"El abuelo que saltó por la ventana y se largó", Jonas Jonasson

A novela de hoxe levaba tempo na miña lista de pendentes, pero unha amiga e compañeira púxose con ela e recomendouma, subiu algúns postos e foi unha das miñas últimas lecturas. Simpática, divertida, cínica, sarcástica e algunhas cousas máis pódense dicir dela, sobre todo que se le cun sorriso continuo nos labios. Tivo un gran éxito no momento da súa publicación, a mediados do ano pasado e podedes atopala na editorial Salamandra. O autor é Jonas Jonasson e a novela “El abuelo que saltó por la ventana y se largó”.

Pär-Ola Jonas Jonasson é un autor sueco nado en 1961 en Växjö, no sur de Suecia. Estudou sueco e castelán na universidade de Gotemburgo e posteriormente traballou como periodista en diversos medios. En 1996 fundou OTW, unha compañía de medios de comunicación coa que tivo bastante éxito, chegando a ter máis de cen empregados. A finais do 2003 podemos dicir que se farta de vivir so para traballar e por razóns médicas e persoais vese obrigado a vender a súa empresa no 2005 e cambiar radicalmente de vida. Trasládase a Sörmland, na costa sur de Suecia e posteriormente marcha a vivir a Suíza, onde se concentrou en escribir un libro, aquel que tiña na súa cabeza desde había tempo. De aí saíu esta de hoxe que é a súa primeira novela, publicada en Suecia no 2009. O libro foi un gran éxito tanto no seu país como nos que se foi publicando posteriormente. Desde o ano 2010 vive co seu fillo na illa sueca de Gotland. A novela foi traducida a máis de 30 idiomas e, posiblemente, sexa levada ao cine. Traballa agora na súa segunda novela. Como el mesmo comenta, hai que ser moi valente para ser un escritor sueco e escribir unha novela que non pertenza ao xénero negro e tirar polo camiño do sarcasmo e a ironía.

O protagonista central da historia é Allan Karlsson. Vive nun xeriátrico e o día da festa do seu cen cumpreanos, á que asistirá todo o mundo (alcalde, prensa...) decide escapar. Non é un plan preconcibido, non á algo que tivera pensado durante un tempo. Poucos minutos antes de que vaian avisalo para que vaia á festa que lle teñen preparada abre a fiestra da súa habitación e marcha sen ter claro nin a onde nin para que, so sabe que quere marchar de alí. Os seus anos son moitos, a súa axilidade pouca, pero moitas as súas ganas de vivir. En zapatillas e sen nada máis que o posto escapa do lugar onde vive, o lugar no que non quere morrer. Ponse a andar e chega á estación de autobuses, onde pide un billete para calquera sitio, aquel para o que lle alcance o diñeiro que leva enriba. Un rapaz pídelle que lle garde unha maleta mentres vai ao baño e Allan ve a oportunidade de conseguir algo de roupa e sabe Deus que máis. Así que colle a maleta, moi pesada por certo, sobe ao autobús e vaise. O que non sabe é que na maleta hai cincuenta millóns de coroas que pertencen a un grupo de delincuentes, Never Again. A partir de aquí todo converterase nunha gran e moi divertida aventura para o lector chea de novos personaxes, situacións ridículas ou perigosas e un montón de peripecias que non vou contar en absoluto, o mellor é lelas e deixar que o sorriso ou incluso algo máis apareza na cada do lector.

A narración irá alternando as distintas situacións que Allan terá que afrontar, xunto con algúns compañeiros de viaxe que se irá atopando, coa propia historia deses cen anos de vida que carga ás súas costas. Moitas cousas coñeceremos de toda esa vida e nesa historia radica, para min, unha das xenialidades da novela. Converterase case noutra historia do século XX (moito máis divertida e curiosa que a triloxía de Ken Follet que comentei hai pouco) con este curioso personaxe como eixo central. Allan certo día decide, porque si, marchar de Suecia e ir a coñecer mundo. Pero non pequenas viaxes, non, grandes e complicadas viaxes por case todo o mundo. Ao longo dos mesmos irá tomando contacto con case todos os grandes personaxes da historia do século XX a nivel mundial e terá certa participación nalgúns dos grandes acontecementos do século. Esta parte do relato pareceume realmente xenial, divertida, amena e incluso crible nalgúns momentos, claro que noutros non. Pero non creo que esa fora a intención do autor, evidentemente non é unha novela histórica, pero Jonasson soubo cruzar ao seu protagonista cunha serie de personaxes reais conseguindo un relato máis que curioso e que consegue que o lector imaxine case todas as situacións. Iso non lle resta ningún valor ao relato do momento actual, de como Karlsson vai coa súa maleta por Suecia adiante atopándose cunha serie de personaxes tamén interesantes e curiosos. Todos eles, desde os delincuentes, os policías, os xuíces e aqueles que se fan os seus amigos, forman un conxunto que se combina á perfección. De todos eles, ademais, coñeceremos o suficiente para ver como todos os seus actos están perfectamente xustificados, non son so seres ridículos dentro dunha historia que pode parecelo. Evidentemente non estamos ante un relato realista, é completamente fantástico pero con tal dose de realidade que ata a presenza dun elefante como un elemento importante pareceranos completamente lóxica.

A historia e a súa lectura conteñen simpatía, diversión e risas pero sobre todo sarcasmo e ironía. A forma na que a maior parte dos personaxes históricos están tratados fará imposible que non riamos, ao mesmo tempo que en todos eles aparece un leve aire de crítica ante moitas das decisións que tomaron durante as súas vidas. Como dixen antes non vou mencionar a ningún para non desvelar demasiado, porque unha das mellores cousas que ten a historia é o elemento sorpresa. Leremos pensando que xa non poderá pasarlle nada máis ao amigo Allan, pero o autor sempre será capaz de sorprendernos con algo máis, con un paso adiante na historia que nunca, ou case nunca, esperaremos. Ao final descubriremos como o máis importante é a amistade, a felicidade e as boas relacións entre as persoas, que todo, ata o máis dramático, ten arranxo e que nunca nada está perdido pase o que pase, ao día seguinte sempre sae o sol e se as cousas non se arranxan dunha maneira farano doutra, aínda que para iso teñamos que mentir, inventar historias ou falsear a realidade.

A verdade é que gustoume moito a novela, xenial para pasar un bo rato, tanto que ata se me fixo curta e tivera lido máis con moito agrado. O estilo é sinxelo, fluído e áxil, sempre está a pasar algo e nada pasa porque si. Veremos como ata os momentos máis estraños ou ridículos volverán de repente para arranxar, ou estropear algo. Os personaxes parecéronme todos xeniais, desde o protagonista ata a enfermeira que Allan non soporta e que lle fai a vida imposible. Todos eles teñen algunha participación importante no relato, e ademais, de todos eles coñeceremos, en maior ou menor medida, algo das súas vidas que fará que saibamos moito máis sobre eles do que o propio autor conta. E non esquezamos ese aire de humor negro que está presente en toda a historia, xogando con elementos como a morte ou a violencia e sempre dándolle a intención de provocar o sorriso ou o asombro. Creo que moi recomendable para pasar un bo rato, estou seguro de que vai gustarvos e, sobre todo, de que os vai sorprender en máis dun momento. Lede a historia de Allan e os seus amigos, xa me diredes que tal.