"A modelo descalza", de Jordi Serra i Fabra

Ao longo de curso, sobre todo ao principio, varias son as editoriais que veñen polo Instituto a deixarnos algúns exemplares ou información sobre as novidades de literatura xuvenil ou clásica que teñen dentro dos seus catálogos. Xa comentei algunha vez que moitas das obras que chegan a nos enmarcadas dentro do concepto de “literatura xuvenil” sóenme parecer bastante frouxas, excesivamente simples ou pouco ou nada orixinais tanto nos plantexamentos argumentais como no estilo que utilizan. Evidentemente temos por costume ler a maior parte delas, buscando algo que poida gustarlle ao noso alumnado e que faga crecer as poucas ganas que teñen de ler a maior parte deles, claro que sempre hai excepcións. Pero poucas destacan, sempre dentro dos nosos gustos subxectivos evidentemente, e moitas veces é mellor acudir ás novelas xuvenís ou de aventuras de toda a vida, moitas das que nós limos cando eramos máis novos, xa que con elas normalmente soemos acertar. De todos modos sempre hai algunha sorpresa e algunha novela que nos chama a atención e coa que pensamos que podemos acertar e que lles pode gustar. Tamén hai unha serie de autores cos que case sempre se acerta, a maior parte deles coñecidos e case especialistas en escribir novelas axeitadas para o grupo de idade no que están os nosos alumnos e alumnas. E non son poucos eses autores que saben escribir historias cunha certa intelixencia, con calidade e que resultan atractivas, entretidas e normalmente bastante ben escritas. Iso non quere dicir que todas as súas obras estean á mesma altura, ademais de que son novelistas cunha ampla produción na que hai de todo, pero normalmente están algo por riba da media habitual e teñen algunhas realmente destacables. Ven esta introdución a que a novela que vou comentar hoxe está dirixida a este público xuvenil e escrita por un deses especialistas no xénero, Jordi Serra i Fabra. A novela titúlase “A modelo descalza”, publicada no ano 2010 por Siruela. No meu caso lina nunha recente edición en galego deste mesmo ano 2011 pola Editorial Galaxia na súa colección “Costa Oeste”. O responsable da tradución ao galego deste novela é Ramón Nicolás Rodríguez, compañeiro de traballo e, sobre todo, amigo.

Jordi Serra i Fabra é un escritor nacido en Barcelona en 1947. A súa obra é moi extensa, sería case imposible facer unha recensión bibliográfica da mesma, pero tocou practicamente todos os temas e rexistros na súa narrativa, tocando case todos os xéneros. É un dos autores españois máis importantes dentro da Literatura Infantil e Xuvenil, un elemento fundamental do xénero tanto en España como en Latinoamérica. Curiosamente a outra faceta na que destaca é no mundo da música rock, sobre todo na producida a partir dos anos 60, é autor de varios libros con esta temática; desde biografías das grandes estrelas deste xénero musical, unha “Historia do rock” (1981-1983) en varios volumes, unha Enciclopedia sobre o mesmo tema ou un libro como “Cadáveres bien parecidos” (1987) sobre grandes figuras do rock xa mortas, a última polo momento unha historia do rock catalán publicada no ano 2007. ademais foi fundador e director de varias revistas sobre este tema. Comezou a escribir moi novo, aos 12 anos escribiu a súa primeira novela longa, dunhas cincocentas páxinas. Terminou os seus estudos de Bacharelato Superior e empezou os de aparellador, estudando de noite e traballando de día nunha empresa de construción. A principios dos 70 comeza a súa relación co mundo da música o que o vai levar a deixar os estudos e empece a traballar como comentarista musical. A partir de 1975 gañará varios premios literarios, o Vila de Bilbao (1975), finalista do Planeta en 1978, Premio Gran Angular de Literatura Xuvenil (1981, 1982, 1991). En 1998 a súa novela “El joven Lennon” está case un ano na lista das máis vendidas de literatura xuvenil e as súas obras comezan a traducirse a gran cantidade de linguas. No ano 2002 aparece no oitavo posto na lista de autores máis lidos nos centros de ensino, rodeado de autores clásicos e o único dedicado ao xénero xuvenil e infantil. Imposible facer unha recensión bibliográfica dunha produción moi extensa, preto dos 400 libros e superando os nove millóns de exemplares vendidos. A cantidade de premios gañados coas súas obras tamén é moi grande e varias das súas novelas foron levadas ao teatro e algunhas á televisión. En 2006 e 2010 foi candidato ao premio Hans Christian Andersen. No ano 2004 creou a “Fundación Jordi Serra i Fabra” coa intención de promover a creación literaria entre rapaces de lingua española que cada ano convoca un premio para menores de 18 anos. Nese mesmo ano creou tamén a “Fundación Taller de Letras Jordi Serra i Fabra” con sede en Medellín, que atende a máis de cen mil nenos e rapaces cada ano, con programas de animación e estimulación da lectura, outros para escritores novos ou para formadores e lectores e institucións comprometidas na formación de lectores.

O protagonista de “A modelo descalza” é Jon Boix, un periodista novo que traballa para a revista “Zonas Interiores”, que dirixe a súa nai. Ao principio da historia chega a Barcelona tras unha viaxe por África para realizar unha investigación sobre rapazas deste continente que son recollidas por grupos case mafiosos para traballar como modelos. Ao acender o televisor descobre unha noticia que o deixa atónito. Unha antiga noiva súa, Alexandra, agora unha das máis famosas modelos de moda, foi detida acusada do asasinato de Christian Van Peebles, outro famoso modelo. Tras o que parece unha noite chea de alcohol, drogas e sexo el aparece morto a coiteladas e ela sae da habitación gritando e nun estado preto do histerismo. A policía detena como a culpable do delito e cando Jon chega a investigación está no seu punto máis alto. Jon está convencido de que ela non pode ser culpable. Coñeceuna cando facía un artigo para a revista na que traballa, cando ela era xa unha modelo famosa e el investigaba as súas orixes, a súa vida antes de chegar a ese lugar e de aí xorde unha relación que durará uns tres anos pero que rematou, sobre todo polo difícil de manter coas continuas viaxes que ambos realizaban, a fama e outras circunstancias. Pedindo axuda a súa nai, Paula Montornes, que como directora dunha revista de prestixio pode facer que se lle abran algunhas portas, Jon verase inmerso de cheo na investigación policial tentando demostrar a inocencia de Alexandra. Entrará nun mundo de intrigas e mentiras, a medio camiño entre a investigación periodística e a policial que o levará a lugares e situacións inesperadas e perigosas.

Quizais non sexa unha das mellores novelas do autor, pero aínda así, como dixen ao principio, está por riba da media habitual no xénero. Trala súa lectura podemos descubrir gran cantidade de temas tratados sen demasiada profundidade pero si o suficientemente esbozados como para que poidan dar xogo en debates ou charlas sobre a lectura realizada, ao mesmo tempo que poden axudar ao lector a pensar ou reflexionar sobre unha serie de temas. Desde a moda, a escravitude da fama, o mundo corrupto e falso que rodea a este mundo das modelos, as drogas e o alcohol, os seguidores dos famosos, as relacións persoais, o prezo da fama, os desfiles, as festas e os axentes. Tanto os temas tratados como a forma de facelo creo que poden resultar interesantes e amenos para os lectores máis novos. Para os que non o sexan tanto tamén pode ter interese, a min non me aburriu e me resultou bastante interesante e entretida. A lectura faise con facilidade e fluidez, e o autor tampouco se perde en divagacións nin anécdotas, é bastante directo e conciso, sobre todo tendo en conta para quen está pensada en realidade.

Como sempre Serra domina a narración, unha prosa áxil, directa, con moito ritmo, predominando o diálogo sobre as partes meramente narrativas, frases curtas e sen divagacións. Un estilo que pode parecer simple pero que non o é, o lector entra directamente dentro da historia dun modo ameno e entretido sen demasiados elementos que poidan distraelo da mesma. Tratar estes temas mencionados meténdoos dentro dunha trama de asasinato e investigación fai que se perciban dun modo natural e esa investigación que Jon realiza é bastante realista e crible, nada fantasiosa, dándolle algo máis de realidade a todo o contado.

Para min moi recomendable dentro do grupo de idade ao que vai dirixido, Serra i Fabra acerta case sempre e ten perfectamente collido o esquema para atraer aos lectores xóvenes, ademais sempre cun estilo bastante definido pero ao mesmo tempo cunha gran variedade de temas, esquemas, personaxes, desenvolvementos... Penso que pode ser unha boa lectura para algún grupo de 4º da ESO e que pode resultarlles interesante e atractiva. Os máis adultos tamén poden darlle unha oportunidade, estou case seguro de que lles vai gustar, aínda que poida faltarlle a profundidade que este tipo de lector pídelle a unha historia creo que é mellor que outras que circulan por aí pensadas máis para eles.

Garrick, de El Tricicle

Vivir nunha cidade de tamaño medio ten as súas vantaxes e inconvenientes. Unha das cousas que máis botamos de menos con respecto ás grandes é a oferta cultural, sobre todo no que se refiera a musicais, concertos ou obras teatrais. Aquí en Vigo imos salvando a cousa de vez en cando gracias á obra social de Novacaixagalicia, que de vez en cando, nin moito nin pouco, vainos deixando cousas, ademais a prezos máis ou menos razonables. Ven isto a conto de que con este comentario inauguro unha nova parte neste blog, que tamén está relacionada co tema xeral, dedicada ao teatro e actuacións deste tipo que vexamos de vez en cando. Non imos moito, pero sempre que podemos aproveitamos para ver algunhas cousas interesantes, amenas, divertidas ou que nos pareza que poden merecer a pena. En concreto onte, 24 de setembro, fomos ao teatro García Barbón a ver a un dos grupos cómicos españois que creo que merecen máis a pena, levan moitos anos xuntos e penso que son coñecidos por todos, o Tricicle.

Este grupo catalán, formado por Joan Gracia, Paco Mir e Carles Sans empezaron aló polo ano 1979, desde entón interpretaron por todo o mundo sete obras: Manicomic, Exit, Slastic, Terrific, Entretrés, Sit a que vimos onte, Garrick. Nestes anos ademais produciron moitos outros espectáculos, programas de televisión e incluso algunha produción cinematográfica. Garrick é a última polo momento, con representacións que se iniciaron alá polo ano 2007. Como a vida media de cada unha delas ven sendo duns catro anos, parece que en breve nos sorprenderán con algo novo. O teatro non era, polo que parece, a súa idea inicial, pero deixaron os seus estudos e matriculáronse no Instituto de Teatro de Barcelona con idea de aprender todo o necesario; pero eles mesmos recoñecen que onde máis aprenderon foi vendo películas de Wilder o Keaton na filmoteca de Barcelona. Desde sempre a base do seu humor é a mímica, os xestos e o uso mínimo da palabra, e son auténticos xenios nese tipo de humor. Desde os seus inicios viron que o uso continuo de breves gags era a mellor forma de manter a atención do público. En 1982 xuntan os mellores sketch que tiñan e iso da pe a Manicomic, o seu primeiro espectáculo que terá un enorme éxito. Unha aparición no programa “Un, dos, tres” será o seu salto á fama. Recordo perfectamente esa actuación, que foi a que me levou a ir velos a primeira vez que viñeron a Vigo. Gardo un recordo xenial da mesma, ao aire libre na praza do Concello, cun pequeno escenario e cadeiras de madeira; pero o que máis me sorprendeu foi que ao rematar estaban os tres na saída preguntando ao público a ver que nos parecera, que nos fixera máis gracia ou menos e esas cousas. Este costume, a pesar de levar 31 anos enriba dos escenarios non o perderon, un bo detalle.

A base das súas montaxes é o gag, buscando unha complicada media de un cada dez segundos. Eu non sei se é así ou non, pero sei que onte pasei hora e media xusta sen parar de rir en ningún momento, eu e todo o teatro, claro. Ademais polo que vin non é sempre igual, algúns vannos cambiando en función dos resultados, eliminando uns e engadindo outros, son montaxes en constante revisión. Outra cousa que destacaría e que tamén me gustou sempre deles é que non necesitan meterse con ninguén, imitar a ninguén, faltarlle ao respecto a ninguén, o seu humor, ademais de internacional e comprensible por calquera está completamente lonxe do mal gusto ou a chabacanería. Tampouco son exactamente mimos, non usan palabras. Eles chámano “teatro de acción”, de xestos dinámicos, sempre en constante movemento, con escenas curtas, uso de onomatopeas (e algunha palabra de vez en cando, pero poucas) e cun certo elemento de humor surrealista nalgúns momentos. Outro dos seus méritos é que é un humor internacional e do que pode disfrutar todo o mundo, sen distinción de idades, sexos, nacionalidades... Hai uns anos conseguín uns vídeos das súas actuacións e llos puxen de vez en cando aos meus fillos. Cando vin que viñan lles comentamos se querían ir velos e a resposta foi inmediata e unánime, ¡claro que queremos! Onte disfrutaron como poucas veces na súa vida, daba gusto velos rindo a gargalladas, sempre cun sorriso na boca. Eles mesmos recoñeceron ao saír que fóra o máis divertido que viran nunca e que lles doía todo de tanto rir; e nós tamén, claro. A verdade é que foi unha das mellores cousas que vimos nun escenario nestes últimos anos, e iso que procuramos levalos a todo o que pensamos que pode gustarlles ou merecer a pena, pero o Tricicle está agora no primeiro lugar da súa lista.

Eu penso que non é nada sinxelo nin fácil o que fan. Parten de cosas cotiás e búscanlle a parte cómica, unhas veces esaxerándoas ou dándolles xiros inesperados. Moitas das situacións xa as vimos noutros sitios, pero eles saben darlle o toque persoal para que parezan outra cousa. É un humor simple, sinxelo pero ao mesmo tempo moi complicado e traballado. A pesar do difícil que é, cada espectáculo seu é distinto, non é como noutros casos que pensas que isto é máis do mesmo, a base é a mesma, pero sempre é distinta. Ademais podes ver os espectáculos máis dunha vez, pasado un tempo, e volver a rir case como a primeira vez. É un humor que mistura elementos de sempre co seu propio toque orixinal co que os seus espectáculos resisten perfectamente o paso do tempo.

Garrick está protagonizado por tres actores en bata branca en gran parte do desenvolvemento, como se foran doctores do humor, sobre todo nunha época na que está de moda a risoterapia. Parten dunha ida, os nenos rin máis de trescentas veces ao día, que gusto, os adultos so unhas quince, así que o mellor es ir velos para compensar esa diferencia e rir a gusto durante un tempo, disfrutar sen romperse a cabeza e ir, ata cansarse. Sketch sobre os tipos de risa, como se produce o humor ou as técnicas ou situacións que a provocan. O título é unha homenaxe a David Garrick, un comediante inglés do século XVIII do que se di que estaba extraordinariamente dotado para a comedia, tanto que algún médicos recomendaban a asistencia as súas actuacións como unha especie de remedio máxico capaz de curar calquera mal.

A recomendación de hoxe é sinxela, os que os coñezan xa saben que asistir a un dos seus espectáculos é garantía de pasalo xenial e rir sen parar. Durante hora e media esqueceredes as cousas de todos os días e saír esgotados de tanta risa, case como se correrades un maratón (ou dous). Para nós foi toda unha experiencia e para os meus fillos algo que creo que non van esquecer en moito tempo, seguro que están desexando que volvan a Vigo para ir velos de novo. Máis de trinta anos nun escenario, sempre eles tres, sen cambios e coa mesma dinámica. Ademais nótase que gozan co que fan, en máis dun momento dálles a risa a eles mesmos con algunha saída ou escena, unha demostración de que están a facer algo que os enche e os satisface plenamente. Penso que non hai ningún grupo de actores que leve tal cantidade de anos traballando xuntos e non se perciba ao velos o cansazo dos anos, senón todo o contrario, disfrutan rindo e sobre todo facendo rir ao público. Creo que esta xira está rematando, pero se tedes a oportunidade de asistir a unha das súas actuacións, non a deixedes pasar, durante hora e media ides pasalo xenial, algo difícil de esquecer.

"Rusos. La novela de Rusia", "Russka", de Edward Rutherfurd

Ben, hoxe volvemos á novela, que estes últimos centráronse no tema visual, sobre todo porque no verán leo algo menos, o tempo libre adícase a outras cousas. Aínda así teño varias pendentes que irán aparecendo estes días e algunha que estou a ler agora.

Outra novela histórica e dun autor que xa apareceu por aquí. Non é recente, publicouse por primeira vez en 1991 pero como comentei no seu momento as que lin deste autor gustáronme moito e tiña pendentes algunhas das súas primeiras obras e entre outras máis novas meto no medio algunha destas. O autor é Edward Rutherfurd e neste caso a novela é “Russka. A novela de Rusia” aínda que tamén pode atoparse como “Rusos. A novela de Rusia”. A pena é que é unha novela editada nese ano pero que hai moito que non se reedita, co cal non é nada fácil de atopar, a ver se algunha editorial anímase a sacala de novo, porque creo que merece moito a pena. En febreiro deste mesmo ano comentei a última novela deste autor, “Nueva York”, que me gustara bastante. Posteriormente alguén preto de min, trala súa lectura, díxome que lle gustara, pero non demasiado, porque parecíalle algo fría, falta de emoción, con pouco sentimento e moi centrada nas cuestións históricas, máis que na propia historia. Isto levoume a pensar que desde o meu punto de vista hai como dous tipos de novelas históricas. Unhas céntranse máis nos personaxes ficticios creados polo autor e a historia funciona como un marco para desenvolver unha serie de acontecementos. Estas soen estar dentro do xénero histórico, pero eu véxoas máis como novelas de aventuras dentro dun momento histórico determinado. Logo temos outras que, en cambio, céntranse máis nos feitos históricos, en poñer a unha serie de personaxes dentro dun momento e contarnos case o que pasou realmente que a vida deses personaxes. A min, se están ben feitas, gústanme os dous tipos (e máis que podería haber, claro) pero podo aceptar que a lectura de “Nueva York” poida resultar algo seca, con pouca comuñón cos personaxes por parte do lector. Creo que esta de hoxe non lle pasa o mesmo, quizais porque nela o autor párase máis en cada época e os personaxes están máis desenvolvidos e metidos na trama, mentres que na anterior nalgúns momentos pasaba case como de puntillas pola súa vida.

Xa comentei no seu momento que Edward Rutherfurd chegou ás miñas mans a través de “Londres”, que era unha historia que resumía nun bo montón de páxinas a historia de Inglaterra a través do tempo centrándose nesa cidade. Este autor está especializado neste tipo de novelas, obras moi extensas que nos van contar a historia dun país ou dunha cidade, o que supón un tremendo e enorme traballo de documentación e investigación e, penso eu, unha gran capacidade para coller esa enorme cantidade de datos e traspasalos a unha novela, facéndoo moi ben. Neste caso vainos contar a historia de Rusia, empezando brevemente cara ao ano 180 despois de Cristo e chegando, máis ou menos, ata 1940, xa que o que pasa despois dese ano está concentrado nunhas poucas páxinas. Unha novela dunhas mil oitocentas páxinas que non se me fixo nada pesada nin longa, enganchoume case desde o principio e seduciume coa historia dos personaxes, pero sobre todo coa historia de Rusia. Ademais rompía un pouco con esa dinámica das historias medievais que lin ultimamente, que tampouco está mal cambiar de época de vez en cando. A verdade é que me fascinou, non é que a descoñecera, pero si moitas das cousas que conta, moitísimas, eran novas para min e resultoume moi interesante, ao mesmo tempo que amena. En moitos momentos custábame deixar de ler e estaba desexando seguir e seguir, bo sinal cando un ponse diante dunha novela tan longa. Os campesiños, os zares, a nobreza, os revolucionarios, os bolxeviques, a cantidade de guerras nas que se viron inmersos, os enfrontamentos con todos os países preto deles e o desenvolvemento dun país enorme en extensión que crecía e decrecía cunha facilidade asombrosa. Como se foi estendendo, cambiando moi pouco a pouco, inmersa ata non hai moito nunha sociedade completamente feudal onde a nobreza e os zares facían e desfacían ao seu antollo. Grandes personalidades foron os seus dirixentes, algúns moi fortes e outros moi febles. Ademais os personaxes centrais están en contacto con todos eses personaxes históricos como elementos fundamentais dos cambios e os acontecementos, as veces custa crer que esteamos ante persoas ficticias porque consegue que os vexamos case tan reais como os que existiron. Pero non so políticos pasarán polas súas páxinas, tamén aparecerán músicos, escritores, artistas, arquitectos..., todas as grandes personalidades da historia de Rusia están presentes nas súas páxinas. Coñeceremos a historia dun país con moitos momentos encontrados, grandes contrastes, unha extensión de terreo que mistura riqueza e pobreza; con moitos momentos nos que tradicións seculares chocan de fronte coa necesidade de desenvolvemento. Estes contrastes son continuos e moi fortes, momentos de gran crueldade que se alternan con outros de gran beleza e creatividade; a gloria duns convive coa miseria de outros. Case dous mil anos de historia concentrados nas súas páxinas.

A historia céntrase en dúas cidades creadas polo autor, que non existiron pero ben poderían facelo, unha no sur e outra no norte e ambas co mesmo nome, que da título á novela, Russka. A primeira e máis antiga e a do norte e a do sur aparece como unha sucesora polos cambios e movementos das familias protagonistas, os seus membros irán pasando por case todos os status, clases sociais ou situacións posibles ao longo da historia. Nelas concentra o autor as características de case todos os núcleos de poboación de Rusia ao longo da historia, o que non quita que boa parte da acción se sitúe, inevitable, na cidade de Moscova ou en San Petersburgo, que son os dous núcleos reais que máis aparecen. Coñeceremos a varias familias ao longo das súas páxinas, os Bobrov, os Suvorin, os Romanov..., e algunhas máis (non moitas, penso eu que para non confundir ao lector) que se verán acompañados deses personaxes reais que xa mencionei. Estes personaxes inventados polo autor van reflectir todas as clases sociais ao longo da historia, todas ou case todas as situacións nas que un habitante deste país puido estar e van intervir en todos os grandes acontecementos, uns dun lado e outros de outro. Moitos deles convivirán con Gengis Khan, Iván o Terrible, Catalina a Grande, Lenin...

O autor conta que durante a súa redacción, entre 1987 e 1991, realizou varias viaxes a Rusia visitando durante varios meses tanto as grandes cidades como a zona do Báltico, cidades medievais, os grandes campos de Siberia ou Ucrania e moitos sitios máis que aparecen reflectidos nas súas palabras. É unha novela histórica con maiúsculas na que plasma practicamente todos os grandes acontecementos da historia deste país, o seu traballo de investigación tanto no propio páis como fóra del a través de lecturas, documentos ou crónicas paréceme inxente e encomiable, tanto como a facilidade e mestría para poñer todo iso dunha forma entretida e amena dentro dunha historia duns personaxes de ficción.

A min gustoume moito e disfrutei enormemente da lectura. Por un lado porque me descubriu a historia dun país que so coñecía por feitos e momentos puntuais, axudándome a entender mellor moitas desas cousas que xa sabía; ademais de descubrirme outras moitas que descoñecía por completo. Seduciume completamente con eses personaxes que recrea, esas familias que van cambiando e crecendo ao longo da historia, cruzándose entre eles, relacionándose e engadindo de vez en cando outros igual de atractivos. A pesar de ser unha novela moi longa non se me fixo pesada en ningún momento. Cada capítulo xeral céntrase practicamente nun século máis ou menos de historia, co que da unha idea excelente de todo o sucedido. Quizais esa sexa unha das súas avantaxes fronte a “Nueva York”, que todo está contado con moita máis calma e con máis datos que axudan a entender mellor as cousas. Outra das súas melloras é que os personaxes parecen máis reais, actúan máis dentro dos acontecementos, non son testemuñas da historia, senón parte activa da mesma. Varios deles deixaron un bo recordo e ao seguilos durante bastante tempo daba un pouco de pena que desapareceran para pasar aos seus descendentes, porque algúns deles son realmente bos, ben deseñados e plasmados sobre o papel coas súas palabras e os seus actos. Ademais algúns deles comparten páxinas con, por exemplo, os seus netos, dando constancia dos tremendos cambios que ía pasando o país. Tras todo isto podedes facilmente deducir que a recomendo bastante, penso que merece a pena embarcarse durante un tempo na historia da cidade de Russka e todos os seus habitantes durante case vinte séculos, non creo que vos defraude. 

"Hope" ("Raising Hope")

Antes do comentario dicir que os dous vídeos están en inglés, imposible atopalos en castelán

Hai xa tempo que non tocaba o tema das series televisivas, entre o cine e os libros xa hai da última que apareceu por aquí, así que imos poñerlle remedio. Non é que non siga a ver algunhas, pero ultimamente teño varias novas en espera porque estamos a terminar de ver os últimos episodios de novas temporadas de algunhas que xa comentei, pero en breve aparecerán cousas novas. Non teño por costume comentar ningunha da que non vira, polo menos, a metade dos episodios, creo que é a mellor maneira de facerse unha idea xeral da mesma, pero hoxe voume saltar esa norma e deixarvos unhas liñas sobre unha da que vin tres ou catro capítulos, pero creo que vai merecer a pena sobre todo polo divertida. É unha serie que comezou hai pouco en Fox e que emiten tras a segunda temporada dunha que xa comentei, “Modern Family”. Quizais porque ambas son comedias sobre familias e con esa duración ideal de media hora escasa que permite manter con moita máis facilidade a atención do espectador sen chegar a cansalo. A serie de hoxe titúlase en inglés “Raising Hope”, aquí o deixaron so en “Hope”, en Fox os xoves pola noite, a ver se algunha das cadeas de TDT faise con ela, para min recomendable.

É desas que rompen un pouco coa dinámica das típicas series familiares de comedia americana, cun humor sarcástico, distinto en ocasións, pouco correcto moitas veces e incluso algo basto noutras. É un humor que non fai gracia a todo o mundo, iso o recoñezo, pero a min en concreto gústame esa liña, sobre todo porque sorprende en máis dun caso, xoga con momentos inesperados polo ridículo nalgunhas ocasións ou polo esaxerado noutras, aínda así dubido que algúns dos gags non fagan rir a todo o mundo, aínda que podo equivocarme, claro. O guionista é Gregory Thomas García, outro deses rapaces que levan algún tempo a facer televisión, xa que naceu en 1970. Un dos seus primeiros traballos como guionista foron algúns capítulos dunha serie de hai tempo, “Cousas de casa” (¿Quen podería esquecer ao tremendo Steve Urkel?), unha serie que aínda sendo bastante tradicional xa tiña algúns elementos novidososo. Pero outros podedes coñecelo como o guionista dunha das series de comedia que máis me teñen gustado nos últimos anos, “Chámome Earl”, unha serie para min xenial que chegou ás catro temporadas. Aínda que son distintas no argumento e desenvolvemento teñen ese mesmo tipo de humor moderno, novidoso e cheo de sorpresas; a historia de Earl, o seu irmán, o karma que o levaba a tentar arranxar todos os desastres cometidos ao longo da súa vida, pedir perdón a todos aqueles aos que ofendera baseándose na idea de que ao que fai cousas boas pásanlle cousas boas e se as fai malas terá as súas consecuencias negativas. Recoñezo que non é un humor, o de ambas series, do gusto de todo o mundo (penso que o humor é unha das cousas máis subxectivas deste mundo), pero a min gústame, faime moita gracia.

A historia da que partimos xa ten o seu punto ridículo. Os protagonistas son a familia Chance, clase media baixa americana que tenta sobrevivir como pode, pero hai algo que nunca perden, o optimismo, a alegría de vivir e tentar ser felices custe o que custe, por moi mal que vaian as cousas. Céntrase en Jimmy Chance, o máis novo da familia, fillo de dous pais xoves que o tiveron cando cando eran adolescentes e que vive con eles e a súa avoa materna. Virginia e Burt son os pais, ela traballa nunha empresa de limpeza de casas e el ten unha pequena, moi pequena, empresa de xardinería e limpeza de piscinas, formada por dous traballadores, el e o seu propio fillo. Como non teñen demasiado diñeiro viven na casa da avoa, que ten un Alzheimer galopante e que nalgún momento de lucidez dáse conta de que ten a todos vivindo de gorra na súa casa, ademais confunde a Jimmy co seu defunto marido, pasease pola casa en roupa interior (ou sen ela en máis dunha ocasión) e provoca continuamente situacións moi graciosas. Xa dixen ao principio que está bastante lonxe dun humor politicamente correcto, pero sempre tratado con cariño aínda que pode resultar un pouquiño groseiro nalgún momento. Unha noite Jimmy sae a comprar xeado e coñece a unha chica coa que pasa esa noite. Á mañá seguinte descobren vendo nas noticias que é unha asasina en serie que mata aos seus noivos, así que a deixan inconsciente e chaman á policía. Uns días antes de que a executen Jimmy recibe un aviso para que vaia vela, terá que facerse cargo da nena que tivo no cárcere, el é o seu pai e terá que quedarse con ela. E esta é Hope, a nena que cambiará a vida de todos eles. Os seus pais non aceptan demasiado ben á nova integrante da familia, eles foron pais adolescentes e saben o que pasa (ademais foron uns desastrosos pais, a media que vemos concluímos que é case imposible que Jimmy sobrevivira a tantas cousas) e cren que o seu fillo non está en absoluto preparado para esa responsabilidade (e eles tampouco). A ao redor desa situación desenvolveranse os capítulos, engadindo algúns personaxes como a rapaza do dente morto ou unha simpática dependenta dun supermercado (que de todos eles é a que está máis preto de ser unha persoa digamos normal). Os problemas para atender á nena, a cantidade de novidades que terán que afrontar, combinar educación e traballo e moitas cousas que darán pe a máis dunha situación divertida en cada capítulo, polo menos eu nalgún momento fun incapaz de non soltar algunha gargallada.

No que se refire aos actores dúas caras coñecidas interpretando aos pais de Jimmy. Burt Chance é Garret Dillahunt, unha cara bastante habitual en moitas series, pero faime gracia porque ata agora case sempre interpreta a mafiosos rusos, un asasino, un psicópata e cousas parecidas, este faceta para a comedia é unha novidade para min e teño que dicir que o fai moi ben. A súa muller, Virginia, é a actriz Martha Plimpton, empezou moi nova no cine (xa tiña un papel en “Los Goonies”) e que ultimamente aparece máis en televisión que na gran pantalla. Xenial no seu papel de nai excéntrica, chea de manías, que atesoura cousas nun galpón que non lle valen para nada pero que garda porque nunca se sabe en que momento poden facer falta, soñando sempre con levar unha vida moito mellor, cunha gran casa como esas que ela ten que limpar ou, por exemplo, en ter a foto de familia perfecta para poñer no salón da súa casa. Jimmy é Lucas Neff, case un recén chegado á televisión e que me está a gustar moito, con esa mistura de inseguridade, inocencia e ao mesmo tempo determinación. E o papel de avoa é para Cloris Leachman, unha veterana do cine e a televisión.

Neste momento por aquí podemos ver a primeira temporada, pero por Estados Unidos tivo bastante éxito e os 22 episodios desta terán unha continuación a partir de setembro deste mesmo ano. Son capítulos de algo menos de media hora, que me parece o ideal para unha comedia deste tipo porque así é capaz de manter o ritmo dunha forma continua sen cansar ao espectador e estando sempre pendente de que pode pasar a continuación, porque como xa dixen unha das cousas que destacaría é que ten momentos realmente inesperados que son os que provocan máis situacións cómicas. A min gústame bastante, paréceme moi divertida, sen moitas máis pretensións que o entretemento e creo que o consegue con creces; pero como xa dixen nos temas do humor inflúe moito a subxectividade e algo que a un lle fai gracia a outro déixao indiferente. Teredes que vela para decidir se segue a liña que vos fai rir ou non, espero os vosos comentarios ao respecto.

 

"Capitán América"

Xa dixen no comentario anterior que ían pasar dous de cine seguidos. Esta de hoxe hai pouco máis de dúas semanas que a vimos, pero creo que aínda estou a tempo de recomendala, sobre todo aos afeccionados ao xénero ao que pertence. Outra de superheroes, penso que a última deste ano tan pródigo nos personaxes da Márvel, eu varias producións deste ano apareceron baseándose nestes cómics e todas elas foron pasando por aquí. Queda para o ano que ven a esperada cinta baseada en “Los Vengadores” e polo que vin nos avances de estreas, unha nova partindo do personaxe do Motorista Fantasma que tampouco ten mala pinta. A película de hoxe, por se non o deducistes aínda, é “Capitán América. El primer Vengador”.

Un dos primeiros personaxes de cómic que chegaron as miñas mans creo recordar que foi Superman, que non estaba mal pero nunca estivo entre os meus favoritos. Logo empecei a afeccionarme ao que protagoniza a cinta que comento hoxe, e sempre estivo e estará entre os meus preferidos, senón o que máis. Non sei por que me gustaba tanto, quizais porque a pesar de ter poderes tiña un certo aspecto de persoa máis ou menos normal, o polo escudo, que era unha “chulada”. Tamén porque cando empecei con el todas as súas aventuras transcorrían na Segunda Guerra Mundial e o grupo de personaxes que comandaba nas súas incursións contra os alemáns tamén tiña moito atractivo (o meu favorito era BumBum, cos seus grandes bigotes sempre ao lado do protagonista). Ademais sempre foi un personaxe sen demasiados excesos nin barbaridades, era algo máis crible, por dicilo dalgunha maneira, que outros. Así que segue a ocupar o primeiro posto entre os meus superheroes favoritos.

A película transcorre na maior parte da metraxe durante esa época, a Segunda Guerra Mundial. Steve Rogers é un rapaz algo débil fisicamente, pero con moita coraxe e valentía, que está empeñado en alistarse no exército para ir combater a Europa. Todos os seus intentos resultan mal, xa que sempre é rexeitado, chegando a mentir para conseguilo. Un día o profesor Abraham Erskine, un científico xudeu, por casualidade o atopa e cree que é o candidato perfecto para un experimento encamiñado a conseguir ao soldado perfecto. De este modo será admitido nunha unidade especial xunto con outros novos recrutas, dirixidos polo Coronel Chester Philips, pero so un será o elixido. Non parece que vaia ser el, máis débil, peor preparado e con peores condicións físicas, pero ten algo que lle fai destacar por riba dos demais, a súa valentía, o seu aguante, a súa coraxe e, por riba de todas, o seu alto sentido da xustiza. Para sorpresa de todos el será o que chegue a converterse nese supersoldado tras unha serie de inxeccións, chuvia de raios e demais parafernalia típica deste tipo de personaxes. Dirixindo o experimento o millonario Howard Stark (o pai de Tony Stark, máis coñecido como Iron Man). Así Steve Rogers convertérase no Capitán América e a partir dese momento a historia vai tomando direccións distintas ata chegar a ser o heroe que todos os afeccionados ao cómic coñecemos. Non nos deixemos de lado tampouco ao antagonista da historia, o militar alemán fascinado pola mitoloxía Johan Schmidt, que será máis coñecido como “Cráneo Rojo”, un habitual dos cómics e que alberga, claro está, o desexo de dominar o mundo.

O director é Joe Johnston, centrado en películas de carácter familiar e de aventuras, “Cariño, he encogido a los niños”, “Jumanji” ou “Parque Jurásico III”, xunto coa última versión de “El hombre lobo” están dentro das máis coñecidas. Non destaca demasiado nin podo dicir que teña algo característico que defina un pouco as historias que dirixe, non o fai mal pero tampouco hai nada que destacar. Un cine entretido que cumpre coa súa función sen demasiadas pretensións máis. No que se refire aos actores gustoume a elección de Chris Evans para o papel protagonista, está bastante ben e da perfectamente a imaxe do personaxe; se busco algo que criticar non me gusta nada que o mesmo actor encarne a dous superheroes distintos, pero é así. Digo isto porque é o mesmo actor que fai o papel da Antorcha Humana nas dúas películas de “Los Cuatro Fantásticos”, espero que nunca lles dea por xuntalos na mesma, porque a ver que van facer. Xa comentei algunha vez que neste tipo de historias soen buscar a algún actor coñecido para darlle un pouco máis de empaque á película. Neste caso destacan dous actores máis que consagrados. O papel do científico xudeu, Abraham Erskine, está interpretado por un actor especialista en papeis secundarios normalmente, pero que sempre cumpre perfectamente e a min en concreto gústame moito, Stanley Tucci. Outro dos coñecidos é Tommy Lee Jones, outro que soe gustarme, que interpreta o papel do Coronel Philips, o instructor dos futuros supersoldados e que logo terá unha intervención importante durante a guerra xa en Europa. Destacan os dous por riba de todos os demais e literalmente cómense ao resto dos actores en todas as escenas nas que aparecen. O Cráneo Rojo é outro actor coñecido e con boa cantidade de películas as súas costas, a maior parte delas en papeis non protagonistas, Hugo Weaving. Tampouco deixaremos de mencionar o papel feminino, entre outras cousas porque é o único que hai cunha certa importancia, a militar inglesa Peggy Carter, interpretada por Hayley Atwell e que tamén está bastante ben.

A min gustoume bastante, sobre todo porque se axustou perfectamente ao que esperaba. Ten un aire de película antiga, cuns efectos especiais que entran dentro do pouco espectacular aínda que ben realizados, claro está, pero non son o centro da historia e non se comen as escenas importantes. Como transcorre durante a Segunda Guerra Mundial a ambientación tamén contribúe a ese ambiente case dunha serie B das de hai anos pero co aire e o discorrer dunha película moderna. Entretén e está ben feita, as escenas de acción tampouco son a maior parte da historia, quizais me sobre un pouco da parte que transcorre nos Estados Unidos antes de que o Capitán América teña que viaxar a Europa para intervir na guerra, nalgún momento pode facerse un pouquiño tediosa. Desde que comeza a película ata que tomamos contacto co personaxe central non pasa demasiado tempo, non é excesiva a presentación dos personaxes, ademais de que me parece necesaria para o desenvolvemento posterior da historia. Un defecto que lle saco como afeccionado é a pouca importancia que se lle vai dar ao equipo que actúa con el durante a guerra, xa dixen ao principio que BumBum era un dos meus personaxes preferidos do cómic, pero na película case nin se mencionan os seus nomes, aparecen, pegan catro tiros e pouco máis. Creo que imprescindible para os afeccionados ao cómic e entretida para os que non o sexan. Menos transcendente que, por exemplo “Thor”, máis centrada no entretemento, con algúns momentos cómicos ben repartidos para amenizala un pouco e non moito máis. Cumpre co que promete, unha boa historia para presentarnos ao primeiro Vengador, preparándonos para a estrea da película que protagonizarán todos eles xuntos. Espero que, se ides vela, vos guste.