grazas a esa gravación horrenda e probablemente perversa e absurda que non debería saír...”
Estes son dous fragmentos da novela que vou comentar hoxe, dous dos moitos que me gustaron e chamáronme a atención.
Teño varias novelas pendentes de comentar, e normalmente sigo unha orde case de lectura para publicar, pero esta novela de hoxe chamoume tanto a atención que non me resisto a poñela por diante de outras que lin antes. Hai pouco que a rematei e deixoume unha gran sensación, gustoume moito en varios sentidos que procurarei reflectir aquí. Creo que do que teño lido nestes últimos tempos é das que máis me gustaron, unha historia que non está nada mal, pero sobre todo pola forma de contala, por como está escrita e por todas as reflexións que nos vai deixando o autor sobre unha serie de temas (moitos, a verdade), case sempre a través do seu personaxe principal, un simpático e peculiar detective. É unha novela publicada recentemente en galego, o autor é Francisco Castro e o título “In vino veritas”, que podedes atopar na Editorial Galaxia.
Francisco Castro é un autor nado en Vigo en 1966. É licenciado en Filosofía e traballa no ensino, ademais de dedicarse á xestión cultural e á comunicación. Imparte Obradoiros Literarios por toda Galicia, tanto para nenos como para adultos, ademais de traballar como director do Obradoiro Literario Caixanova e do Obradoiro de Poesía Caixanova. Actualmente traballa na Editorial Galaxia. En 2010 foi elixido presidente da Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil. Aínda que ten algunha obra en castelán a maior parte da súa produción está en galego. Un dos elementos fundamentais da súa narrativa é o orixinalidade coa que aborda diversos tipos de xéneros. En 1991 publica “Amor de cinema”, e en 1997 gaña o Premio Lueiro Rey de novela curta con “Paly-back”. É autor do libro de relatos eróticos “Xeografías” ou de “A canción do náufrago”, ambos no ano 2001, ou do relato histórico “Memorial do infortunio” (2003), traducida ao ano seguinte ao castelán. En 2004 publicou “Xeración perdida”, na que se achega ao tema das drogas. “Un bosque cheo de faias” gañou o Premio Frei Martín Sarmiento, outorgado por alumnos e alumnas de toda Galicia. En 2006 gañou o Premio Blanco Amor de novela con “Spam”. En 2007 gaña o Premio de Novela Manuel García Barros con “As palabras da néboa” e no mesmo ano publica “O ceo dos afogados”, finalista do Premio Fundación Caixa Galicia e que recibirá o Premio Frei Martín Sarmiento como mellor libro do ano. Gran parte da súa produción entra no campo da literatura infantil e xuvenil. Así é autor de “Chamádeme Simbad” (2009) e tamén de “O segredo de Marco Polo” (2010, e que vai aparecer proximamente en castelán e catalán). “In vino veritas” é, polo momento, a súa ultima novela pensada para público adulto. Ademais ten un blog que vos recomendo: http://www.franciscocastro.blogaliza.org/
O propio autor di que “In vino veritas” é unha novela furiosa, baixo a apariencia dunha novela negra, unha historia de detectives, aproveita para facer unha crítica feroz e despiadada non so dos medios de comunicación (sobre todo a televisión), senón tamén dos espectadores e seguidores de certo tipo de programas. Xulio Míguez é un detective privado, pero un de verdade, deses que pouco teñen que ver cos das novelas americanas ou as películas en branco e negro. Un home normal, coas súas miserias, os seus casos con moi pouco glamour, as súas tristezas e, como única afección, a enoloxía, e bastante entendido no tema. Leva unha vida algo gris, case tanto como o seu traballo. Marta Ruíz é a súa amiga desde a infancia, namorado perdidamente dela, fantaseando con cousas que poderían ser pero nunca serán, e aínda sendo consciente diso os seus sentimentos non desaparecen. Ademais Marta é a presentadora dun deses programas de cotilleos e maruxeos que tan de moda están neste momento, eses que explotan as miserias dos famosos, as mentiras, as fotos e situacións escandalosas roubadas pero que ao final non o son tanto. Incluso ao principio da novela recibe un importante premio como a mellor comunicadora do ano, outro sarcasmo dos moitos que aparecen na historia. Xulio é contratado por Carolina Vilabranca, dona dunha das adegas máis importantes da zona, para que atope a Lois Durán, o seu marido desaparecido. Carolina recibe unhas explícitas fotos do seu home cunha descoñecida realizando unhas fortes prácticas sadomasoquistas e hai días que non aparece por casa nin polo traballo. Así o noso detective empeza a buscar, aínda que non sabe moi ben por onde facelo. Non é que sexa un investigador avezado, os seus casos soen ser tan sinxelos como seguir a maridos ou esposas que enganan as súas parellas, a adolescentes que faltan a clase e con pais preocupados e cousas máis ou menos sinxelas e moi lonxe das historias do cine ou as novelas. As súas primeiras investigacións lévano a buscar información por internet sobre ese tipo de prácticas sexuais, alucinando coa cantidade de resultados e a cantidade de cousas que fai a xente. Pronto se verá inmerso nunha historia que vai tardar en comprender, algo máis complicada do que parece e chea de sorpresas, sobre todo para el.
A novela é, entre outras cousas, unha parodia das novelas negras, unha desmitificación do personaxe do detective privado, converténdoo nunha persoa máis de verdade, máis real, sen tanta parafernalia literaria e con todos os problemas diarios, cos seus amores e desamores. Xulio vive so, aliméntase de comida conxelada que non lle convence nada, pero entra dentro dese medio aire de vagancia que domina a súa vida, realmente so disfruta dunha cousa, dos bos viños que toma na casa ou fóra cun auténtico ritual previo. Non é un enólogo profesional, pero sabe gozar dun viño, mércaos e tómaos con verdadeiro deleite, fai cursos e comparte a súa afección con outro personaxe da novela, o doutor Campos, forense da policía. Case podemos dicir que o viño é un personaxe máis da historia. Ese aire de novela negra ven remarcado ademais porque está dividida en dez bloques de varios capítulos cada un, e cada un deles iniciase con cada un dos puntos do “Decálogo da novela policial” escrito por un clásico do xénero, Raymond Chandler. Estes puntos poderán verse reflectidos no que nos vai contar a continuación, ¿vainos cumprir o autor?, si, pero moi á súa maneira. Do mesmo modo xoga con case todos os tópicos do xénero; temos ao detective (so lle falta o sombreiro e beber whisky en lugar de viño), a amiga do protagonista, a muller fatal (a dona da adega, case como unha Lauren Bacall moderna), os misterios e algunhas cousas máis que non vou mencionar para non destripar demasiado a historia. A verdade é que este personaxe central é xenial e sobre todo consegue que o lector síntase moi preto del, ao estar contada a maior parte da historia en primeira persoa, é el mesmo o que nos vai contando todo o que pasa. Alterna cun narrador que se centra naquelas partes nas que non intervén Xulio, dándonos unha perspectiva completa de todo o que pasa en cada momento.
Novela negra na liña argumental, a investigación dunha desaparición. Pero en realidade é unha novela crítica, aceda, cáustica, feroz e con moi mala uva. Outro dos personaxes principais é a presentadora de televisión e amiga de Xulio, Marta Ruíz. A través dela e dos pensamentos do detective tomamos contacto cunha crítica contra a programación televisiva actual, movida so pola audiencia e o beneficio económico. Chea de programas que explotan as miserias reais ou inventadas (todo vale con tal de lograr audiencia) de famosos, famosiños e xente famosa nun fugaz momento das súas vidas. Pero o autor non queda soamente aí, tamén é criticable a actitude do espectador destes programas, a da xente da rúa que parece preocuparse máis por conseguir ese minuto de fama que polo prezo que poderá pagar a cambio. Máis preocupada pola posibilidade de gañar un diñeiro fácil que por axudar a unha persoa en perigo, por poñer un exemplo. E de paso traspasa a crítica a outros moitos aspectos da sociedade actual, unha sociedade que o noso detective non entende demasiado ben, que non sabe a onde vai nin a onde chegará, algo que lle preocupa case máis que resolver o seu caso.
Ademais da historia quizais o que máis me gustou é como está contada, a forma que ten Francisco Castro de usar as palabras, de traballalas e de misturalas pareceume fascinante. Longas frases de adxectivos seguidos, sen unha soa coma (nalgún caso seis ou máis dun tirón) dánlle non so unha grande rapidez a acción, senón que chega un momento no que as sensacións que ten un como lector van crecendo dunha maneira alucinante. Ademais establece en máis dunha ocasión unha relación directa co lector, case dirixíndose a el como autor (recordo perfectamente unha frase na que pon cinco verbos seguidos dunha maneira perfecta e el mesmo comenta iso, como se fora unha gran fazaña como escritor -que o é-), facendo que o lector non so se senta participe da historia, senón tamén do traballo do autor como tal. E todo contado con moita sorna, con mala uva e cun ton e unha forma que fixo que nalgún momento non so sorrira durante a lectura, senón que máis dunha vez ese sorriso transformouse nunha sonora gargallada.
Este vez xa me estou a pasar coa extensión e aínda hai algunha cousa máis que me gustaría comentar, pero vou ir parando. É a primeira novela de Francisco Castro que leo, pero podo garantir que non vai ser a última. Como dixen ao principio do mellor que lin nestes últimos meses, así que máis que recomendable. Estou practicamente seguro de que non vos vai decepcionar.
No hay comentarios:
Publicar un comentario