"Huérfanos del mal", de Nicolás D´Estienne D´Orves

Moitas son as novelas que aproveitan feitos históricos para desenvolver a partir deles relatos que misturan a realidade e a ficción. Esta fórmula pode darnos novelas realmente entretidas e outras que non o son tanto, algo que sempre depende da mestría do autor para cativarnos coa historia que nos está a relatar e cos seus personaxes. Moitas son tamén as que aproveitan certas épocas que, aínda que bastante ben coñecidas, deixaron moitos feitos, datos ou momentos ideais para que o autor deixe voar a súa imaxinación e a dos seus lectores. E unha das épocas que podemos dicir que máis aproveitan isto que estou a dicir é a Segunda Guerra Mundial e todo o que ten que ver cos nazis, as súas ideas, comportamentos, experimentos, etc. De todas as que hai, que son moitas, penso que poucas son as que realmente merecen a pena e destacan por riba da media. Unha das que máis recordo é “Os nenos do Brasil”, que deu lugar tamén a unha desacougante película; menciono esta porque podemos dicir que está moi relacionada coa que vou comentar hoxe, aínda que penso que non está para nada á mesma altura. É evidente que todo o que ten que ver con este tema pode dar lugar a novelas de ficción, algunhas máis preto da realidade que outras, pero é un mundo moi fértil para a literatura. Aínda así creo que me quedo con aquelas que teñen máis de histórico que de ficticio, aínda que estas segundas non están mal para pasar un bo rato. A novela de hoxe é “Huérfanos del mal”, de Nicolas D´Estienne D´Orves e xa digo que, en varias cousas, recordoume moito á que mencionei antes, aínda que esta comentada hoxe cae nalgúns momentos, para min, en aspectos demasiado fantásticos que penso que estropean algo unha novela que non está mal de todo.

O autor é francés, nacido en 1974. Licenciado en Filosofía e Letras pola Sorbona e especializado en literatura moderna. Pasouse ao mundo do periodismo, colaborando en varias revistas e diarios do seu país. No ano 2001 comezou a súa carreira como escritor. No 2002 gañou o premio “Roger-Nimier” pola súa novela “Othon ou l´Aurore immobile” e no 2003 o premio Jacques Bergier con “Fin de race”. Ten publicadas oito novelas de ficción e tres ensaios. Unha das súas grandes afeccións é a música, sobre todo a clásica e a ópera, algúns ensaios tratan sobre este tema e ten un blog centrado no mundo da música. “Huérfanos del mal” é o resultado de dous anos de investigación sobre o tema, foi unha das novelas máis vendidas en Francia no ano da súa publicación, o 2007 e tamén tivo boas ventas nos demais países nos que se publicou.

A historia transcorre en tres épocas distintas, alternando entre elas pero evidentemente todas relacionadas por algo. Parte dunha idea real do militar nazi Himmler, os “Lebensborn”, unha especie de clínicas onde buscaban os nacementos de alemáns de pura raza aria, usando homes e mulleres de raza “pura” para conseguir aos homes e mulleres que dominarían o mundo cando o III Reich triunfara. Así temos unha serie de personaxes que desenvolven a súa historia a partires de 1938, outros ao redor de 1987 e a historia actual, que transcorre no 2005. Nesa época actual temos á protagonista da novela, Anaïs Chouday, unha rapaza nova que traballa como periodista e novelista para outras persoas a través dunha editorial. Un día recibe a chamada do seu xefe para comentarlle que ten para ela un encargo moi lucrativo, unha cantidade que non vai poder rexeitar. Todo para escribir un libro sobre eses “Lebensborn” por encargo dunha persoa algo misteriosa. Así coñece a Vidkun Venner, un holandés fascinado pola Alemaña nazi, comprador de todo o que teña que ver con ela, coleccionista e millonario. A súa casa é un auténtico museo de cousas do nazismo e o seu comportamento está cheo de preguntas sen resposta. En realidade o que quere é que Anaïs o axude a investigar catro misteriosos suicidios que sucederon en Alemaña, todos o mesmo día e da mesma maneira e que teñen que estar relacionados. Ademais as autoridades silenciaron todo o asunto, outra cousa que molesta ao señor Venner, que recibiu unha caixa con catro mans cortadas que parecen pertencer a esas catro persoas. Nun principio dubida de meterse nese asunto, que ademais a medida que avanzan os días, parece máis perigoso, pero pouco a pouco a súa curiosidade e a fascinación que exerce sobre ela este personaxe farán que se vexa inmersa nunha historia que supera calquera cousa que puidera imaxinar. Comezarán unha viaxe por varias zonas de Francia e Alemaña que parecen ter relación con estas catro persoas e descubrirán outros misteriosos asasinatos sucedidos no pasado que tamén parecen estar relacionados con eses suicidios. A isto sumamos as desaparicións tamén en Alemaña de varios nenos diminuídos psíquicos que traen á policía de cabeza. Pouco a pouco irán aparecendo na súa investigación moitos dos elementos máis importantes do nazismo da Segunda Guerra Mundial, relacionados directamente con todo o que van a descubrir, poñendo máis dunha vez a súa vida en perigo. Cada paso que dan achégaos máis á verdade, unha verdade aterradora. A todo isto lle podemos sumar que Anaïs ten unha moi mala relación co seu pai, a intervención de Clément, un medio noivo que ten e a atracción que cada vez é máis forte polo señor Venner, que esconde máis do que parece, algunhas cousas sabidas e outras non tanto.

A novela é entretida e non está mal. Consegue que o lector queira saber cada vez máis que é o que está a pasar. Vai alternando entre as tres épocas e historias para ir tecendo un pano de horror e experimentos con seres humanos. Personaxes misteriosos que pouco a pouco van desvelando os seus misterios, cambios de identidade, fuxidas e bastante movemento. Os dous protagonistas, Anaïs e Vidkun son bastante interesantes e están ben deseñados. A intriga está ben montada e iremos pouco a pouco descubrindo cousas, algunhas esperadas e outras non tanto, que algunha sorpresa ten. Nalgún momento hai que prestar atención ao baile de personaxes entre as tres épocas, máis que nada para non perderse entre algúns cambios de nome e cousas parecidas. Os personaxes históricos, que son varios, todos eles relacionados directamente co nazismo, tamén están ben metidos dentro da trama e, se temos en conta que di que estivo dous anos investigando, responden bastante á realidade que podemos coñecer doutras novelas ou da propia historia. E o resto dos de ficción son todos bastante bos e teñen parte importante na historia. Aínda así hai algúns dos principais que non terminaron de convencerme completamente, como se lles faltara algo, como se a súa forma de comportarse ou actuar non estivera clara de todo para o lector, pero non vou dicir cales, por suposto.

A novela non está mal, aínda que non deixa de ser unha máis das moitas que hai sobre o mesmo tema. Eu diría que estaría nun termo medio, con algunhas cousas destacables e outras non tanto. Para os afeccionados a ese tipo de tramas ou época histórica pode ser máis atractiva e interesante pero creo que non aporta demasiado. Ademais para min ten un gran problema, dito desde a miña perspectiva e gustos, e é o final. Durante todo o desenvolvemento da novela asistimos a unha historia máis ou menos crible, coas súas cousas claro, pero podemos dicir que verosímil. Pero as últimas páxinas decepcionáronme un pouco, non vou comentar nada directamente, pero non era a explicación final que esperaba para as cousas que pasaron ata chegar a ese momento. As veces teño a sensación de que hai autores aos que os finais, a resolución, se lle escapan algo das mans e non saben moi ben como dar unha explicación a todo o que pasou (algo que as veces tampouco é imprescindible) e optan por solucións algo “peregrinas”. Pois algo así me pasou con esta, foi un final decepcionante e unha explicación da trama que penso que non se corresponde co desenvolvemento, pero iso é algo que teredes que descubrir vós mesmos, ademais de ver se coincidides comigo ou non. ¿Recomendable? Ben, so a medias, para pasar un rato entretido, algo intrigado e tentando xuntar as pezas dun puzzle bastante ben feito. Espero as vosas opinións.

"Lentejuelas", de Gary Jennings

Hoxe outra novela, e ademais é a terceira vez que unha obra deste autor aparece por aquí, así que esta vez remítovos á biografía que apareceu no primeiro dos comentarios. Como dixen naquel momento un autor ao que non coñecía de nada e que chegou a min por un préstamo dunha amiga, que me deixou “Azteca” de Gary Jennings. Este autor está especializado no xénero histórico e as dúas novelas que tiña lidas del antes da de hoxe xiraban ao redor da civilización azteca e a época da conquista dos españois. Gustáronme moito, por un lado por ser unha realidade relativamente descoñecida e por outro porque están moi ben escritas, dun xeito moi fluído e ameno, que para min son dúas cousas fundamentais neste xénero, sobre todo porque soen ser novelas extensas, que poden caer en facerse pesadas para o lector, defecto que non teñen as de Jennings. Tamén escribín naquel momento que pensaba ler todas as que tiña escritas e a de hoxe será a terceira, o resto pouco a pouco, que hai que ir alternando autores, xéneros e demais.

Neste caso a novela titúlase “Lentejuelas” (publicada no ano 1987 e reeditada en 1995), título que ven porque o núcleo da historia transcorre no mundo do circo. Creo que é a primeira novela que leo relacionada con este mundo e todo o que xira ao seu redor. Nese sentido temos xa a primeira curiosidade, todos os protagonistas da historia pertencen ao mundo circense, un mundo hoxe algo en decadencia pero que tivo momentos de grande importancia antes da chegada doutros entretementos populares. Falamos do circo tradicional, o de toda a vida, o dos pallasos, saltimbanquis, equilibristas, malabaristas, xinetes, domadores...; ese que todos os que temos, penso eu, máis de corenta anos, temos visto máis dunha vez na nosa infancia e do que, polo menos eu, gardamos un bo recordo. Un recordo algo difuminado, porque o último que vin xa hai anos, daba auténtica pena e tristeza e pouco tiña que ver co da miña infancia, moito máis colorido, animado e espectacular. Con esta escusa o autor vai desenvolver unha historia centrada nos últimos anos do século XIX contándonos de paso a maior parte dos acontecementos históricos importantes do mesmo. Nun comentario anterior referido á última novela de Umberto Eco xa dicía que nalgunhas situacións e historias coincidía con esta, tendo momentos practicamente idénticos, sobre todo na parte que en ambas novelas transcorre no París de finais do XIX, xa digo que esta de hoxe me entretivo moito máis.

A historia comeza en Estados Unidos ao remate da Guerra de Secesión con dous soldados confederados que non saben demasiado ben que van facer coa súa vida agora que rematou a guerra e eles, ademais, están no bando perdedor. Son o Coronel Zack Edge e o seu amigo, o sarxento Obie Yount. Ao pouco de comezar a historia atopan a Brutus, un elefante que parece perdido pero non, pertence ao “Florecente Florilexio das Maravillas de Florián”, que é o rimbombante nome do circo do tal Florián. Con un pequeno circo ambulante que anda polos Estados Unidos escapando da guerra e bastante mermado, pero aínda así as súas funcións en pequenas cidades teñen un certo éxito, sobre todo polo mérito dos seus artistas. Así os dous soldados pasarán uns días con Florían (o director do circo); Tiny Tim Trimm (o anano); Monsieur Roulette (acróbata e ventrilocuo francés); o Capitán Hotspur (xinete e domador holandés); Abdullah (malabarista e coidador do elefante, elefanta en realidade, e chámase Peggy); Madame Solitaire (xinete acrobática) que ademais ten unha filla que segue os seus pasos, Clover Lee; Magpie Maggie Hag (unha viúva, adiviña e española); o Salvaxe da Selva, o león Maximus (un pobre animal que resiste máis mal que ben, pero aguanta)... Por suposto, todos estes nomes son artísticos, cada un ten o seu de verdade, pero case non os usan. Estes son os que conforman o circo inicialmente, pero a medida que avance a historia veremos como algúns por causas diversas (violentas moitas, a verdade), van desaparecendo e aparecen outros, case en cada país no que paran temos algún novo. Os dous militares non teñen nada claro o seu futuro, e ademais teñen cabalos, algo que Florián considera máis que interesante para engadilos ao seu espectáculo, necesitado de máis animais para poder dar unha función polo menos decente. Así que estes dous decidirán marchar co circo, case primeiro en plan de proba, pero xa veremos como sobre todo o Coronel Edge será un dos personaxes fundamentais, descubrindo moitas facetas súas que descoñecía, sobre todo a de valer para actuar nun circo diante do público. Así, como ademais ten armas e é un bo tirador, Zack pasará a ser coñecido como o tirador do circo, o Coronel Ramrod encargado de espectáculos de tiro ao branco; e o sarxento, un home de bo tamaño, pasará a ser o forzudo, o Facedor de Terremotos, con números moi aparentes, pero todos con truco, claro. A partires de aquí van a actuar polos pobos por onde van pasando, pero as cousas non están ben nesa zona do país e o obxectivo de Florián é marchar a Europa, o sitio onde ten que triunfar un circo de verdade, sobre todo en París.
Pero el sabe que necesita novos números, novo material e, sobre todo, diñeiro e esas pequenas actuacións serán as que lle poidan dar esas cousas. Unha das cousas que farán que se decidan a marchar con eles será o asasinato de Abraham Lincoln, xa que pensan que as cousas vanse poñer algo feas, así que como se lles ofrece unha boa oportunidade, deciden aproveitala e alá van. Non saben nada do circo, nin de actuar nin de finxir, pero todos van acollelos e axudalos, facendo bo o dito de a gran familia do circo. Ao principio case non teñen nin para comer, pero polo menos teñen un teito e alguén con quen falar. Van pobo tras pobo e recollen xente que lles pode valer para actuar con eles e aumentar a espectacularidade e sobre todo o cantidade de números, xa que van un pouco xustos. Recollen a Abner Mullenax, que lles vai traer unha das máis grandes atraccións do circo, un globo aerostático e uns porcos amestrados, así que será Barnacle Bill e os seus salvaxes xabaríns de Tasmania (xa veremos como a maior parte do espectáculo non son máis que deformacións fantásticas da realidade para atraer ao público). Nunha casa señorial do sur van “rescatar” á tía Phoebe Sims, a cociñeira negra da familia, e as súas trillizas e un neno, que pasarán a formar parte do espectáculo como “os hotentotes felices” ou tamén elas serán “as tres pigmeas brancas”, que case todos valen para máis dunha cousa, e que, en realidade chámanse Domingo, Luns e Martes. A sorte fai que atopen escondido un furgón cheo de diñeiro ianqui, aí estará o seu pasaporte para Europa. Antes, recollen a dúas mulleres máis que actuaban noutro circo como equilibristas, Pementa e Paprika. O seu camiño polos Estados Unidos remata en Baltimore, onde collen un barco a vapor que vai levalos a Livorno, Italia. Antes tamén van unirse a eles tres chineses que atopan de casualidade e que non falan nada máis que o seu idioma, pero aínda así van ir con eles. E aquí comeza unha viaxe chea de aventuras, perigos, alegrías, dramas, tristezas, intelixencia para resolver os problemas que se lle van presentando e participando en case todos os importantes acontecementos da historia de Europa desa época. Pasarán por Pisa, Florencia, Siena, Bolonia e algúns sitios máis deste país. De aí pasarán, escapando dos conflitos bélicos a Austria, Baviera, Munich, pasarán unha boa temporada en Viena..., Budapest e chegarán incluso a Rusia, actuando en Kiev, Moscova ou San Petersburgo. Todo está pensado para rematar en París, o lugar que Florián considera o berce do circo e onde debe triunfar todo circo que queira ser coñecido e recoñecido. E así chegarán a París, onde transcorre boa parte do final da historia. No medio moitas cousas pasan e de todo tipo, fuxidas, mortes, nacementos, enfermidades..., a verdade é que non paran de pasar cousas e a historia e, como mínimo, movida. Gran cantidade de personaxes históricos terán relación con eles, todos moi coñecidos, pero iso é mellor que o leades, que eu non volo vou contar, sería demasiado.

A novela é amena e entretida, aínda que non me gustou máis que “Azteca” e penso, por outras opinións que lin, que non é a súa historia máis destacada. Aínda así a cantidade de datos que nos vai dar é enorme e todos ben metidos dentro da historia. A min no se me fixo longa nin pesada, aínda que as veces toda a historia dos ensaios, do montaxe e desmontaxe do circo pode facerse algo lenta e repetitiva. Tamén resulta interesante se un quere saber algo máis de como se forma un artista de circo, dos seus trucos e costumes, dos ensaios e a creación de novos números. Neste sentido pareceume moi interesante, aínda que un ten que ter algo de interese polo tema, porque senón pode cansar un pouco. Dicir que é un autor que sempre documenta moi ben as súas novelas. Para esta estivo traballando nun circo por Europa durante bastante tempo, así que sabe de primeira man o que está a contar, e nótase. Sigo pensando que é un autor que escribe moi ben e consegue atrapar ao lector no seu fío, ou no seu montón de fíos, porque neste caso hai unha boa cantidade de personaxes e historias cruzadas, aínda que todos están nun círculo pequeno. Os datos históricos están moi ben metidos dentro da historia, aínda que a parte que transcorre en París, con a guerra entre Francia e Alemaña quizais sexa algo longa de máis, ao mellor porque tamén está ao final da novela. Veremos como ese pequeno circo que non é nin de provincias vai crecendo ata chegar a ser un gran circo, famoso e que enche a carpa por Europa adiante todos os días, un proceso que está moi ben contado. Haberá de todo ao longo da historia, nese sentido é ben variada e ten momentos para todo, para rir, para tremer de angustia, para a tristeza e tamén para máis dunha morte que podemos cualificar en varios casos, de moi violentas e pouco agradables. Algo que xa vin nas outras dúas novelas, as mortes violentas soen ser bastante “chamativas” por dicilo dalgunha maneira. Tamén destacaría a súa capacidade para a descrición en poucas liñas. Chéganlle poucas palabras para reflectir monumentos, cidades, traxectos, domina perfectamente o tema e con dous trazos é capaz de facer que o lector imaxine á perfección calquera das cousas que describe.

A min gustoume bastante, e entraría dentro das recomendadas en, digamos, segunda liña, máis que nada porque como digo algo máis arriba todo este mundo circense pode chegar a ser algo repetitivo e se non é algo que te chame a atención pode perder interese entre todo o que ocorre na historia. Os personaxes están todos moi ben, pero dous destacan por riba de todos. O primeiro é Florián, un francés metido a director de circo, sempre disposto, sempre preparado para afrontar calquera problema con unha solución intelixente e rápida, que vale para todo e todo o fai ben, o seu soño é converter ao “Florilexio” nun dos máis grandes circos da época e que a xente o recorde pasados os anos. O outro protagonista central e o Coronel Edge, que formará parella con Florián e descobrirá que vale para moito máis do que el pensaba e que no seu interior leva un home do circo e do espectáculo, aínda que tardará algo en darse conta. Ao redor deles unha boa cantidade de personaxes moi peculiares; penso que merece a pena que os coñezades, e que se me facedes caso vos guste, claro.

"Ladrón de guante blanco"

Volvemos á televisión, que xa ían varios libros e algunha película seguidas, así que hoxe vai tocar unha serie relativamente recente, aínda que están a emitir neste momento a segunda temporada en Fox, e penso que aínda non pasou polas outras cadeas, pero anotádea porque merece bastante a pena. Chámase “Ladrón de guante blanco” (“White collar” en inglés, unha expresión que pode usarse para referirse a traballos feitos con elegancia e estilo, máis ou menos).

Parece o de sempre, pero penso que ten elementos orixinais suficientes como para vela con moito agrado. Nalgún comentario anterior falaba de que hai series boas, medias e directamente malas. Esta estaría nun posto intermedio entre boa e media, non ten a orixinalidade, estilo ou outros elementos para estar dentro do primeiro grupo, pero ao mesmo tempo ten elementos bastantes como para situala algo por riba de moitas do mesmo estilo. Tamén introducía unha categoría propia, a de televisión de “palomitas”, pois agora vou dividila en dous, as que son feitas no microondas e as que poden facerse na tixola, escoitando como estoupan e van crecendo, que hai que recoñecer que están moito máis boas. Pois esta de hoxe estaría dentro desta categoría, a das “palomitas” de verdade, as que merecen a pena.

Entra dentro do xénero policial pero non é exactamente unha serie de policías, os protagonistas son un ladrón de alto nivel centrado en estafas e obras de arte e un axente do FBI. Os creadores da mesma admiten que se inspiraron nunha coñecida película de Steven Spielberg con Leonardo DiCaprio e Tom Hanks como protagonistas, “Atrápame si puedes”, unha cinta na que DiCaprio interpretaba a un estafador profesional que era capaz de facerse pasar por calquera cousa e Hanks era o axente que o perseguía por case todo o mundo, moi entretida. Pois aquí temos algo parecido, pero distinto, unha serie que no momento da súa estrea a finais do ano 2009 en Estados Unidos tivo moi boas crítica e un gran éxito de público. Agora están a emitir aquí, como dixen, a segunda temporada no canal FOX.

Neal Caffrey é un ladrón de guante branco, un home elegante, inxenioso, refinado e con estilo, sempre impecable e elegante, case como un James Bond dos primeiros tempos nos seus ademáns, formas de actuar e de comportarse. So rouba obras de arte, é un experto falsificador e un dos máis coñecidos no mundo no que se move, recoñecido e respectado. Pero atopouse co perfecto rival, o axente do FBI Peter Burke, o único home que conseguiu metelo na cadea, e non unha vez, senón dúas. A serie comeza cando Caffrey escapa da cadea para impedir que a súa noiva, Kate, marche sen el por unha serie de razóns misteriosas que iremos descubrindo a medida que avancen os episodios. Pero de novo o axente Burke é capaz de atopalo e volver a metelo no cárcere. Para poder seguir na rúa, Caffrey acepta a oferta do axente, que se quede con el, vixiado claro, e cun localizador no nocello para axudalo a atrapar a outros ladróns, estafadores e falsificadores como el. Acepta a oferta porque é a única maneira de permanecer fóra de prisión para poder buscar á súa noiva. Ao redor deles teremos a outros personaxes que van collendo protagonismo episodio a episodio. Un dos mellores é o amigo e misterioso axudante de Caffrey, Mozzie, todo un personaxe, do que sabemos pouco, sempre preparado para todo, que ve conspiracións en todas partes e ao que non lle gusta nada que o seu amigo traballe para o Goberno. Logo temos tamén á muller do axente Burke, Elizabeth, que tamén terá a súa dose de protagonismo. E o resto do equipo do FBI veremos como pouco a pouco pasarán de ser case meros acompañantes a tomar en máis dunha ocasión a parte principal do desenvolvemento da historia.

Polo que podedes ver tampouco é que sexa nada demasiado espectacular, unha máis de ladróns, policías e axentes do goberno pero a verdade é que ten algo que fai que destaque por riba das demais que poden seguir a mesma liña. Por un lado os seus protagonistas enganchan pola súa personalidade. Tanto Caffrey como o axente Burke poderían parecer tópicos pero non o son. Teñen dúas personalidades ben distintas pero completamente complementarias e non podemos dicir ben quen é o verdadeiro protagonista. Como di un dos meus irmáns, por unha vez o amigo do protagonista non é un mero acompañante ou comparsa ou medio tonto, non, teñen os dous case o mesmo protagonismo. O ladrón paréceme o áxil de mente, listo, pero o axente é o intelixente e ambos se complementan perfectamente en todos os campos. Para min son do mellor neste tipo de series que teño visto en bastante tempo. E non falemos do amigo Mozzie, un saco de sorpresas e de simpatía cunha forma de comportarse e actuar realmente divertida e tamén intelixente, sempre disposto a axudar ao seu amigo, aínda que para iso a veces tamén, con gran dor do seu corazón, teña que axudar ao Goberno. Este é un deses personaxes que ao principio parece que vai saír pouco pero que cada vez colle máis parte na acción, e ademais é algo que como espectador estás desexando, a min encántame. Sempre aparece algo novo, algunha sorpresa inesperada nas súas capacidades, formas de actuar e tamén con intervencións nos diálogos ben divertidas.

Os guións son inxeniosos, intelixentes e sobre todo áxiles, a serie sen contar con demasiadas escenas digamos espectaculares (case non hai persecucións, pelexas ou disparos) non deixa un momento de respiro, é un xogo de intelixencia, de gañar e coller aos delincuentes tentando ser máis listos que eles e esta é unha das mellores cousas da mesma. Os diálogos sobre todo entre eles dous parécenme xeniais e a medida que van tendo máis trato e confianza son aínda mellores. Entre eles vai establecéndose unha relación de amistade, case de dependencia cunhas conversas cheas de dobres sentidos e sempre conseguen que o espectador sorría máis dunha vez. É unha serie moi entretida e amena, ao mesmo tempo que divertida e interesante. Non pasará como outras á historia da televisión, pero sempre é de agradecer un entretemento ben feito, con intelixencia e, sobre todo, clase, e que trate ao espectador con esa mesma intelixencia. Os argumentos son bastante orixinais e aínda que poida parecelo non son nada repetitivos, sempre teñen algo que os fai distintos e interesantes e fan que esteas pendente do desenvolvemento da acción para ver en que remata todo. Intrigas resoltas sempre con elegancia e estilo, nada de forza bruta, a mesma elegancia e estilo que ten o amigo Caffrey na súa vida diaria, na súa roupa, gustos caros e actividades. Moito se fala do carisma do protagonista, e é certo que o ten, penso que hai poucos actores capaces de lucir ese look que ten estilo “rat pack” case como un Sinatra dos anos 50 e co seu sombreiro case sempre posto. De todos modos eu persoalmente quédome co personaxe do axente, a min gústame un pouco máis. De todos modos o bo é a mistura entre os dous, facendo unha parella case perfecta e resolvendo as cousas sempre entre os dous, nunca queda un por riba do outro e iso é destacable.

Neal Caffrey é un actor case descoñecido, Mathew Bomer, de momento con poucas cousas no se currículum. Ata o de agora so o vira facendo un papel secundario de superespía nunha serie que xa pasou por aquí, “Chuck” pero paréceme que pode ter unha boa carreira, xa o veremos. O axente Burke é o actor Tim DeKay, unha cara algo máis coñecida, sobre todo da televisión. Buzzie é Willie Garson, tamén unha cara coñecida de varias series e algunhas películas, sempre en papeis secundarios. O personaxe de Elizabeth é unha cara coñecida, saída dunha serie clásica de hai uns anos e que parece que quere retornar á fama, Tiffani Thiessen, unha das protagonistas de “Sensación de vivir”. O resto dos axentes tamén poden resultar coñecidos aos afeccionados á televisión.

Penso que podedes darlle unha oportunidade, é boa para pasar corenta minutos moi entretidos e amenos, como dixen con bos guións e diálogos, filmada ademais na cidade de Nova York con todos os seus elementos característicos. Nela prima a intelixencia e a axilidade das tramas sobre a acción, que tamén a hai, pero menos que noutras do mesmo estilo. Ademais os capítulos teñen todos ese fío común de saber que pasa con Kate, a noiva de Caffrey, e unha serie de personaxes que xiran ao redor deles, con misterios que irán resolvéndose pouco a pouco ou introducindo outros novos, o que fai que teña máis interese ao non centrarse soamente nos casos que se desenvolven en cada episodio. As veces fará que dubidemos de algúns dos personaxes, quedando cunha certa intriga para o capítulo seguinte, que tampouco está mal. Como dixen, para min bastante recomendable por moitas cousas, se me facedes caso espero que non vos decepcione se sodes afeccionados a este tipo de tramas e intrigas, merece a pena.

"¡Indignádevos!", de Stéphane Hessel

Penso que hai tempo que tan poucas páxinas podían conseguir tanta reflexión, ou polo menos que un se pare a pensar en algunhas cousas que non por evidentes pasan ultimamente por nós como se non pasara nada. Non é que nos vaia dicir nada novo, polo menos á maior parte da xente, sobre todo dunha certa idade, pero si que penso que era necesario que alguén fixera que recordáramos unha serie de cousas, feitos e realidades sociais de hoxe en día que terían que provocar máis reaccións das que provocan. Esta recensión de hoxe non é dunha novela e case nin dun libro, é un libriño (por tamaño que non por contido e dito con todo o cariño) de pouco máis de 30 páxinas que está a provocar unha certa revolución en case todos os países nos que se está a publicar, non unha revolución física, pero si que podemos falar dunha certa revolución mental, facendo que moita xente reflexione sobre a realidade deste século que nos está a tocar e de moitas, non todas, as inxustizas que se están a producir e, sobre todo, de cal é a actitude da maior parte da poboación sobre estas realidades. Falo de “¡Indignádevos!”, de Stéphane Hessel. Neste caso a publicación do mesmo en galego non é que sexa recente, senón que é de hai poucos días, un tanto máis que se acaba de anotar a editorial Faktoría K de libros que conseguiu os dereitos deste libro bastante esperado. Tamén podedes atopalo en castelán editado por Destino.

Curiosamente o prólogo da edición en galego é do autor da novela que comentei antes desta, Manuel Rivas, que tamén en poucas páxinas e baixo o título de “A nova conquista do pan” deixa tamén unhas palabras cheas de contido provocadas polas reflexións de Hessel. No seu estilo habitual, partindo da idea de que as palabras tiveron mellores tempos que agora, uns tempos nos que querían dicir algo e provocaban reaccións, tempos nas que servían para algo máis que encher as bocas da xente. Agora chega Hessel con outras palabras que queren dicir algo e provocar reaccións, ese pan que alimenta a unha xente desexosa de máis cousas nas súas vidas que as que nos están a ofrecer. Penso que é un bo prólogo para preparar o que ven despois.

Stéphane Hessel paréceme unha persoa máis que interesante de coñecer, uns dos últimos que quedan dunha xeración que viviu de cerca o grande conflito da Segunda Guerra Mundial e todo o que trouxo consigo antes, durante e despois. Tomou parte directa en moitos dos acontecementos fundamentais do século XX e é esa forma de ver a vida naquel momento unha das cousas que provocaron estas breves reflexións sobre o home actual e a súa forma de ver a vida e as cousas. Naceu en Berlín en 1917, diplomático, embaixador, combatente da resistencia francesa, preso en campos de concentración..., unha vida chea en todos os sentidos. En 1924 establécese en París coa súa familia, participando do ambiente cultural desta cidade nesa época. Desde 1937 é cidadán francés e en 1939 tivo que interromper os seus estudios a causa da guerra. En 1941 únese ao xeneral De Gaulle en Londres e traballou en labores de contraespionaxe. A finais de marzo de 1944 entra de forma clandestina en Francia para traballar en labores de espionaxe cara ao desembarco dos aliados. En xullo dese ano é arrestado pola Xestapo e acabou no campo de concentración de Buchenwald, en Alemaña. O día anterior a morrer aforcado consegue cambiar a súa identidade coa doutro preso que morrera e cun novo nome é transferido ao campo de Rottleberode. Escapa deste pero volven capturalo, levándoo ao campo de Dora, de onde escapa de novo, uníndose ás tropas aliadas e reuníndose en París a continuación coa súa esposa e os seus tres fillos. En 1946, convencido de que tiña que comprometerse con ese novo mundo que xurdía despois da guerra, entra no corpo diplomático, destinado en primeiro lugar ás Nacións Unidas. Así chegará a participar de primeira man na comisión encargada da redacción do que sería a Declaración Universal de Dereitos Humanos, el será un dos doce membros que a redactaron. As Nacións Unidas aceptaron a Declaración en decembro de 1948. Abandona as Nacións Unidas desencantado por unha nova xeración de funcionarios máis preocupados polas remuneracións que polos ideais que o levaron a el a estar aí. Foi nomeado representante de Francia en varias institucións internacionais e posteriormente embaixador de Francia en varios países. Agora, aos 93 anos, como el mesmo di, xa ao final da última etapa el mesmo recorda e quere facernos pensar a todos, nas cousas que el cree e descubriu en certo momento da súa vida, nos valores e principios que fixeron de el o que é e das cousas que pensa que hoxe están moi lonxe deses mesmos principios e valores.

A súa vida fai que a perspectiva que ten da vida hoxe estea moi influenciada por aquilo, para el é imposible ver as cousas que están a pasar agora en case todos os campos da sociedade e ver que case ninguén fai nada para que esas cousas cambien e non sigan a ser como son. Non entende como nunha época na que hai moitas máis facilidades para todo que noutras que non están tan lonxe as cousas sexan máis complicadas e a xente non faga case nada por cambialas. Iso é o que quere, a indignación da xente, que é o único que pensa que pode levar a un cambio da situación actual. Non pode ser que as sociedades non aprenderan nada do pasado e sigan a repetir moitos dos erros dese pasado, máis graves agora precisamente porque son repeticións de situacións que non se deberían de repetir. A indignación, o enfado e a reacción (iso si, sempre non violenta, que é algo que quere deixar claro) é o que busca dunha sociedade que pensa que está aborregada, que non hai case nada que a faga reaccionar e esa reacción é o que busca. Non se pode entender que nunha época na que hai máis diñeiro e recursos que nunca as diferencias entre os ricos e os pobres sexan cada vez máis grandes, por non dicir abismais en moitos casos. Como vivimos nunha sociedade na que uns poucos marcan a senda a seguir de moitos, como os bancos e as grandes fortunas son os que realmente gobernan e dirixen aos gobernantes. Fala duns medios de comunicación que están ao servizo do poder, que non son imparciais e con informacións reais, veraces e subxectivas, algo que na época da Resistencia pensaban que era fundamental, a liberdade de prensa. Como é posible que un traballe toda a vida para quedar ao final cunha pensión moito menor do que gañaba traballando, como a seguridade social non é algo universal e real para toda a humanidade. Reflexionar sobre como é posible que tantos puntos desa Declaración de Dereitos Humanos estean a quedar en case nada, pouco Universal e pouco humana.

Poucos capítulos breves nos que desenvolve unha idea central en cada un pero todos eles relacionados, buscando sempre a indignación e o compromiso. O maior mal da nosa sociedade é a indiferenza, que nos leva a non facer nada de nada e ver as cousas pasar por diante de nós como se nada. Por sorte a situación non é irreversible, as Organizacións non Gobernamentais crecen pero non son a solución única a tanto problema, porque as solucións teñen que vir dos gobernos, de todos e ao mesmo tempo. Defende a non violencia e a insurrección pacífica, aínda que tamén pode facer pensar nalgún momento que hai situacións nas que isto non chega.

Así, con estas breves pero profundas ideas que desenvolve o suficiente para que o lector teña que poñer algo da súa parte e non darlle todo mastigado, leva vendidos máis de dous millóns de exemplares no seu país e en todos nos que se publica. De todas formas non está exento de críticas, sobre todo referidas ás posturas pro palestinas do autor, que visitou a franxa de Gaza en dúas ocasións e dedica un capítulo concreto a este problema con opinións persoais sobre o mesmo.

¿E que penso eu desta lectura? A verdade é que me provocou sentimentos opostos. Por un lado é certo que ten razón en moitas cousas, sobre todo na idea que de a sociedade actual está un pouco “resignada” ou indiferente ante moitos problemas, non toda, pero si unha grandísima parte da mesma, sempre hai uns poucos que loitan contra moitas destas situacións, pero é case como a loita entre Don Quixote e os xigantes da economía que son os que en realidade manexan os fíos. Certo é que as sociedades modernas parece que aprenderon moi pouco dos erros da historia, sobre todo da máis recente e parece inevitable que sempre tropecemos nas mesmas pedras. Sobre todo agora, somerxidos nunha crise económica na que os que gañan diñeiro queren seguir a gañar polo mesmo o mesmo que nas épocas de bonanza, senón máis, cousa ben difícil e da que parece que non se dan conta. Por outro lado teño a impresión, triste impresión, de que vai quedar case como unha anécdota, como un “bestseller” máis que chama a atención por todo o que di, pero que non pode facer que as cousas cambien, podedes chamarme pesimista, pero como di o prólogo as palabras hoxe cada vez teñen menos peso, por iso o vento lévaas con máis facilidade.

Ademais hai outra cousa a ter en conta. Para poder entender plenamente ou case totalmente as palabras de Hessel hai que ter uns certos coñecementos culturais, económicos, sociais e, sobre todo, históricos sen os cales sería imposible saber que é o que está tentando dicirnos. Quero dicir con isto que os lectores (en xeral, que sempre hai excepcións) que estean por debaixo dunha certa idade é difícil que entendan as cousas que nos está a contar e penso facer a proba. Creo que vai ser unha lectura a realizar cos meus alumnos, quero avaliar o resultado, saber que é o que lles di e o que non, saber se hai algo que lles chame a atención ou que destaquen ou se simplemente queda todo na idea de que é un rollo máis polo que lles fago pasar. A min díxome bastantes cousas e penso que é unha lectura que se debe de facer máis dunha vez, pero espero a ver que pasa con eles. Para vós, penso que tedes que lela e xa me contaredes que vos pareceu e que vos dixo.