"Dispara, yo ya estoy muerto", Julia Navarro

Hai novelas que te deixan un gran gusto tempo despois de telas rematado. Son esas que disfrutas mentres les y logo máis, cando as recomendas ou comentas. Alá por maio de 2010, a pouco de empezar con estes comentarios, deixei unha recensión sobre a última novela naquel momento de Julia Navarro, “Dime quién soy”, que me gustara pero menos do que esperaba. É unha autora que figura entre esas que sempre leo en canto sae algunha novidade, as súas historias poden gustarme mais ou menos, pero sempre ten algo que dicir e aportar. Case tres anos despois apareceu nas librerías a súa nova novela e pronto pasou a ocupar un dos primeiros postos na miña lista de pendentes. O título é “Dispara, yo ya estoy muerto” e de entrada xa vos digo que é a novela desta autora que máis me gustou.

Neste caso voume aforrar a parte biográfica, xa que desde que apareceu o meu último comentario pouco máis podo engadir, aparte da publicación desta novela de hoxe, que está a ter, como todas as súas, un bo éxito de ventas e tamén de crítica.

Marian Miller traballa para unha ONG e prepara unha investigación sobre os asentamentos xudeus en Palestina. Entrevistarase cunha serie de persoas, pero seguramente en ningún momento esperaba atopar a historia que escoitará de dúas partes distintas, aínda que será a mesma vista desde dúas ópticas que, neste caso, non é que sexan demasiado distintas, senón máis ben complementarias. A novela comeza cando vai falar co ancián Ezequiel Zucker, que será un dos elementos centrais do argumento. A través del empezaremos coñecendo a historia do seu avó e todo o que viviu antes e despois de chegar a Palestina. Samuel Zucker vivía en Rusia e dedicábase ao comercio de peles xunto co seu pai, sobre todo con París, a onde viaxaban habitualmente. Como o seu apelido indica son de procedencia xudía e en certo momento as cousas no seu país póñense complicadas, co que se ven obrigados a marchar. De alí a París e Palestina, onde tomará contacto con Ahmed Ziad, ao que comprará unha parte das súas terras e onde se asentarán como agricultores, sempre compartindo tanto o traballo como os froitos do mesmo coa familia palestina á que sempre se sentirán unidos. A través destas dúas familias veremos como vai avanzando a convivencia e os conflitos en Palestina co tema dos asentamentos xudeus como base. A historia comeza a finais do XIX e irá avanzando ata o momento actual, pasando por todos os momentos históricos fundamentais do século XX e centrándose, sobre todo, no conflito entre xudeus e palestinos. Iremos vendo como, sobre todo a partir do final da Segunda Guerra Mundial, algo que parecía non demasiado complicado vaise torcendo a causa da cantidade de xudeus que chegan e compran terras. Marian coñece de antemán a historia da familia Ziad e case todo o que pasou nela e na vida diaria cos Zucker. Ambas familias sempre unidas por uns fortes lazos de amistade, de traballo e cunha relación que tenta estar por riba de outro tipo de problemas, pero esa boa relación chegado certo momento ten que romper por imperativos sociais, relixiosos e políticos. Alternando ambas historias, a que Marian cóntalle a Samuel e a que el cóntalle a ela coñeceremos perfectamente todo o que pasou entre eles e todos os que xiran ao seu redor.

A novela quere ser un canto ao entendemento, á idea de que a convivencia debería de ser posible como o é no pequeno horto que os Zucker e os Zian constrúen ao principio. Alí as cousas sempre foron sinxelas e todo tiña unha solución falando ou tentando que as cousas non foran a máis. Ao longo do tempo as familias foron crecendo, foron chegando novos membros, matrimonios, fillos e demais, pero sempre tentaron manter unha mesma liña de convivencia, sobre todo gracias á relación que se establece entre Samuel e Ahmed, dous homes que veñen de dúas culturas e relixións distintas pero cunha mesma idea, a convivencia e a paz sempre é posible. Claro que non contaron con que hai cousas por riba deles que non poden controlar e que poden romper esa idea que ambos teñen.

A historia transcorre sobre todo entre Rusia, Palestina e París, en distintas épocas e momentos históricos. Moitos dos personaxes participarán nos acontecementos máis importantes do século en maior ou menor medida, pero quedo coa parte que transcorre durante a Segunda Guerra Mundial, ben coñecida por todos, pero que neste caso nos deixa unha historia tremenda e que aparece como moi real ante o lector. Quizais, para min, este sexa un dos grandes méritos da novela. A pesar de ser consciente de estar a ler unha historia de ficción en máis dun momento tiña a impresión de que moitos dos momentos que estaba a ler poderían ser reais, ter sucedido case tal cal estaba a lelos. En medio de todo isto historias de amor e de desamor, de fortes amistades que se ven truncadas por cuestións políticas, mortes e nacementos, fortes enfrontamentos entre grandes amigos e, sobre todo, moita violencia que os personaxes importantes da novela non acaban de entender e que para eles nunca é xustificable.

 A verdade é que me gustou moito esta última novela de Julia Navarro, como dixen ao principio a que máis me gustou desta autora. Creo que consegue unha historia que te atrapa desde o principio, tanto polo que está a contar como pola forma de contalo. Esa alternancia entre as dúas historias fai que creza o interese, que descubras os porqués de moitas das cousas que estiveches a ler antes ao velas desde a outra óptica. Os personaxes centrais parécenme realmente bos, todos eles cribles e preto dunha realidade que facilmente podería ser como a conta a autora. Sobrecollido en moitos momentos por unha historia de amor e amistade que amosa que o entendemento entre as persoas debería de ser posible cun mínimo de vontade, de querer evitar unha violencia que so trae morte e desgracias. Creo que a autora non toma partido por ningunha das dúas partes, que pretende mostrar algo que non coincide coa realidade. Certo é que para ambas partes a situación non é fácil, é moi complicada e non parece ter fácil solución, pero estou seguro de que hai máis dun Zucker e Ziad no mundo que cren que as cousas poden ser distintas. Recomendo a súa lectura, é unha novela longa que non mo pareceu en absoluto porque me atrapou desde a primeira páxina ata a última.

Triloxía "Los juegos del hambre", Suzanne Collins

Os sábados pola noite normalmente é o momento de ver unha película en familia. Procuramos ir alternando cousas que lles poidan gustar máis ou menos a todos e de vez en cando a elección corre por conta dos meus fillos. Hai uns meses que un deles dixo que podiamos ver “Los juegos del hambre”, que aínda que xa a vira no cine había pouco tempo, lle gustara bastante. Os demais non a tiñamos visto, así que nos decidimos por ela. A min non me chamaba demasiado a atención pero había que darlle unha oportunidade e a verdade é que, sorprendentemente, gustoume bastante. Tanto que a continuación fíxenme cos tres libros e linos dunha tirada, máis que nada porque sentía unha gran curiosidade por saber como remataba. Aproveitando a recente estrea da segunda cinta da historia deixarei algunhas cousas sobre estas tres novelas, iso si, sen desvelar demasiado para todos aqueles que aínda non as leron.

“Los juegos del hambre” naceron como triloxía literaria e a autora é Suzanne Collins. Nacida en 1962 en Hartford, Connecticut. Estudou Dramática na Universidade de Indiana e máis tarde na de Nueva York. Empezou escribindo guións para programas infantís de televisión en 1991. Traballou para Nickleodeon entre outros e tras esta experiencia decidiuse a escribir libros para nenos e xoves. A súa primeira serie de libros comenzou con “Gregor y la profecía del gris”, aparecido en 2003, ao que seguiron catro máis co mesmo protagonista. Parte dunha idea da súa infancia e da influencia de “Alicia no país das marabillas”. Pensaba que pasaría se caera pola madrigueira dun coello e atopara unha festa do té. Así Gregor é un rapaz de once anos que vive en Nueva York, xunto coa súa irmá Boots. Un día ambos caen por un buraco de ventilación e atopan o mundo das Terras Baixas, no que os seres humanos conviven con morcegos e cascudas e baixo a ameaza das ratas. Aí aparece unha antiga profecía sobre un gran guerreiro, emprendendo unha perigosa viaxe por todo ese universo subterráneo. Tras o éxito desta serie decídese por un público algo maior, os adolescentes, e en 2008 aparece a primeira novela da triloxía, “Los juegos del hambre”, seguida por “En llamas” (2009) e “Sinsajo” (2010) que terá un gran éxito. A primeira delas foi levada ao cine con moito éxito en 2012 e este 2013 remata de estrearse a segunda entrega da serie.

A autora di que a idea para esta triloxía xurde polo seu interese pola mitoloxía e a historia de Teseo. Algúns ven nela tamén a influencia dunha novela xaponesa, “Battel Royale”, de Koushun Takami, que tamén foi levada ao cine con éxito. Outra influencia clara son os antigos gladiadores romanos, tanto no desenvolvemento de certos aspectos da historia como na imaxinería que utiliza. Estanos nun futuro non demasiado afastado onde os privilexiados viven a corpo de rei no Capitolio, onde teñen absolutamente de todo sen facer case nada a cambio. Tras unha guerra gañada por eles dividiron o territorio en doce distritos, cada un especializado en proporcionarlles todo o que necesitan. Unha ditadura manexada de forma férrea e da que non é fácil escapar. Nos distritos malviven dominados polo traballo e a fame, a liberdade é algo inexistente e non poden saír do distrito no que viven. Unha vez ao ano cada un ten que elixir dous representantes, un rapaz e unha rapaza, que iran ao Capitolio para participar nos xogos da fame. Un combate entre todos eles montado como un espectáculo televisivo que pretende deixar clara a súa potencia a e a súa man de ferro á hora de gobernar, o medo é a súa mellor arma. Os 24 xoves son lanzados a un entorno hostil, case sen comida pero con armas e terán que loitar, matarse entre eles ata que so quede un. O gañador, iso si, terá unha vida de luxo e con todas as súas necesidades satisfeitas, pero o custo desa situación é moi alto. Katniss Everdeen vive no distrito 12. O día no que se celebra o sorteo sae elixida a súa irmá pequena, algo que ela non pode soportar, sobre todo tras a morte do pai na mina onde traballaba. Tras esa morte ela é a encargada de soster á familia buscándose a vida como pode. Sae do distrito, algo que está prohibido, para cazar algo que poida cambiar no mercado negro ou usar para alimentar a súa irmá e a súa nai. Tras a elección da súa irmá ela decide dar un paso máis na súa defensa e preséntase voluntaria para ocupar o seu lugar nos xogos dese ano. O rapaz do mesmo distrito que sairá elixido é Peeta Mellark, ao que coñece pouco e co que chegará a ter unha estraña e forte relación. Ambos van cos demais ao Capitolio, onde antes de combater serán tratados a corpo de rei, case un engordar para morrer. Esta é a idea central da triloxía e será desenvolvida dunha maneira fría, violenta e ao mesmo tempo chea de amor e respecto, que é o que Katniss busca para todos os homes e mulleres que viven en todos e cada un dos distritos. Loxicamente cada unha das novelas irá desenvolvendo un pouco máis esta idea central, ata chegar a un final que teredes que descubrir por vos mesmos.

Non era unha triloxía que me chamara demasiado a atención. Quizais condicionado por outros grandes éxitos da novela adolescente non lle di a oportunidade. Hai uns anos vía a todos os meus alumnos coas da saga “Crepúsculo” e pedinlle a unha que me deixara a novela para lela. Non empezou mal, pero teño que recoñecer que me cansou ás poucas páxinas e non me gustou nada, en ningún sentido. A min iso de que os vampiros brillen con estreliñas cando saen de día xa me tumbou definitivamente. Pero con esta non me pasou o mesmo. Unha vez que rematamos de ver a película, que como tal xa me gustou bastante e me pareceu bastante máis seria e con máis fondo que outras moitas do xénero, decidín lerme a triloxía e caeron as tres seguidas unha detrás da outra, tiña que saber como remataba a historia de Katniss, Peeta, os distritos e o Capitolio. Atopeime cunha historia ben estruturada e moi ben pensada, aínda que como defecto atopeille que quizais sexa un pouco repetitiva con certos esquemas nalgún momento. Cada novela é algo máis seria e escura que a anterior, máis violenta e máis adulta, máis complicada e moito máis crítica con certos aspectos da sociedade actual. Sorprendeume porque non é tampouco unha lectura sinxela, chea de tópicos na historia e no estilo, algo máis traballado que moitas outras novelas que caen nas miñas mans pensadas para este tipo de lectores. Cada unha avanza un pouco máis na historia, cada vez un pouco máis violenta e descarnada, con fortes enfrontamentos entre os personaxes dentro da historia, novas situacións que lle irán dando cada vez un aire mellor, máis interesante e atrainte para o lector. Xa a segunda, na que se basea a película recentemente estreada, é unha volta máis ao contado na primeira, pero a terceira está chea deses novos aspectos, crecendo en interese e emoción.

Persoalmente gustoume bastante a triloxía, sobre todo porque neste caso a seguinte sempre me pareceu mellor e máis interesante que a anterior, sempre cunha emoción crecente en todos os sentidos. Ten un forte e bo compoñente crítico de moitos aspectos da sociedade, desde as ditaduras, a opresión, a loita pola liberdade, os símbolos ou como alguén pode chegar a detonar unha revolución case sen querelo gracias a un mundo dominado pola comunicación e o audiovisual, as desigualdades sociais, a explotación... Unha boa cantidade de temas que poderían ser facilmente explotados tanto nunha sesión de cine na clase como unha lectura das novelas. Nese sentido a única pega que lle vexo como lectura de clase é que son longas, algo que a moitos dos nosos alumnos xa os bota para atrás, pero creo que se son capaces de ir entrando na historia poderá chegar a gustarlles bastante. Dentro do que se vende hoxe como literatura xuvenil paréceme do mellor que teño lido nos últimos anos. Non trata ao lector adolescente con condescendencia nin escribindo dun modo excesivamente fácil, non é tampouco un exemplo de complexidade pero tampouco do contrario. Creo que a autora soubo atopar o equilibro xusto entre algo de calidade e que os rapaces poidan ler con facilidade e interese. De todos modos recoméndoa para todo tipo de lectores, non creo que os vaia decepcionar. A min atrapoume, agora a ver se vexo a película.

"La verdad sobre el caso Harry Quebert", Joël Dicker

Parece que a novela negra está pasando unha boa época nestes últimos anos. En case todos os países están a aparecer novos autores que lle dan un novo aire a un xénero dos máis traballados en todas as literaturas do mundo. Sempre fun bastante afeccionado a este tipo de historias, pero a tiña un pouco de lado, algo cansado de ler case sempre o mesmo, sen demasiadas aportacións que fixesen que collese algunha destas novelas. Por aquí nestes últimos meses van aparecendo varias, e todas elas gustáronme. Case todas xogan cos tópicos do xénero, pero a maior parte dánlle algo máis, xa sexa cos personaxes, na historia ou en como a conta. Esta de hoxe chegoume, de novo, por recomendación do gran lector que é meu pai, creo que senón se me pasaría. Cando esta a a ler descubrín que foi unha das sensacións editoriais deste verán, con importantes cifras de ventas e boas críticas en xeral. A min gustoume bastante, así que o autor de hoxe é Joël Dicker e a novela “La verdad sobre el caso Harry Quebert”.

Joël Dicker naceu en Xinebra en 1985, fillo dunha bibliotecaria e un profesor de francés. Pasou a infancia na súa cidade natal e nunca se sentiu demasiado atraido polos estudos. Aos 19 anos recibe clases de actuación nunha escola de París e despois volve a Xinebra para estudar Dereito, graduándose en 2010. Aos 10 anos fundou unha revista sobre naturaleza, que dirixiu durante sete anos, “La revista de los animales”, pola que recibiu un premio á protección da natureza e foi nomeado editor xefe máis novo de Suíza. Aos 20 anos recibe o Premio Internacional para Xóvenes Autores Francofalantes por un conto de ficción, “El Tigre”. Este éxito animouno a seguir escribindo., rematando en 2009 a súa primeira novela, “Los últimos días de nuestros padres”, aínda que non conseguiu editor. En 2010 participa no “Prix des Ecrivains Genevois”, premio que se entrega cada catro anos para obras sen publicar, resultando gañadora do mesmo. Tras varios problemas a novela foi publicada no ano 2012 en Suíza e Francia con bastante éxito e foi homenaxeada na conmemoración do Día D. En 2012 tamén aparece a súa seguinte novela, a que da lugar ao comentario de hoxe, pronto traducida a 33 idiomas e gañadora de varios premios: Premio Goncourt des Lyceens, o Gran Premio de Novela da Academia Francesa ou o Premio Lire á mellor novela en lingua francesa.

“La verdad sobre el caso Harry Quebert” vainos contar unha historia que contén moitas outras. Non quero contar demasiado porque unha das mellores cousas que ten é a cantidade de sorpresas, de xiros inesperados, de personaxes equívocos e de situacións cambiantes que ten. Por un lado temos ao personaxe que da título á novela. Harry Quebert é un reputado escritor americano, profesor de Universidade xa nos seus últimos anos e que vive en Aurora, un pobo de New Hampshire. Por outro lado temos a Marcus Goldman, discípulo antes e gran amigo de Harry agora. Marcus alcanzou gran fama coa súa primeira novela, diñeiro, festas, mulleres, todos os meles do éxito rodearon a súa persoa durante moito tempo. Agora o seu editor mételle presa para que presente a súa segunda novela, hai que aproveitar o tirón da primeira para conseguir unha boa cantidade de ventas, que é o único que lle importa. Pero Marcus está a pasar verdadeiros problemas para enfrontarse de novo ao folio en branco, o medo a non ser capaz de escribir outra obra de éxito, o non saber nin como nin por onde empezar..., un tormento que non se ve capaz de afrontar so. Ante esta situación decide marchar a Aurora e pasar uns días co seu amigo e mentor, para ver se lle pode botar unha man, é o último recurso nunha situación desesperada. Ao pouco de chegar alí os acontecementos dispáranse ata chegar a extremos inesperados. No xardín da casa de Harry aparece un cadáver que pronto é identificado como o de Nola Kellergan, unha rapaza que desapareceu en 1975. Sempre se sospeitou que fora asasinada pero este descubrimento é a confirmación definitiva. Xunto ao seu cadáver aparece o manuscrito da novela máis famosa de Harry Quebert, que pronto será sospeitoso. Marcus e todo o pobo, con asombro, descubrirán que Harry e Nola mantiveron unha relación sentimental que rematou cando ela desapareceu, así que Harry converterase no principal sospeitoso e metido no cárcere. Marcus cree imposible que poida ser culpable, así que dedicará boa parte do seu tempo a falar con toda a xente de Aurora, con todos os que coñeceron a Nola, para tentar salvarao seu amigo e profesor, ese será o obxectivo da súa vida nese momento, esquecendo case por completo de que debe entregar unha nova novela ao seu editor se non quere que o demande por incumprimento de contrato. Claro que pronto descubrirá que todo o mundo ten algo que ocultar e que moitas veces algunhas situacións esconden outras moito máis escuras.

Dise que é unha novela negra e evidentemente está dentro do xénero. Temos un asasinato, unha investigación policial, varios sospeitosos e o proceso típico do xénero. De todo modos ten moitas cousas máis que a min, persoalmente, me pareceron moi interesantes. Cada capítulo está encabezado por un dos 31 consellos que Harry deulle a Marcus no seu momento sobre o proceso da escritura. Consellos sobre o proceso creativo, sobre a forma de escribir, de atrapar ao lector, de crear personaxes e situacións, case calquera cousa que se lle poida ocorrer a alguén sobre o tema. Todos eles son interesantes e apoiados case sempre por un diálogo sobre o tema entre os dous protagonistas. Por outro lado a historia contén tamén unha forte crítica ao mundo editorial, dominado case exclusivamente pola idea de facer diñeiro, de publicitar unha novela a costa do que sexa, saltándose á toureira calquera tipo de integridade para o autor. Neste caso Marcus quere ser o creador e elemento central das súas palabras, algo ao que en moitos momentos o editor non está disposto. O mundo do mercantilismo, dos autores que usan a outros escritores na sombra para rematar ou escribir enteiras as súas novelas e outros temas similares están presentes ao longo de toda a historia. Case calquera cousa vale para que unha novela teña éxito e repórtelle uns bos beneficios á editorial. Outro tema interesante é o das relacións humanas en case todos os seus ámbitos. A amistade, as relacións sentimentais correspondidas ou non, o matrimonio, a relación entre pais e fillos a distintos niveis..., case todo tipo de relacións persoais están presentes no desenvolvemento da historia.

No que se refire á historia do asasinato de Nola pouco quero dicir. Está perfectamente integrada dentro de todo o anterior e a veces queda diluída neses outros temas. Quizais non sexa exactamente central, aínda que domina case toda a historia, pero aparece en ocasións máis como un pretexto do autor para falar doutros temas. Iso non quita que sexa intrigante, interesante e chea de sorpresas. Ao longo das páxinas saltaremos dun sospeitoso a outro, dunha historia que parece dunha maneira e pronto descubriremos que non é así, de enganos non so para Marcus, senón tamén para o lector, que seguirá convencido todo o que nos está a dicir, xa que é a través del como imos coñecendo todo o que pasa e pasou, nun gran xogo de enganos. Xa dixen un pouco antes que case nada é o que parece cando estamos a ler e quedaremos asombrados ante certas situacións, moi ben levadas. O autor xoga con nós do mesmo modo que o fai con Marcus, case como marionetas manexadas desde a sombra por Dicker.

Outro aspecto destacable é o dos personaxes e as relacións entre eles. Gustáronme absolutamente todos e non hai un so que non sexa importante dentro da trama. Destacaría dous relacións por riba das demais. Por un lado a establecida entre os dous protagonistas, Harry e Marcus, que vai máis alá de profesor alumno e incluso máis alá da amistade, converténdose en algo especial e distinto. Fóra desta quedo coa que haberá entre Marcus e un dos encargados da investigación, Gahalawood, co que terá unha relación de amor odio máis que interesante e que vai cambiando ao longo da historia. Hai un bo montón de personaxes que podería destacar, pero prefiro que os coñezades a medida que vos metedes na historia.

A lectura faise de forma moi entretida e fluída, aínda que teño que dicir que desde o meu punto de vista pode ser repetitiva nalgúns momentos, con certas situacións que aparecen varias veces, aínda que dunha forma distinta. Hai cousas que saberemos dun modo nalgún momento pero que serán doutro máis adiante, e incluso algunhas páxinas despois aínda serán doutra maneira. Quizais caia un pouco en tópicos no referido á relación entre Harry e Nola, sobre todo no que se refire á forma de falar, de comportarse entre eles, pero supoño que será algo consciente por parte do autor. É unha novela longa á que creo que algunhas páxinas menos farían máis redonda, pero evidentemente isto xa é unha opinión persoal (aínda que compartida con algunhas outras persoas). Esa sensación de “isto mesmo xa o lin antes) aparece varias veces, pero creo que dentro dun tempo, se fago unha segunda lectura, descubrirei que esa percepción non é exacta, que sempre hai algún detalle que fará que vexamos que non é así.

É unha novela que, polo que estou a ver e ler, provoca sentimentos enfrontados. Para moitos é a mellor novela que teñen lido en moito tempo mentres que para outros é bastante frouxa. Desde o meu punto de vista nin tanto nin tan pouco. Pareceume unha novela destacable e boa, cunha boa historia, ben escrita e que te atrapara desde un principio, saltando xa a sorpresa nun primeiro capítulo que adianta algunhas das cousas que imos ler despois. A min gustoume moito e é outro deses autores que deixarei anotados para seguir a súa traxectoria. Unha novela ben pensada, perfectamente estruturada e cos suficientes xiros e sorpresas como para non deixar de ler en moitos momentos. Os últimos capítulos son deses que farán que a maior parte dos lectores non poidan deixar de ler, porque a historia vaise precipitando cara a un final que estamos desexando que chegue. ¿Matou Harry Quebert a Nola Kellergan? Para sabelo teredes que empezar a historia desde o principio e seguir a Marcus por ese camiño cheo de curvas pechadas onde non se ve que ven a continuación, que normalmente será un cambio de rasante.

Breakin Bad, o final dunha gran serie

Impactado, alucinado e marabillado estou desde hai uns minutos. Acabo de ver o último e definitivo episodio da quinta temporada de “Breakin Bad”, a temporada final tras seis anos en antena. En abril e xullo de 2010 deixei aquí o meu comentario sobre as tres primeiras temporadas, pero agora que a historia de Walter White rematou non me resisto a deixar algunhas palabras máis sobre a que considero en todos os sentidos a mellor serie que teño visto ata o momento. Moitas pasaron por aquí e outras tamén o farán, pero dubido moito que algunha faga que pense de xeito distinto, vexo difícil que apareza algo tan redondo, tan perfecto e xenial ao mesmo tempo. Ademais tras ese final reafírmome na idea de que os guionistas da mesma por fin nos deixaron un final que creo que gustará a todo o mundo. Algunhas series case de culto estropeáronse en certo modo por ese episodio final que non satisfixo a moitos dos seus seguidores por frouxo, inexplicable ou pouco relacionado con todo o que pasara antes. Nalgúns casos parece que quixeron rematala e fóra, deixando de lado moitas das cousas que podiamos esperar. Pero este non é o caso, o final é completamente redondo e non por sorpresivo, esperado, porque non se me ocorre outra posible maneira de rematala deixando contentos aos seguidores. E digo redondo porque é o peche dun círculo que empezou alá polo ano 2008 cunha curta temporada de so sete capítulos a causa da folga de guionistas que rematou con moitas series, pero que non puido con esta, e iso que acababa de empezar.

Para os poucos que non a coñezan contar que é a historia de Walter White, un profesor de química e antigo xenio da materia que, tras fundar unha empresa e ser botado da mesma, da clases nun pequeno instituto de Albuquerque. Cando lle detectan un cancro de pulmón comeza a pensar que poderá facer para deixar á súa familia nunha situación económica que lle permita saír adiante. Ten un fillo xa adolescente que ten parálise cerebral e a súa muller está embarazada. Ten que atopar unha forma fácil e sobre todo rápida de facer diñeiro, un diñeiro que deixe a súa muller e fillos coa vida solucionada da mellor maneira posible cando el non estea. A química é o que mellor coñece e idea unha marabillosa fórmula de produción propia para fabricar metanfetaminas. Pero o problema será a distribución e venta, un mundo do que, loxicamente, non ten a máis mínima idea. Busca axuda nun antigo alumno seu, Jesse Pinkman, que se converterá no seu socio na produción e en buscar camiños para a distribución. As súas primeiras “coccións” serán nunha vella autocaravana na metade do deserto e a venta dun produto dunha pureza sen igual enseguida terá éxito. Pero Walter necesita conseguir moito máis diñeiro e moito máis rapidamente, así que pouco a pouco verase metido nun mundo completamente descoñecido para el pero no que atopa o seu sitio. Cárteles, grandes distribuidores, asasinos, rivais..., o mundo da delincuencia ao máis alto nivel, o máis violento e brutal. Así o apoucado profesor, o tímido home que non soubo loitar polo seu posto nunha empresa que agora é das máis importantes do país, convértese en Heisenberg, un dos máis reputados, famosos e temidos fabricantes e distribuidores de meta de todo o país.

A serie é xenial en todos os sentidos e aínda que mencionarei algúns seguro que me quedan outros no tinteiro. O primeiro Vince Gilligan, o guionista principal da mesma. O guión é impecable e non frouxea en ningún momento. A forma en que vai relacionando todo e como o vai plantexando é fabulosa, así como a maneira de levala á pantalla. Eses principios de temporada sempre cunha escena do final da mesma, que fará que te preguntes en todo momento, capítulo tras capítulo, que quere dicir ese principio ou como se vai chegar a el. Esta última temporada está chea de referencias ás anteriores, pechando círculos e rematando historias (non todas, claro, iso é imposible e creo que estirala máis, aínda que nos dea pena non tiña moito sentido). As tomas que fan, a luz, a forma de filmar aos actores, todos os aspectos técnicos fan que sexa televisión da máis alta calidade, moito máis que a maior parte das cousas que podemos ver na pequena e na gran pantalla.

Os actores son outro dos aspectos máis destacables, por suposto. Todos eles están impresionantes e a evolución que teñen é digna de ver e disfrutar. Moitos son os que podería destacar, porque non hai un so, nin protagonistas nin outros máis ou menos secundarios, que non estean moi por riba da media. Bryan Cranston (Walter White) gañou varios premios polo seu papel. Dos máis convincentes e complexos que teño visto en moito tempo, pasando da maior tenrura á maior violencia e crueldade nun visto e non visto, alucinante de verdade. Creo que tardarei moito tempo en ver unha actuación como esta, con tal cantidade de matices, de cambios e de situacións. Ao seu lado Aaron Paul (Jesse Pinkman), o rapaz drogadicto que traballará con el, converténdose case noutro fillo, ao que coidará e polo que fará de todo, aínda que moitas veces el non o entenda e para facelo teña que cruzar liñas que non debería de traspasar. Un dos personaxes que máis sofre ao longo das cinco temporadas e que tamén nos deixará unha actuación memorable. Outra sufridora e contraditoria en ocasións, Anna Gunn (Skyler White), a muller de Walter. Ignorante ao principio, cómplice logo aínda que sen coñecer en profundidade a verdade das cousas e de onde sae o diñeiro. Ignorante primeiro porque Walter non quere que saiba todo, e logo, quizais, porque ela tampouco quere sabelo para protexerse ante todo o que está a pasar. Dean Norris (Hank Schrader), o cuñado de Walter que traballa na DEA, buscando sempre ao fabricante desa meta azul que tan ben se vende e que tan relacionada está con boa cantidade de asasinatos, roubos e demais. Descoñecedor de que a persoa á que busca é a que ten máis preto e que tampouco o pasará demasiado ben ao longo da historia. Bob Odenkirk (Saul Goodman), o avogado que serve para todo e que axudará aos nosos protagonistas a branquear o diñeiro que gañan. Este é outro personaxe xenial que porá en moitos momentos ese contrapunto case cómico que axudará a levar cun pouco máis de tranquilidade toda a violencia que rodea á historia. É máis, coméntase que este mesmo personaxe terá serie propia en pouco tempo. Todos os demais poderían aparecer aquí, pero non me quero estender demasiado, o fillo de Walt, Giancarlo Esposito (Guss Fring, o dono de “Los pollos hermanos”, o negocio que lle serve de tapadeira da distribución e fabricación), os amigos de Jesse, Mike (o asasino a soldo e protector que tamén terá un papel moi importante)... Todos eles terán o seu papel, a súa función dentro dunha historia que se vai complicando temporada tras temporada.

Tampouco me resisto a deixar algo sobre a música que acompaña ás distintas escenas. Cada momento importante terá de fondo un tema musical, blues, jazz, country, clásicos de todo tipo; cancións moi coñecidas e directamente relacionadas co que está a pasar. Todas elas axudan a darlle un aire impresionante ao que estamos a ver.

Todos os capítulos están cheos de detalles, de referencias ao pasado ou ao futuro, de cousas que teremos que deixar na cabeza para entender o que virá. Para algúns destes recordos contaremos cos guionistas, pero outros virán por obxectos, momentos, frases, roupa..., calquera cousa poderá relacionar o que pasa con algo que pasou ou pasará. Detalles como a matrícula do coche que conduce Waltar no último capítulo, “Live free or die” (“Vive libre ou morre”).

Xa o dixen no seu momento cando falei dela. A serie é violenta, brutal e salvaxe en moitos momentos, non apta para todo tipo de públicos. Pero creo que incluso eses deberían de ser capaces de superar esas sensacións e disfrutar coa mellor serie que vin ata o momento. É imposible non identificarse con Walter, aínda que teña máis sombras que luces. No seu momento escribín noutro lado que era o personaxe televisivo máis admirado e odiado que coñecía, conseguindo o espectador teña unha boa cantidade de sentimentos opostos ante as cousas que fai. Os guionistas non se cortan un pelo e en máis dun momento quedaremos pálidos ante o que pasa ou a nosa boca quedará completamente aberta de asombro ou sorpresa. Tampouco deixemos de lado á boa cantidade de humor negro que se destila, facendo que en escenas realmente repulsivas sexamos capaces de esbozar un leve sorriso. A máxima de Walter parece ser que o fin xustifica os medios que por protexer á súa familia ou a Jesse calquera cousa está ben feita e moitas das accións que realiza están xustificadas, polo menos desde o seu punto de vista, claro. Pero realmente todo iso está xustificado ou Walter realmente disfruta de todo iso que fai? Será algo que cada un terá que responderse despois de vela. Creo que a maior parte dos meus seguidores e coñecidos xa a viron, pero se non o fixeron recomendo encarecidamente que o fagan. Eu non puiden resistirme a vela en inglés subtitulado cando aquí xa faltan poucos capítulos para que remate e tamén recomendo vela así. A dobraxe non é nada mala, que conste, pero gana moito, pero moito, se a escoitamos na súa versión orixinal, as voces e inflexións dos seus protagonistas non teñen prezo.

"El día D. La batalla de Normandía", Antony Beevor

Este ano tocou ir de vacacións á rexión francesa de Normandía. A verdade é que apetecíame moito, tanto porque tiña pinta de merecer a pena como pola miña afección á Segunda Guerra Mundial. Gostounos moito, visitamos museos varios, memoriais, o impresionante cemiterio americano e as praias do desembarco, onde era sinxelo imaxinar as cousas que pasaron naqueles anos. Por outro lado hai un tempo tachei ao meu cuñado de friki cando puxo nunha rede social unha foto do libro que estaba a ler, un gran volume titulado “La Segunda Guerra Mundial” de Antony Beevor. Esta dobre introdución ven a xustificar un pouco o comentario do libro que vos deixo nesta ocasión, que non é exactamente unha novela ao iso nin un volume histórico, pero que pode lerse como se fora unha boa mistura entre ambos xéneros. O autor é o mencionado anteriormente, especializado en estudos sobre esa época histórica. A anterior quedará para outro momento, pero neste caso a que lin foi “El día D. La batalla de Normandía”.

Saint-Marie-Eglise

Antony Beevor é un historiador británico con varios libros que teñen un gran éxito de ventas entre todo tipo de lectores. Nado en 1946, estudou no Winchester College e na Real Academia de Sandhurst, onde tivo como profesor a outro notable historiador, John Keegan. Foi oficial do 11º Reximento de Húsares do Exército Británico, pero en certo momento deixouno para dedicarse á historia e á publicación de varios libros, centrados case todos eles na época da Segunda Guerra Mundial. Algunhas delas controvertidas, pero todas innovadoras na forma de achegar os feitos ao lector. É autor, por exemplo, dunha historia sobre a Guerra Civil Española (2005) que recibiu algunhas críticas por parte de certos sectores. Para as súas obras sobre a batalla de Stalingrado ou a caída de Berlín tivo acceso a arquivos soviéticos que ata o ano 1991 foran inaccesibles para os investigadores, dando gran cantidade de novos datos sobre estes feitos. As súas obras máis coñecidas e con grandes cifras de ventas son “Stalingrado” (1998, 2004 en España) e “Berlín. La caída” (2002, 2006 en España). Polo primeiro deles recibiu varios premios. Cunha linguaxe brillante, precisa e, sobre todo, amena para o lector. Unha das súas características principais é que non soe quedar cun dos bandos, senón que conta case do mesmo modo os feitos que afectan a todo o conxunto, case sen defender nin atacar a ninguén, buscando a maior imparcialidade posible. Lendo as súas obras un pode facerse unha idea bastante completa e veraz dos acontecementos, que son contados dunha forma bastante neutral. A súa obra sobre a caída de Berlín recibiu fortes críticas por parte de historiadores dalgúns países, sobre todo Rusia, tachando a obra incluso de calumnia por contar as tremendas atrocidades cometidas polo exército soviético no seu avance cara a esta cidade e durante a toma desta, chamándoo incluso neonazi. El deféndese dicindo que todo aquilo que conta está documentado antes e que non se inventou nada. Ademais das mencionadas ten obras sobre a illa de Creta durante a guerra, París despois da liberación ou “El misterio de Olga Chejova”, todas elas publicadas en castelán por diversas editoriais. A última polo momento é “La Segunda Guerra Mundial”, do ano 2012 e editada por Ediciones Pasado y Presente, unha obra moi extensa que teño na lista de pendentes para algún bo momento.

Playa de Omaha

“El día D. La batalla de Normandía” aparece en castelán no ano 2009, editada por Editorial Crítica. Empecei por esta porque dentro de historia da Segunda Guerra Mundial era unha parte que coñecía a grandes rasgos e interesábame bastante. Sobre todo tras, como dixen ao principio, visitar este verán toda esa zona e ver as grandes praias nas que se produciron estes feitos, así como a maior parte de cidades e pobos que foron tomados polas forzas aliadas.

Playa de Utah

Imos coñecer todos os feitos que se deron ao redor do desembarco, do famoso día D que cambiou o signo dunha guerra que parecía tomar outro camiño. Desde os primeiros preparativos ata chegar á entrada das tropas aliadas en París e a súa liberación. Coñeceremos os enfrontamentos entre os que decidían o destino deses días, Churchill, De Gaulle, Eisenhower, Patton, Montgomery e os que máis sufriron a guerra, todos os soldados das distintas nacionalidades que participaron dun modo ou doutro nestes feitos. Iso si, coñeceremos tanto aos que o fixeron do lado aliado como do lado alemán. Como dicía antes non se queda a obra nunha exaltación das forzas liberadoras, senón que teremos o punto de vista de todos os bandos, de todos os que participaron nunha das batallas máis fortes, continuas e duras de toda a contenda. Coñeceremos os grandes e os pequenos feitos. As rivalidades e enfrontamentos dos políticos e dos xenerais, pero tamén moitas historias de soldados e oficiais de distintos rangos que Beevor recolleu de distintas fontes. Ademais non vai ser unha continua narración das barbaridades que cometeron os soldados e oficiais alemáns. Como dicía antes procura ser o máis neutral posible e contar todo aquilo que el considera que foi certo. Leremos como tamén, na súa furia guerreira, os solados aliados tamén realizaron actos completamente reprobables e brutais, algo que evidentemente podemos supoñer tendo en conta a realidade da época. Como se viron inmersos nunha espiral de violencia e brutalidade contra ese exército alemán que pretendían expulsar de Francia de calquera maneira e a calquera prezo. Leremos como os bombardeos aliados deixaban caer os seus proxectís sobre cidades arrasándoas, matando a unha gran cantidade de poboación civil que non foi consciente seguramente do que se lles viña enriba. Como estes exércitos consideraban en moitos casos que o fin podía xustificar os medios e calquera cousa valía para o obxectivo que tiñan. Non todo é tan sinxelo ou case idílico como vimos ao longo destes anos no cine ou na televisión e todos, en maior ou menor medida terán algo que reprocharse. Como a aceleración ou as ganas de avanzar a calquera prezo provocaron que incluso algún destes bombardeos caeran sobre tropas aliadas, acabando con divisións enteiras e algunhas cousas que é mellor ler. A min resultoume apaixonante e moi interesante.

¿Como nos conta todos estes feitos o autor? Evidentemente non é unha novela histórica, é unha obra sobre unha época determinada da historia e centrada nuns feitos precisos tanto no tempo como nas persoas que interviron neles. A verdade é que sen ser unha novela case se pode ler como se fora ficción, como se estiveramos ante a típica novela histórica pero con certos elementos que a distinguen. Loxicamente a presencia do diálogo é escasa, salvo para reflectir certas situacións importantes. Pero isto non quita que podamos lela con moito agrado, con gran fluidez e dun modo moi entretido. Incluso nalgunhas partes onde predomina un pouco a estratexia militar non nos perdemos nin deixamos de entender as cousas, os movementos das tropas ou os problemas e avantaxes que tiveron. Todo está escrito dunha forma entretida e discorre ao longo das páxinas sen resultar pesada en ningún momento para o lector. Mesturando as grandes historias dos grandes personaxes do momento con outras evidentemente menos coñecidas e protagonizadas por personaxes moito máis anónimos. Momentos de heroísmo, de complicidade, de forte e descarnada violencia, case nada lle debe quedar por contar. Con todo isto podemos facernos unha idea case perfecta de como foron os momentos previos ao desembarco, como se desenvolveu este e como se foron movendo as tropas cara aos distintos obxectivos da zona ata chegar a París. Ademais poñendo ante nos non so as grandes vitorias ou derrotas dos aliados, senón que como quere dar unha visión completa, tamén teremos momentos para coñecer como se desenvolveron os exércitos alemáns. Pequenas historias de heroes, de soldados e oficiais, dos paracaidistas que se lanzaron sobre terras francesas os primeiros días, de soldados e oficiais alemáns, historias das persoas que vivían en Normandía e que tanto sufriron os horrores e penurias da guerra. A verdade é que tras rematar a lectura quedei coa sensación de ter lido algo moi completo e ao mesmo tempo enterándome das cousas dun xeito agradable e entretido. Creo que é recomendable para todos, coñecer ese preciso momento que cambiou, posiblemente, o futuro non so de Europa, senón de todo o mundo.

"Elementary"

Hai personaxes, sobre todo saídos do mundo literario, que pasaron innumerables veces pola televisión e o cine. Algúns deles teñen tal cantidade de matices e unhas características tan atractivas que o resultado ao pasar á pantalla sempre soe ser bo, ou en ocasións, moi bo. A serie que vos deixo hoxe parte dun deses coñecidos personaxes literarios, posiblemente, senón o que máis, un dos que en máis ocasións foron trasladados ao mundo audiovisual. Foi creado a finais do século XIX por Sir Arthur Conan Doyle, fácil darse conta de que falamos de Sherlock Holmes, adaptado esta vez nunha serie americana da que estamos a ver a primeira temporada, “Elementary”, e que ten pendente de estrea por alá a segunda, así que está a ter un certo éxito, que as cadeas non se cortan un pelo en eliminalas se non teñen a audiencia esperada.

En decembro de 2010 comentaba por aquí a serie anterior que tiña como protagonista ao mesmo personaxe, inglesa neste caso e da BBC que de momento ten dúas temporadas de tres capítulos cada unha (moi breves as mesmas, pero cada un é unha historia de cine cunha duración de hora e media) e da que estou esperando con ganas a terceira. Un Sherlock moderno, que usa as novas tecnoloxías e algo máis serio, máis profundo e máis preto quizais do orixinal. A serie ten moita clase e unha gran calidade e unhas interpretacións que están moi por riba da media. O seu actor principal, Benedict Cumberbatch, está agora aparecendo moito no cine e é un dos actores máis cotizados do momento, soando incluso para unha versión de Frankenstein que dirixirá Guillermo del Toro.

“Elementary” podería ser vista como a tentativa americana de emular a serie anterior, pero creo que lles quedou algo distinto. Xa direi se mellor ou peor máis adiante, aínda que penso que a resposta a esa pregunta sería simplemente que sendo algo parecido é distinto en moitos sentidos.

Atopámonos agora cun Sherlock que vive en Nova York e que acaba de saír dunha clínica de desintoxicación pola súa afección ás drogas. O pai de Holmes contrata ao doutor Watson, que neste caso é unha doutora (quizais un elemento máis para distinguila da inglesa e unha tentativa de modernizar un pouco ao personaxe) para que sexa á súa vixiante ante unha posible recaída tras rematar o tratamento na clínica. O protagonista segue a ser o mesmo, afeccionado aos crimes, baseándose no pensamento dedutivo, prepotente, faltón e cuns grandes aires de superioridade que o fan estar moi por riba do resto dos mortais, a medio camiño entre ser un maleducado e un xenio. Traballará co capitán Toby Gregson como asesor para axudalo na resolución daqueles casos que teñan algún elemento especial, distinto ou que poidan resultar de difícil resolución. Pouco máis se pode dicir dos argumentos ou da historia. Os capítulos son independentes, polo menos de momento, e teñen en común a estes personaxes máis un caso criminal que terán que resolver. A maior parte dos casos sempre con algo curioso, con algún elemento que conseguirá manter a atención do espectador.

No que se refire aos actores teño que dicir que non están nada mal. Jonny Lee Miller fai de Sherlock Holmes. Ademais dalgúns papeis de cine descubrín a este actor nunha serie de hai uns anos que me gustou bastante, aínda que foi desas que cancelaron sen rematar e que nos deixou con algo de mal sabor de boca. Era unha serie de avogados pero con algúns elementos especiais que a diferenciaban un pouco do resto, refírome a “Eli Stone”. Dúas temporadas dun avogado que tiña un aneurisma cerebral que lle provocaba alucinacións, sobre todo de tipo musical e con casos que resultaban entretidos, simpáticos e interesantes. Aquí da forma a un Sherlock desastrado, despreocupado por completo do seu aspecto ou a súa propia vida, acelerado, prepotente e cheo de tics que poden desquiciar a calquera. É un actor que me gusta bastante e aquí está moi ben. Pode resultar algo esaxerado nalgún momento con tal cantidade de xestos, de movementos continuos pero ao mesmo tempo é un personaxe que se fai simpático para o espectador. Vai ser un personaxe completamente distinto, por exemplo, ao da BBC, por iso dicía antes que era un intento de copia de facer algo parecido e ao mesmo tempo suficientemente distinto para non parecer unha mera copia. Gústame este Sherlock, aínda que recoñezo que para os máis puristas poida parecer algo esaxerado. Aínda así a súa forma de actuar, de traballar e de comportarse mantén en liñas xerais o que podemos esperar do mesmo. Lucy Liu será a súa vixilante e acompañante, facendo o papel da doutora Joan Watson. Unha cirurxiá que tivo un problema nun quirófano e deixou o seu traballo como doutora para dedicarse a acompañar a drogadictos rehabilitados e axudalos no seu proceso, ademais de vixialos. É unha actriz que nunca me gustou demasiado, a verdade, e á que teño visto máis dunha vez no cine. Agora cambio un pouco de parecer e creo que aquí está bastante ben e ata me convence. O seu personaxe vai evolucionando pouco a pouco da preocupación polo seu paciente á fascinación polo que fai, dándonos un Watson que cada día axuda máis a Holmes pero que ao mesmo tempo vai sentirse moi atraída por el e sobre todo polo que fai. O outro papel importante e fixo é o do policía ao que axudarán, outro coñecido actor de cine que sempre me gusta, Aidan Quinn.

Para min, en canto a calidade, a serie non está á altura da inglesa, pero ao mesmo tempo ten suficientes elementos para resultar atractiva e entretida, polo que en casa gusta bastante a todos. Os personaxes teñen tal atractivo que, como dixen, é difícil non facer algo decente con eles. Os casos resultan sempre interesantes e fan que esteas dándolle voltas para tentar saber quen é o asasino antes que eles. Teñen tamén as suficientes doses de humor, provocadas sobre todo polo personaxe central e a súa prepotencia e autosuficiencia, para que non resulte lenta nin aburrida. É sinxelo rir máis dunha vez ante as súas deducións, as súa afirmacións ou as súas preguntas aos sospeitosos durante unha investigación. Vive fascinado polos casos e os sospeitosos, esa é a súa nova droga e cae nunha profunda apatía e desesperación cando non ten un novo desafío ante el, que é o que o mantén vivo e atento. Quizais o gran defecto das historias é que teñen que concentrarse nos pouco máis de corenta minutos que dura o capítulo, xa que como dixen son independentes uns dos outros. Iso fai que a veces a resolución do caso sexa demasiado rápida, acelerada e repentina. É evidente que o máis interesante e entretido é todo o proceso de dedución, as pistas e a investigación, pero a veces, como xa sabes que apenas quedan cinco minutos, sabes xa que se vai resolver inmediatamente.

Gústame a serie, está ben feita e ben interpretada, os desenvolvementos dos argumentos son sempre interesantes e manteñen a atención, buscando algo especial e distinto aos de sempre, algo que conseguen a maior parte das veces. Os actores están realmente ben e contribúen a elevar o ton xeral da mesma, que tamén é importante. Creo que é unha versión algo máis lixeira que a inglesa, que busca máis o mero entretemento que a calidade, pero aínda así merece a pena. Non creo que vos decepcione se vos poñedes a vela, no noso caso non o fixo.

"The Following"

Hai tempo que non tocaba o tema das series de televisión. Como xa dixen anteriormente a verdade é que non vemos demasiadas novas ultimamente, metidos de cheo nas novas temporadas de outras das que somos seguidores. Así que hoxe imos de novo cunha serie que cumpre moitas das ideas que teño postas por aquí sobre este tema, actores coñecidos, algún que ven directamente do cine, un bo guión, unha gran realización, boas interpretacións e unha historia que te atrapa case desde a primeira imaxe. Hai pouco que rematamos de ver a primeira temporada de “The Following” e aínda teño na cabeza máis dunha escena, máis dun momento que me deixou atónito. Iso si, que alguén lle diga aos guionistas que as formas que teñen ultimamente de rematar as temporadas é case unha ofensa ao espectador, que agora teño que esperar meses para poder ver que pasa, tras unha escena final que te deixa con ganas de moito máis. E non pasa so con esta, senón con case todas, señores guionistas, que non son formas, home.

Estamos ante un thriller que podería parecer do máis típico, unha máis. Asasino en serie, axente do FBI retirado e alcohólico e case todas as constantes do xénero. Pero xa desde o primeiro capítulo veremos que nos atopamos cunha nova e orixinal volta de torca na forma de tratar o tema e, sobre todo, en como xoga co espectador para conseguir que manteña a atención. E xa vos digo que aquí a mantivemos en todo momento, que chegamos a ter o corazón nun puño desde o principio ata o final. Creo que desde o personaxe de Hannibal Lecter ningún asasino televisivo ou cinematográfico conseguira poñerme os pelos de punta de tal maneira, sentindo cara a el unha estraña mistura entre atracción e repulsión difícil de conseguir. Creo que aquí radica un dos grandes méritos da serie. Xogando con dúas constantes do xénero, o asasino en serie e o policía retirado, consegue facer algo novo, darlle un desenvolvemento completamente inesperado e cheo de sorpresas, de momentos que farán que soltes unha exclamación ou case saltes no sofá, porque sempre esperaremos o inesperado e incluso algo máis.

Joe Carroll é o asasino. Empezamos a historia con el no cárcere e conseguindo escapar da mesma tras unha brutal e sanguenta fuga. Xa de paso digo que non vou contar nada que non se descubra ao pouco de empezar a serie, que xa sabedes que non me gusta nada que me destripen as historias, así que eu tento facer o mesmo. Ryan Hardy é o axente do FBI que o atrapou no seu momento, pero lle custou caro, unha puñalada preto do corazón cando se enfrontaba a el fixo que tivera que deixar o seu traballo a causa do implante dun marcapasos. Agora vive inmerso no alcohol e a depresión, pero a fuga de Carroll fará que teña que volver á acción. En primeiro lugar porque foi el o que o atrapou e en segundo porque o propio asasino quere que participe no xogo. Carroll é un profesor de literatura, obsesionado co Romanticismo e sobre todo coa figura de Edgar Allan Poe, un dos grandes da época. Ademais diso quere ser escritor, aínda que a primeira novela que publicou non tivo o éxito que buscaba, senón case todo o contrario. É violento, desapiadado e asasinou a varias mulleres de forma brutal antes de que Hardy puidera detelo. Pero o máis destacado é que posúe unha personalidade hipnótica, coas súas miradas e as súas palabras é capaz de conseguir case todo o que quere e se propón, incluso escapar do cárcere de máxima seguridade no que se atopa. Carroll vai concibir todo como se fora unha nova novela que está a escribir e coa que pretende alcanzar o éxito que se lle resistiu coa primeira. Unha novela na que Hardy é o protagonista e el o antagonista, manexando os fíos e deixando pouco espazo á improvisación, tentando ter todo calculado e previsto, pero claro, iso é case imposible. Para iso, ademais consegue que varias persoas do exterior colaboren con el, xente que foi visitalo ao cárcere e aos que, con esa gran personalidade que ten, convence para que traballen con el como elementos da súa vinganza. Iso fai que en todo momento non saibamos que pensar como espectadores, porque nunca saberemos se calquera dos que rodean a Hardy ou van aparecendo están do lado de Carroll ou non, unha das mellores cousas da serie e que fai que a tensión sexa moi alta. Do mesmo modo, como ben dixeron os meus irmáns, non lle collades demasiado cariño aos personaxes, porque pronto veredes que aos guionistas non lles doe nada facer desaparecer ou morrer a calquera deles, outra das cousas que farán que saltemos máis dunha vez no sofá.

Outra das mellores cousas da serie son os actores. De novo o protagonista provén directamente do mundo do cine e é outro deses que sempre me gustan e que aquí está realmente ben. O papel de Ryan Hardy é para o coñecido Kevin Bacon, un todoterreno que pasou do musical ao drama pasando pola comedia, tocando case todos os xéneros, incluso un par de boas cintas de terror. É un actor que sempre cumpre e gusta, pero aquí está xenial, cumprindo á perfección co seu papel e transmitindo ao espectador cos seus xestos, miradas e agonías, todo aquilo que o guión pídelle. O papel de Carroll é para James Purefoy. Xenial tamén encarnando a ese asasino frío, calculador e cun punto de loucura que fai que sexa completamente crible na súa actuación. Podería parecer que non, pero en todo momento parécenos que o que fai, o que pensa e o que di podería ser moi ben dunha persoa real. A súa obsesión por Poe, polo Romanticismo máis negro e violento fai del un personaxe que creo que quedará como un dos mellores dentro do mundo televisivo. E ao redor destes dous unha boa cantidade de personaxes que non me atrevo a considerar secundarios, porque non hai un so que non teña unha participación importante dentro de toda esa tea de araña que Carroll constrúe ao seu redor. Todos eles, tanto os que están con Hardy como os que están con Carroll (sobre todo estes, que dan calofríos máis dunha vez) conforman un mundo que desconcertará ao espectador. De todos eles quedo con dous, o axente do FBI que está ao lado de Hardy en todo momento, Mike Weston, e Emma Hill, da que non vou dicir nada de nada, xa o veredes.

A serie xoga con todos os tópicos deste tipo de historias, pero consegue darlle tales xiros que fai que sexa, desde o meu punto de vista, moi orixinal, creativa e sorprendente. A introdución dos relatos de Poe dun modo directo e constante é outro elementos que fai que me guste máis, xa que está entre os meus escritores favoritos e creo que todos os seus contos foron das primeiras cousas que lin cando era algo máis novo e que volvo ler algunha vez. O desenvolvemento da historia e as interpretacións son realmente sobresaíntes e farán que sexa difícil verse un so capítulo, porque sempre quereremos saber algo máis, non poderemos deixar a cousa colgada. A tensión chega a extremos que farán que manteñamos a respiración máis dunha vez, a as veces demasiado para soportalo, soltando unha boa exclamación cando eses momentos rematen. Unha das mellores cousas que ten é o guión e a forma de desenvolvelo, xa que as sorpresas serán constantes, é difícil dicir iso de “xa sei que vai pasar” porque aínda que esperemos algo normalmente as cousas non irán polo camiño que nos podemos seguir na nosa cabeza. É máis, irán por sitios completamente inesperados pero completamente lóxicos dentro do argumento, sen pasarse en ningún momento.

Rematada a primeira temporada espero con moitas ganas a segunda, esperando que manteñan a mesma liña, aínda que me parece bastante difícil. Se non a vistes no seu momento recomendo que busquedes a forma de facelo, do último que teño visto tanto neste xénero como noutros creo que é do mellor, completamente recomendable.

"Star Trek. En la oscuridad"

“O espazo, a última fronteira. Estas son as viaxes da nave estelar Enterprise, buscando novos mundos, novas civilizacións, para chegar a onde ningún home chegou nunca”

Con esta introdución dáme que moitos dos meus lectores saberán por onde vai o comentario de hoxe. Era o inicio dunha serie que marcou unha época, creo que a primeira á que me enganchei dunha maneira fel e aínda sen ser un “trekkie” con todas as da lei, confeso que é desas que non esquecerei nunca. Cando saímos do cine contáballe aos meus fillos a cantidade de horas que pasaba cos amigos xogando a ela, como nos tornábamos para interpretar aos distintos personaxes e pasábamos horas con iso. Daba igual que fora con monequiños tipo Madelman, paseando pola rúa ou sentados no balcón da miña cosa mirando ao ceo como se estivéramos na ponte de mando da Enterprise. Hoxe poden xogar a ela coas súas consolas, pero para min non é o mesmo, quizais sexa máis espectacular, pero a dose de imaxinación que gastábamos naquelas longas tardes non ten prezo.

Coa calor que estamos a pasar por aquí, que me ten morto, este pasado domingo decidimos prescindir da praia e recorrer ao aire acondicionado dunha sala de cine, que non se estaba nada mal. Ademais acababan de estrear “Star Trek. En la oscuridad” e non podía deixala pasar, esta non é para ver na casa, hai que disfrutar dela nunha gran pantalla de cine, y como é norma nesta familia, non en 3D, claro.

A min persoalmente gustoume moito, pero como dixen antes, son fan incondicional da serie e creo que tanto esta como a anterior xuntan perfectamente un aire moderno cun respecto á mesma, a súa forma de actuar e de aparecer ante nós. Ao saír alguén comentaba que ben podían modernizar un pouco os traxes, tanto os uniformes militares como os que usan na nave, pero non, iso non se pode facer, sería case como cambiar as cores do traxe de Superman ou darlle a Batman un atuendo multicolor. Hai cousas que non se deben tocar demasiado, modernizar si, pero cambiar radicalmente non. Non soamente mantén ese espírito nas formas, senón tamén en como se comportan os personaxes, en como actúan e en case todo.

A historia transcorre pouco despois de rematar a anterior, seguimos cos mesmos personaxes e a mesma idea, so cambia o antagonista neste caso. Se antes asistimos a como se foron coñecendo os distintos personaxes, en como chegaron a ser máis ou menos os que coñecemos na serie clásica, agora estamos ante unha nova aventura. Coñecemos antes como chegaron a contactar Kirk e Spock, amigos agora enfrontados a unha nova ameaza que pode acabar coa Federación e todo o que ten ao seu redor. As misións que teñen son de paz, coñecer novos mundos, estudalos pero nunca intervir ou darse a coñecer, algo bastante difícil como veremos ao principio da nova historia, realmente bo, divertido e espectacular. Pero claro, ten que aparecer pronto o malvado que quere acabar co mundo, neste caso un personaxe que é outra das constantes da saga e do que non vou desvelar o nome para non romperlle a sorpresa aos seguidores que vaian vela, porque primeiro aparece cun nome e logo co outros que nos vai soar moito.

Houbo moitos intentos de levar á serie ao cine, os primeiros cos mesmos actores da serie. O primeiro aló polo ano 1979 e con varias entregas máis en anos posteriores. Estas tiñan case o mesmo encanto da televisión e seguían a mesma liña con algo máis de espectacularidade e case co mesmo encanto, catro películas entre ese ano e 1986. en 1996 e 1998 apareceron de novo cos personaxes das novas entregas da serie, que parecía seguir a ser o mesmo pero para min xa non o era tanto, aínda que tampouco estaban mal.

No ano 2009 aparece J.J. Abrams e decide contarnos a historia de case todos os personaxes pero desde un principio anterior incluso á serie clásica. Imos velos antes das súas viaxes polo espazo buscando novos mundos e civilizacións. Algo de medo me daba, pero quedaba un pouco apagado cando vin quen ía encargarse desas novas historias. Creo que Abrams está preto de ser o novo Spielberg do cine americano, sobre todo en canto a espectacularidade e bo facer, buscando contarnos cousas a medio camiño entre o clásico e o moderno. Iso si, non creo que teña a xenialidade de Spielberg, pero en canto a bordar a mistura entre entretemento e calidade creo que está bastante cerca. Gustoume moito esa nova entrega e como dixen ao principio creo que ten a medida xusta entre a homenaxe a un clásico aderezado coas posibilidades que nos ofrecen as novas tecnoloxías. Vimos como se coñecían Kirk e Spock e tiñan a súa primeira aventura, que ten a súa continuidade agora, no 2013 con esta nova entrega que ademais ten pinta, iso espero, de non ser a última.

En canto aos actores repiten nos principais papeis os mesmos que na primeira. Todos eles gustáronme bastante nesa, así que nesta seguen a mesma liña. Destes quedo con Zachary Quinto no papel de Mr. Spock, que non debe de ser nada fácil actuar tentando manter esa cara de impasible todo case todo o tempo. Iso si, para min, dous destacan por riba do resto, e curiosamente ambos son ingleses. Cando xogabamos de pequenos o papel máis desexado e para o que había que pelexarse curiosamente non era o de ningún dos protagonistas, senón o de Scotty, o encargado de facer que a nave funcionara e que era case sempre o centro de moitos dos bos momentos da serie. Pois aquí pasa o mesmo, as escenas máis simpáticas son as que o teñen como principal. Aquí, como antes, está interpretado por Simon Pegg, un actor inglés de comedia que sempre me gusta. Pero o mellor da historia é o antagonista, interpetado por Benedict Cumberbatch, o xenial Sherlock da serie da BBC (que realmente merece a pena e nos ten a moitos esperando pola súa terceira temporada) e que soa agora para unha versión de Frankenstein que parece que dirixirá Guillermo del Toro (con esa mistura non creo que a deixe pasar, aínda que a historia está xa quizais demasiado tocada). Cando el aparece na historia come todo o que ten ao seu redor, un gran actor que estivo moito tempo centrado no teatro e que agora deleitanos coas súas aparicións no cine máis ou menos breves.

A min gustoume moito pero son fan da serie. Coa mistura perfecta entre a homenaxe e as novidades, mantendo en moitos sentidos o aire da mesma, aderezado cuns máis que convincentes efectos especiais e sen romper co clásico en moitos sentidos. As dúas horas e algo que dura pasáronseme nun suspiro. Unha boa unión entre unha historia decente (algo do que este tipo de cine prescinde en ocasións) cunhas boas doses de acción e efectos especiais que non quedan por riba do argumento. O que sexa con tal de ver voar de novo á Entreprise, a miña nave favorita do cine (a segunda, como podedes imaxinar é o Falcón Milenario), e ver renovados a Kirk, Spock, Scotty, Uhura, o doutor ou Sulu. Espero que a seguinte siga a mesma liña, non a perderei.

"Tiempo de cenizas", Jorge Molist

En xuño de 2011 comentei unha novela de xénero histórico, “Prométeme que serás libre”, de Jorge Molist. Das últimas que teño lido do xénero foi das que máis me gustaron por razóns que expuña naquel comentario, sobre todo pola perfecta conxunción entre unha historia interesante e amena e unha gran cantidade de datos históricos perfectamente introducidos dentro da mesma. Tamén vía que era evidente que era de esperar unha continuación por unha serie de feitos que quedaban algo colgados e cuns personaxes que deixaban as súas historias sen rematar. Recentemente apareceu esa esperada continuación e, evidentemente, pasou ás primeiras da lista de lecturas pendentes. Unha vez rematada reafírmome en todo o que dicía naquel comentario, segue a ser unha das miñas favoritas dentro do xénero case polas mesmas razóns expresadas naquel momento. Hoxe vos deixo un comentario de “Tiempo de cenizas”, de recente aparición no mercado editorial.

A recensión biográfica de Jorge Molist vouma aforrar nesta ocasión, ao comentario de hai un par de anos remítome porque o único que se podería engadir é a publicación desta novela de hoxe, a máis recente do autor.

Estamos a finais do século XV, unha época apaixonante entre os últimos momentos da Idade Media co seu escurantismo e as novas luces do Renacemento. Unha época histórica chea de contrastes onde se mistura a relixión opresora e castigadora coas ansias de vivir, de coñecer, de romper coas cadeas impostas polos clérigos e a Inquisición. Continuamos coa historia do protagonista central da anterior entrega, Joan Serra de Llafranc, aquel home ao que uns piratas deixaron case sen familia cando atacaron o tranquilo pobo de pescadores no que vivía. Matan ao seu pai, raptan á súa nai e irmás e o único que lle pide o seu pai antes de morrer é que lle prometa que sempre tentará ser un home libre. Unha promesa complicada de cumprir, xa que verá que a súa liberdade sempre estará delimitada polas súas débedas con outras persoas, as súas obrigas familiares ou militares, a atención ao seu negocio e moitos condicionantes máis. Tras todas as aventuras da primeira novela atoparémonos agora con Joan que conseguiu o primeiro e fundamental dos obxectivos da súa vida, casar coa muller da que namorou nada máis vela, Anna. Viven xuntos en Roma, rexentando unha librería e coa protección do Papa e os catalani, o grupo social e militar que domina a cidade. Pero non todo é tranquilidade na súa vida soñada, xa que hai situacións na cidade que fan que teña que vivir pendente de moitas cousas. Por un lado temos ao Papa Alexandro VI, da familia Borgia, que conta cun bo número de inimigos na cidade, xente que quere terminar co seu poder e o seu dominio. Pero o seu poderoso exército, dirixido polo seu fillo Juan Borgia, ten as cousas ben atadas. O primeiro problema ven deste home precisamente, que quere deitarse con Anna, a muller de Joan, a costa do que sexa. Esta situación provocaralle un bo número de problemas e será o detonante de moitas das cousas que lle ocorrerán a continuación. O seu gran amigo, Miquel Corella, segue ao seu lado, pero agora a súa forma de actuar depende en gran medida do que os Borgia queiran, xa que é o primeiro ao mando do seu exército, o home ao que recorren para solucionar calquera tipo de problema, custe o que custe. Ademais disto Joan aínda debe cumprir os seis meses que lle quedan pendentes de galeras, algo que o levará a participar en varias das guerras de conquista máis importantes da época ao servizo do exército español. Todo isto vai levalo de Roma a Florencia, Nápoles e Barcelona nunha serie de aventuras perfectamente enlazadas dentro do argumento. Un continuo movemento sempre en busca desa liberdade que lle prometeu ao seu pai no seu leito de morte e que tanto lle custa atopar e disfrutar. Cando as cousas parece que van mellorando sempre aparece algo que fai que se torzan, algo que pode estar ou non directamente relacionado con el ou a súa familia, xa que moitas veces son as propias circunstancias históricas as que farán que a súa vida de un xiro completo.

Como no caso da novela anterior gustoume moito pola perfecta unión entre feitos históricos e a propia narración de ficción que nos está a contar o autor. A cantidade de personaxes reais que van desfilando polas súas páxinas é maior que a dos personaxes de ficción e sempre aparecen dunha forma lóxica e crible para o lector. É máis, hai algún que non parece real, pero me levei unha boa sorpresa cando lin o epílogo final, moi interesante por certo, e descubrir que non eran unha creación do autor, senón unha recreación da historia. Polas súas páxinas desfilarán a maior parte dos integrantes da familia Borgia, o monxe Savonarola en Florencia, Maquiavelo será outro dos importantes da historia, o Gran Capitán e outros moitos entrarán a formar parte directa da vida do noso protagonista. Do mesmo modo viaxaremos por Roma, Nápoles, Florencia ou Barcelona, tomaremos parte en varias conquistas e intrigas, tanto do Papado como dos distintos reinos da época, todas elas partindo de feitos históricos. Creo que a labor de investigación de Molist é realmente impresionante, pero para min o máis xenial é a forma que ten de meter todos eses datos e feitos dentro dunha historia crible para o lector. É evidente que Joan, Anna e todos os integrantes da súa familia non existiron, pero meténdoos dentro dos demais non é imposible pensar que ben poderían ter pasado as súas vidas tal e como as conta o autor.

Outra das cousas que máis me gustaron da historia e que xa comentei anteriormente é a forma de pensar e actuar dos personaxes. Joan non é un heroe ao uso, perfecto e íntegro, para nada. Aparece ante nos como unha persoa normal, cun bo fondo pero vítima das súas paixóns e desexos de vinganza, tanto ante situacións inxustas ou que manchan a honra da súa familia como ante outras que quizais non o sexan tanto, pero que son importantes para a forma de vida que el quere. Tampouco é a novela un cúmulo de desgracias constantes como ocorre con outras do xénero. Evidentemente hai e son moitas pero sen que aparezan ante o lector como un folletín esaxerado e case incrible. Creo que un dos méritos do autor é que consegue que vexamos aos personaxes como persoas reais, cos seus defectos e as súas virtudes, coas súas alegrías e tristezas e con miserias e cousas positivas. Todos eles son cribles, polo menos para min como lector, e algo lonxe de moitos dos tópicos do xénero.

A acción é constante e non decae en ningún momento. Sempre está a pasar algo e moitos acontecementos van subindo en intensidade ata chegar ao punto máis alto para pasar a un leve momento de calma, sabendo que as cousas non van quedar así. Moitos personaxes da primeira parte, algúns que aparecían so ao principio, volverán agora para continuar a relación, mala ou boa, con Joan. Un dos que máis botaba de menos porque me gustara bastante é o seu irmán, co que volveremos a ter contacto e do que saberemos algo máis do que fixo ao longo dese tempo.

E non podo deixar de comentar de novo outro dos temas que centraban boa parte da primeira parte e continúa nesta. O tema dos libros, da librería, o traballo con eles, a impresión, a distribución de libros prohibidos e como se ían apañando para burlar á Inquisición, tema que aparece moito sobre todo cando os nosos protagonistas están en Barcelona. Segue a verse por parte do autor un cariño, un amor pola letra impresa que aparece en todas e cada unha das páxinas da súa novela. Como falan deles, como os tratan e, sobre todo, a súa importancia para o desenvolvemento da persoa e da sociedade, un elemento as veces tan poderoso ou máis que as armas.

Para min unha das mellores historias de novela deste xénero que teño lido nos últimos tempos. Ten absolutamente de todo e contado dunha forma tremendamente entretida e fluída, tanto que a pesar de ser unha novela longa pasóuseme nun suspiro. Amor, honor e deshonor, traizón, lealdade, amistade, guerras..., unha interminable lista de temas e situacións que non é fácil plasmar nestas liñas. Non deixo de recomendala e regalala cando teño oportunidade, gran historia que non poderá de deixar de gustar a todo bo lector e creo que os que non o sexan poderán afeccionarse á lectura coa gran historia do home que so busca unha cousa na súa vida e en todo o que fai, ser un home libre. Teredes que ler a historia de Joan Serra de Llafranc para saber se o conseguirá ou non.

"A evolución de Calpurnia Tate", Jacqueline Kelly

Polo meu traballo teño un continuo e constante contacto con moitas novidades de literatura xuvenil. Xa comentei máis dunha vez que unha gran maioría das cousas que nos chegan persoalmente non me gustan nada. Case sempre son demasiado simples, con historias planas e personaxes que responden a uns esquemas fixos e continuamente repetidos. Tampouco é que queira cousas demasiado complicadas, certo é que o noso alumnado, en xeral, non se caracteriza por ser grandes lectores, aínda que hai que dicir que sempre hai varias excepcións que rompen esta afirmación. Por iso teño por costume acudir aos grandes clásicos do xénero, que case sempre garanten un certo éxito de crítica e público. De todos modos, de vez en cando, aparecen algunhas novelas que si merecen a pena, que non tratan ao lector como se fora un simplón e propóñenlle historias e personaxes atractivos. É o caso da novela que vou comentar hoxe, boa novela de xénero xuvenil pero tamén moi adecuada para calquera tipo de lector. Tiña boa referencias dela e chegoume estes días nunha tradución ao galego realizada por Carlos Acevedo para a editorial Faktoría K de Libros, editada hai moi pouco tempo. Desde aquí o meu recoñecemento a esta editorial que está a caracterizarse por realizar interesantes traducións de libros entretidos e amenos, pensados para todo tipo de lectores e que sempre pensarei que son a mellor maneira de atraer a lectores en galego, con obras que lles chamen a atención e lles gusten, sobre todo pensando no lector xuvenil, o xerme de novas xeracións de lectores. A autora da novela é Jacqueline Kelly e titúlase “A evolución de Calpurnia Tate”, unha historia que está a atrapar a lectores de todo o mundo.

Jacqueline Kelly nace en Nova Zelandia en 1964, pero moi pronto trasladouse coa súa familia a Vancouver, en Canadá. Gran lectora desde nena, tamén mostrou moita interese polo mundo da ciencia, chegando a gañar un premio escolar á idade de doce anos. Algo máis tarde trasládanse a vivir a El Paso, Texas, nos Estados Unidos, onde se licenciou en Bioloxía e posteriormente trasladouse a Galveston para estudar Medicina. Máis tarde licenciouse tamén en Dereito. En 2001 publica nunha revista rexional o seu primeiro relato, pero foi a edición en 2009 desta a súa primeira novela á que lle deu o recoñecemento internacional, gañando o Premio Newbery Medal. Exerce a Medicina desde hai tempo e dedica a maior parte do seu tempo libre a escribir.

Estamos no último ano do século XIX, nunha zona rural de Texas, nos Estados Unidos. Alí vive Calpurnia Tate, a cuarta dunha familia de sete irmáns e a única muller entre todos eles, e máis coñecida como Callie Vee. A súa familia é de clase media alta, dedicada ao cultivo e procesado do algodón. Vive nunha gran casa cos seus irmáns, os seus pais e o outro gran protagonista da historia, o seu avó. Un home que dedicou a maior parte da súa vida a traballar, a levantar ese gran negocio do algodón que agora leva o seu fillo. Tras deixar iso listo dedícase á súa gran paixón, o naturalismo, o estudio das plantas e os animais, a clasificar, seleccionar e realizar experimentos dentro dun laboratorio no que case todo o mundo ten prohibida a entrada. Callie, aos seus pouco máis de once anos, non está en absoluto de acordo coa vida que a época e a súa nai téñenlle marcada. Non lle gusta cociñar, coser ou bordar, non quere ir ás clases de piano e a outro tipo de actividades pensadas para a súa educación como unha señorita que a súa nai lle marca. O avó sempre foi un personaxe que provoca en todos unha sensación e medio camiño entre o respecto e o medo, pero Calpurnia sabe ou cre que pode ser o único que lle pode botar unha man para empezar un certo cambio na súa vida. A raíz dunha conversa con el sobre a novela de Charles Darwin “A orixe das especies” (unha obra que será unha constante dentro da novela) o avó decídese a dar renda solta ás ansias de saber da súa neta. Ademais dun exemplar do libro para que o lea, unha lectura que lle resultará á súa idade certamente árida, dálle un caderno en branco para que anote todas as súas observacións, para que se vaia convertendo nunha pequena naturalista, termo que ela ao principio nin entende. A raíz disto é cando empezará esa evolución á que fai referencia o título. Calpurnia irá crecendo na súa forma de ser, na súa valentía para enfrontarse con cousas pero sen deixar de lado o respecto aos seus pais, sobre todo a súa nai, e o que eles cren que é o mellor para ela. Irá crecendo rapidamente, coas súas anotacións, as súas excursións co avó e o traballo con el no laboratorio, pero cunha actitude que a levará a crecer. El nunca lle dará as cousas feitas, terá que ser ela a que camiñe ao seu lado, a que experimente e chegue a conclusións, pronto aprenderá que preguntarlle algo ao avó non ten demasiado sentido porque case nunca contestará directamente, fará que ela chegue á resposta correcta.

Darwin e a súa obra é un dos elementos centrais da historia, tanto no sentido da evolución das especies como no da evolución da nosa protagonista en busca do seu propio camiño. Cada capítulo vai encabezado por unha cita de Darwin, máis ou menos relacionada co que iremos a ler, un dato interesante e curioso máis a ter en conta. É unha evolución non demasiado lenta, claro está, porque a novela non é demasiado longa tampouco. Os cambios vanse producindo pouco a pouco, pero son sempre importantes. Unha evolución enfocada a romper o que se espera dunha rapaciña da época, algo que ven exemplificado por algunha das súas amigas e as súas formas de ver a vida e as cousas dunha forma radicalmente distintas ás de Callie.

Dicía ao principio que moitas veces recorría aos grandes clásicos da literatura xuvenil para as miñas lecturas de clase. Pois unha das cousas que ten esta novela é que parece de hai moito máis tempo do que ten en realidade, e coméntoo como algo positivo. Ten un aire a clásico, a novela de antes tanto nos personaxes, na forma de desenvolvelos, como na historia, a medio camiño entre a seriedade narrativa e o entretemento, pero sempre con algo que dicir e aportar, sempre con algo que fará pensar un pouco ao lector. Ten un aire clásico que quizais sexa unha das cousas que fixeron que me gustara tanto, a verdade. Polo menos ten algo que dicir, algo que contar sen caer en historias simples, con gran cantidade de temas que podemos usar en debates posteriores á lectura ou simplemente pensar nelas. Os primeiros amores dos seus irmáns, a relación de todos eles e en especial de Callie coa súa nai, as pequenas trasnadas de xuventude, os roces de todos os días cos amigos e a familia, as alegrías e decepcións cotiás, a responsabilidade (moi boa a historia dos pavos)... Como se pode ver non está nada baleira de contido.

Gustoume moito e recoméndoa, é máis, quedará anotada como unha das lecturas para algún dos grupos do curso que vén, para este xa é un pouco tarde, a punto de rematar xa. Unha novela que creo que a autora pensou para todo tipo de públicos aínda que poida quedar encaixada na literatura xuvenil, co que moitos lectores adultos perderán unha historia que creo que merece a pena e que disfrutarán. Creo que seguir esa viaxe evolutiva de Calpurnia Tate é algo que calquera bo lector debería coñecer. Ten momentos realmente divertidos e outros máis entrañables e sensibles, pero nunca pasa algo que non teña sentido. Non quero contar moito máis, pero teño en mente máis dun momento que recordarei pasado un tempo. Teño rido bastante con moitas das historias que se desenvolven e seguín con ganas esa evolución de Callie ata un punto no que seremos nos, como lectores, os que case lle deamos unha continuación, ou ¿será a autora a que nola dea? Iso xa o veremos, pero queda anotada como novelista a seguir, así que esperaremos a súa seguinte novela.