miércoles, 27 de julio de 2011

Uns días de descanso

Para todos e todas os que me len avisar que non o deixo, so me vou tomar uns días de asueto e descanso, que hai que atender a outras moitas cousas, respirar, descansar e tomarse uns días de vacacións. Quero avisalo para que ninguén pense que xa non vou continuar con estes comentarios, seguirei con eles en breve.

lunes, 18 de julio de 2011

"Son un gato", de Natsume Söseki

Hai uns meses un amigo que sabe que son un bo lector díxome se lle podía buscar unha novela da que lle falaran moi ben. Claro que el so sabía que era dun autor xaponés e que era algo dun gato; non eran demasiados datos, pero buscando por internet en pouco tempo conseguín descubrir de que se trataba. Hai pouco me acordei dela e decidín lela, entre outras cousas porque de paso que investigaba vin que todos os comentarios que había sobre ela eran moi bos, e tamén que falaban de que era un dos autores máis recoñecidos do seu país. A verdade é que me gustou bastante, algo distinto ao habitual, pero curiosa, entretida e con moito contido. La novela é “Son un gato” e o autor Natsume Söseki.


 Natsume Kinnosuke é o nome real deste autor, nacido en Tokio en 1867 e falecido na mesma cidade en 1916. Os seus pais eran funcionarios públicos e aos dous anos de idade entregárono en adopción a un dos seus criados. En 1884 matriculouse para estudar Arquitectura na Universidade Imperial de Tokio, aínda que acabou estudando Lingua Inglesa. Dous anos despois coñeceu ao poeta Masaoka Shiki, que o introduciu na composición de “haikus” (tipo de composición poética tradicional xaponesa, son poemas moi breves normalmente con temas relacionados coa natureza) e neste momento cambia o seu apelido literario polo de Söseki. Unha vez licenciado traballou como profesor de inglés, ao principio na súa cidade natal e logo na Illa de Shikoku, destino que algún dos seus amigos considerou como case un desterro polo lonxe e abandonada que estaba esa zona. Aí estivo dous anos e varias das súas experiencias co alumnado aparecen reflectidas nunha das súas obras máis coñecidas, “Botchan” (1906). Logo recibiu unha beca da Universidade de Tokio para estudar inglés en Londres, onde pasou tres anos, sobrevivindo a duras penas á falta de diñeiro e a soidade, aínda que lle valeu para tomar contacto con obras de moitos escritores ingleses. Á volta traballou catro anos na cátedra de Filoloxía Inglesa da Universidade Imperial, traballo que non lle satisfacía e ocupando todo o seu tempo libre en escribir. A súa obra literaria comezou con relatos breves de carácter cómico e satírico por entregas que se publicaron en algunhas revistas literarias; estas deron lugar en 1905 á súa publicación nun so volume co título de “Son un gato”. En 1906 escribiu “Botchan”, que se considerou a súa primeira novela, con gran éxito de crítica; nela conta de forma case biográfica as experiencias dun profesor de Tokio que ten que ir traballar a provincias. A partir de aquí escribe case unha obra por no, case sempre co tema do enfrontamento e a mistura entre os costumes orientais e os occidentais que se producía en Xapón; en todas elas domina o ton sarcástico e crítico. En 1908 aparece outra das súas novelas máis importantes, “Sanshiro”. Aos 40 anos empeza a escribir artigos e críticas literarias no diario máis importante do seu país. Neste mesmo periódico publicouse por entregas entre 1912 e 1913 “O camiñante”, unha obra máis madura e cun forte compoñente psicolóxico nos seus personaxes. De 1914 é “Kokoro”, que se considera a súa obra máis importante e unha das claves da literatura xaponesa. É un dos escritores máis importantes de Xapón, de obrigado estudio nas escolas.


 “Son un gato, aínda que non teño nome. Non sei onde nacín. O primeiro que recordo é que estaba nun lugar sombrío e húmido, onde me pasaba o día mallando sen parar. Foi nese escuro lugar onde por primeira vez tiven ocasión de poñer os meus ollos sobre un espécime da raza humana. Segundo puiden saber máis tarde, tratábase dun exemplar do máis perverso, un shoshei, un deses estudantes que soen realizar pequenas tarefas nas casas a cambio de comida e aloxamento [...] Unha vez que me acostumei a esta novidosa perspectiva, tiven ocasión de estudar tranquilamente o seu rostro. O sentimento de estrañeza aínda permanece en min hoxe en día. En primeiro lugar falarei da súa cara: polo que eu sabía, as caras de todo bicho vivinte soen estar cubertas de pelo. Sen embargo, a súa estaba lisa e pulida como a superficie dunha teteira [...] O centro do seu rostro estaba ocupado por unha enorme protuberancia con dous buratos no medio polos que, de cando en vez, emanaban pequenos penachos de fume; algo que considerei certamente abafante e amolador...”


 Este é un extracto do principio da novela. O gato é o protagonista, que rematara vivindo de casualidade cun grupo de xente do máis curioso e estraño. Chegará a unha casa dunha familia de clase media xaponesa formada por un profesor, a súa muller e as súas tres fillas. Aí, case como un moble ao que case ninguén ten en conta, convivirá con eles e será unha testemuña muda, para eles, pero non para o lector, da vida diaria deste grupo, unha vida que o gato entende a duras penas e incluso critica en máis dunha ocasión. É un animal tan prescindible para a familia que non terá nome en ningún momento da súa vida, ao contrario que algúns dos gatos e gatas que viven nas casas que están preto. A novela transcorre na súa maior parte dentro da casa, onde o gato vainos contar o día a día dos seus habitantes e dos amigos e coñecidos que os visitan, tan estraños como eles. Nalgún momento sae da súa casa e explorar a zona, pero pouco, e tomará contacto con outros gatos, como Kuro, o gato do carreteiro, con moita máis agresividade e confianza que o noso protagonista, que nin sequera é capaz de cazar un mísero rato. A familia está presidida polo mestre Kushami, un profesor de inglés hipocondríaco e feble, sempre con problemas médicos e empezando cousas que nunca rematará, compoñendo poemas que le aos seus amigos e sempre cheo de proxectos que rematan fracasando case antes de comezar. Ao seu lado a súa muller, as súas tres fillas pequenas e a criada da casa serán o centro das observacións e críticas do noso gato. Xunto con eles dous personaxes principais máis. Meitei, o mellor amigo do profesor, que se planta na súa casa cando lle apetece case como se vivira alí, un personaxe irritante que sempre ten algo que dicir, veña ou non a conto e que sempre tenta quedar por riba de todo o mundo e levar as conversas por onde el quere. Outro dos habituais é Kangetsu, un rapaz discípulo do dono da casa, inmerso en investigacións ridículas, tentando rematar unha eterna tese que lle dea o doutorado que desexa. Ademais temos á familia Kaneda, uns veciños ricos cunha filla en idade casadeira que parece ter unha relación dalgún tipo con Kangetsu. Este é o núcleo central, poucos personaxes máis hai e a maior parte do relato discorre ao redor das conversas destes personaxes dentro da casa do mestre.


 Narrador e protagonista ao mesmo tempo e case filósofo o gato funciona como unha testemuña que nos vai contar todo o que ve, opinando ademais sobre todas esas cousas e cuestionando boa cantidade delas, sobre todo de comportamentos que lle parecen ridículos, esaxerados, fóra de lugar ou, en algunhas ocasións, simplemente incomprensibles. Un humor entre negro e sarcástico domina todo o relato, centrado nunha sociedade que vive en plena influencia dos costumes occidentais dentro da pechada sociedade xaponesa, unha sociedade que está a cambiar cara a outros camiños distintos aos ancestrais que mantiñan. O relato está cheo dun humor fino nalgunhas ocasións e groso noutras, pero é imposible non manter un sorriso durante a lectura. Os comentarios do gato sobre estas situacións son directos, case como puñaladas contra moitas situacións e comportamentos. Veremos como sempre as cousas comezan cunha conversa entre varios dos personaxe que parece que vai aportar algo serio pero sempre deriva cara as palabras e opinións máis ridículas e histriónicas que poidamos imaxinar; e nalgúns casos ao lector resultaralle inimaxinable o lugar a onde van esas charlas nas que todos teñen algo que dicir, aportar ou opinar, aínda que non valga para nada, non aporte nada ou non teña nada que ver co que se empezou a falar o co que se está a dicir nese momento.


 Pareceume un bo relato, entretido e curioso, quizais nalgún momento poida derivar a situacións demasiado ridículas, pero está sempre dentro da intención dun autor que pretende ser moi crítico coa sociedade na que vive. Unha boa novela, distinta a moitas das miñas lecturas habituais pero que me gustou bastante, o suficiente para ler algunha das súas outras novelas, que penso que seguen esa mesma liña entre crítica e sarcástica. Recomendable desde o meu punto de vista, sobre todo nese sentido de tomar contacto con outras literaturas que teñen bastante que dicir.

viernes, 8 de julio de 2011

"Transformers 3. El lado oscuro de la luna"



Outra de cine. Cando era máis novo e so había unha cadea e media de televisión a oferta cinematográfica para público xuvenil eran as películas de vaqueiros, piratas e as de espadachíns, as que máis me gustaban. Era basicamente cine de aventuras entretido e para nós espectacular. Hoxe teñen o equivalente a aqueles xéneros en outros con moito máis uso dos efectos especiais e quizais con argumentos algo máis simples, aínda que se somos sinceros e as comparamos tampouco é que os de aquelas de antes foran demasiado complicados. Cando queremos ir ao cine todos os de casa sempre dependemos do gusto dos meus fillos, claro, que son os que ao final teñen a decisión máis ou menos. De vez en cando eliximos nós con intención de que vexan algunhas cousas distintas, pero o normal é buscar algo entretido que máis ou menos poida gustar a todos. Isto pasou esta última fin de semana, tendo en conta que o tempo non era demasiado veraniego tocou cine. Estamos en verán e a carteleira está chea de películas “familiares” que buscan entreter sen demasiadas pretensións máis, pero como dixen máis dunha vez, creo que esa é unha das funcións principais deste espectáculo. Así que fomos ver “Transformers 3”, subtitulada como “O lado escuro da lúa”.


 É a terceira entrega baseada nos coñecidos xoguetes, eses que se transforman de coches en robots con características humanas e que hai que recoñecer que teñen o seu encanto, menos canto toca coller o robot e cambialo a coche, algo que moitos pais recoñecerán como algo realmente complicado, porque ademais o folleto que os acompaña parece feito por enxeñeiros da NASA en lugar de para nenos. Vin as dúas anteriores e non estaban mal, sen ser nada doutro mundo estaban entretidas e tiñan unha certa calidade dentro do xénero, pero cumprían. Creo que neste caso foi mellorando lixeiramente co tempo e non cumpren a premisa de que a medida que collen números van sendo peores. Esta terceira foi a que máis me gustou, igual que aos meus fillos, tendo sempre en conta o tipo de cine do que estamos a falar. Penso que dentro deste está algo por riba da media, un bo medidor é dicir que dura algo máis de dúas horas e media e non se nos fixo nada longa a ningún, esgotadora, iso si, pero non longa.


 Os personaxes son os xa coñecidos nese eterno enfrontamento entre o ben e o mal. Por un lado temos aos bos, os Autobots, que axudan aos humanos na súa loita contra os malos, os Decepticons. Como sempre ata pola súa imaxe son facilmente distinguibles, uns de cores vivas, atraentes e os outros moito máis escuros e sinistros. Nesta partimos da base de que a guerra espacial entre americanos e rusos dos anos 60 ven motivada pola aterraxe forzosa dunha nave espacial na cara oculta da lúa. É unha nave que escapou do planeta dos Transformers durante a guerra mantida entre ambos bandos polo dominio do mesmo e que motivou a súa destrución. Nela levan, ademais de a un novo personaxe, algo que lles permitiría transportar todo tipo de cousas desde o seu planeta de orixe a onde queiran. Isto vai provocar de novo un enfrontamento entre os dous grupos de Transformers, un liderado por Optimus Prime e o outro por Megatrón, acompañados dos robots habituais e algún novo. Por suposto Sam Witwicky, o humano que tomou contacto con eles na primeira, é outro dos personaxes centrais e que terá unha importante intervención no desenvolvemento da historia. A partires de aquí empezará unha espiral de acción, disparos, loitas e escenas espectaculares que xa non parará ata o final.


 Evidentemente non é unha película na que destaquen os actores nin o argumento. Prima a acción e os efectos especiais sobre calquera outra cousa, pero aínda así é sorprendente a nómina de actores que aparecen nela e que supoño que coa súa intervención tentan darlle un aire algo máis serio á historia, aínda que tampouco é que o consigan demasiado, pero fai gracia. Digo isto porque os fundamentais son os mesmos que nas anteriores, incluído o papel de Simmons, interpretado por John Turturro, que pasa de axente estatal a traballar pola súa conta como un ser algo lunático e especial, pero sempre simpático. Pero un non pode evitar poñer unha certa cara de sorpresa cando ve aparecer a John Malkovich nun papel secundario que tamén ten a súa gracia; a Frances McDormand como axente de enlace cos Autobots tamén cunha actuación que ten a súa gracia polo histriónica ou a Patrick Dempsey como o multimillonario para o que traballa a noiva do protagonista. Pero unha das maiores sorpresas é a aparición de Buzz Aldrin, o astronauta, interpretándose a si mesmo. Xa digo, moitos actores coñecidos que quizais tentan darlle algo máis de empaque e atracción a unha cinta que non busca máis que o puro e duro entretemento, sen demasiadas pretensións máis.


 O director é Michael Bay, especializado neste tipo de producións de acción, director que se deu a coñecer con películas como “Armaggedon” ou “Pearl Harbour”. Creo que é un bo director de escenas de acción, capaz de mover gran cantidade de elementos, pero que as veces cae na esaxeración, en pasar un pouco el límite e mover tal cantidade de cousas que poden facer que o espectador pérdase nalgún momento. Aínda así penso que está algo por riba doutros directores deste tipo de cine, así que as súas películas, aínda que non pasarán á historia do cine, sempre teñen un mínimo de calidade que fan que non decepcione e non aburra.


 Para os que vimos como foron evolucionando os efectos especiais en todos estes anos segue a ser sorprendente o que poden conseguir. Non deixa de chamarme a atención todo o que se pode facer neste momento nese campo. Certo é que en moitos casos eses efectos dominan sobre outras cousas máis importantes, como pode ser o argumento, pero neste caso estamos ante unha verdadeira marabilla visual, xa non sei que máis se pode facer, pero cada vez que vexo unha película deste tipo observo unha evolución que non sei a onde chegará. A presencia dos Transformers nestas tres historias vai sendo cada vez maior e as escenas nas que interveñen cada vez de máis duración e con moito máis detalle. Pouco ten que ver o que aparecía na primeira co que pasa nesta. As transformacións cada vez son máis rápidas e espectaculares e coidando cada vez máis o detalle. A súa presencia dentro da cidade e interactuando cos humanos é cada vez maior e resulta completamente crible. Os enfrontamentos que hai entre varios deles parecéronme alucinantes, a verdade. As escenas de acción, usando cada vez máis a cámara lenta, son moi boas e as veces un dubida de que o que está a ver non é máis que unha animación dixital, moi ben feita. Neste sentido é do mellor que teño visto nos últimos anos.


 Cine de verán, de acción, de palomitas e espectáculo. Pareceume bastante entretida e sobre todo espectacular, visualmente impresionante e con algúns momentos realmente bos. Resulta esgotadora en canto á cantidade de movemento e acción que ten, porque como xa dixen a historia é simple. Recomendable para pasar un bo rato en familia, polo menos a nós gustounos bastante a todos. Iso si, é para ver no cine, esta si que perde moito se a deixamos para a pequena pantalla da televisión. Non sei como resultará en 3D, non somos demasiado afeccionados á velas así e preferimos o formato de sempre. Se o verán non vai demasiado ben en canto ao tempo non é unha mala alternativa para unha tarde na que non se teña demasiado claro que facer.